Zastrzeganie karty płatniczej – co zrobić w przypadku kradzieży lub zgubienia karty?

W Polsce z roku na rok wzrasta liczba kart płatniczych. Dowodem tego są dane ujawnione w raporcie Narodowego Banku Polskiego, pochodzące ze stycznia bieżącego roku. Wynika z niego, że pod koniec III kwartału 2018 roku na polskim rynku znajdowało się aż 40,4 mln kart płatniczych, czyli aż o 171 tys. kart więcej niż w czerwcu tego samego roku.

W Polsce podstawową kategorią kart są karty debetowe – pod koniec września ubiegłego roku mieliśmy 32 mln szt. tego typu kart. W naszych portfelach znaleźć można również karty kredytowe – pod koniec III kwartału 2018 roku ich łączna liczba wyniosła w Polsce 5,87 mln szt. (źródło: https://www.nbp.pl/systemplatniczy/karty/q_03_2018.pdf).

Trend ten nikogo nie powinien dziwić, bowiem płacenie kartą jest proste i wygodne. Płacąc kartą płatniczą, nie musimy czekać, aż sprzedawca wyda nam resztę, a przy tym można z niej korzystać również za granicą bez potrzeby wymiany walut.

Jednak używanie kart ma również swoje wady – w momencie utraty dostępu do nich np. wyniku kradzieży możemy stracić zdecydowanie więcej niż gubiąc portfel z gotówką. W takiej sytuacji jedynym wyjściem jest zastrzeżenie karty.

Czym jest zastrzeganie karty?

Zastrzeganie karty to nieodwracalna utrata możliwości korzystania z niej. Jest to coś zupełnie innego niż blokowanie karty, które oznacza jedynie czasową niemożność wykonania transakcji płatniczych. Blokada karty jest odwracalna. Jeśli chodzi o używanie uprzednio zastrzeżonej karty, to jest ono surowo zabronione. Nieaktywną kartę po jej odnalezieniu należy zniszczyć poprzez przecięcie chipu lub paska magnetycznego. Jest to wymóg większości banków. Tymczasem zablokowanie karty nie wymaga jej zniszczenia.

Z reguły jedyną osobą mającą możliwość zastrzeżenia karty jest jej posiadacz lub użytkownik. W niektórych bankach może tego dokonać osoba trzecia, jednak zastrzegając kartę, musi ona podać dane jej właściciela – imię i nazwisko, datę urodzenia oraz nazwisko rodowe matki. Co ważne, utracony instrument płatniczy może również zastrzec przypadkowy znalazca, który kontaktując się z bankiem ,zostaje poproszony o podanie danych znajdujących się na karcie oraz swojego imienia i nazwiska.

Zastrzeganie karty – jak to zrobić?

Bez względu na to, czy karta została utracona w wyniku kradzieży, została zgubiona, czy też wyłudzono od nas takie dane jak PIN lub kod CVV2/ CVC2, należy postępować zgodnie z wytycznymi znajdującymi się w regulaminie konta, dotyczącymi karty. Obowiązujące w momencie utraty karty procedury to wytyczne, których należy przestrzegać, jeśli zależy nam na tym, aby bank przejął odpowiedzialność za nieautoryzowane transakcje płatnicze i zwrócił nam utracone pieniądze. Nadrzędna zasada, o której jest mowa w regulaminie każdego banku, to niezwłoczne zgłoszenie faktu utraty karty, po którym następuje jej zastrzeżenie.

Zastrzeganie karty nie jest skomplikowanym zadaniem, jest na to kilka sposobów. Jednak nie każdy z nich jest w zasięgu ręki w chwili uświadomienia sobie, że karta, którą przed chwilą płaciliśmy, zaginęła. Najszybszą, a tym samym najpewniejszą metodą na zablokowanie i zastrzeżenie karty jest skorzystanie z infolinii banku. Dlatego warto mieć zapisane w pamięci telefonu numery do banków, w których posiada się konta. W trakcie rozmowy telefonicznej mającej na celu zastrzeżenie karty pracownik banku poprosi o udzielenie informacji pozwalających na zweryfikowanie tożsamości. Co ważne, proceder zastrzegania jest bezpłatny.

Drugim sposobem na anulowanie karty jest wizyta w oddziale banku. W tym wypadku niezbędne jest okazanie dowodu tożsamości. Może to stanowić problem, jeśli np. doszło do zgubienia lub kradzieży portfela, w którym nierzadko przechowujemy zarówno gotówkę, jak i kartę oraz dokumenty. Dobrym sposobem na zastrzeżenie utraconego instrumentu płatniczego jest kontakt z bankiem za pomocą innych kanałów dostępu, tj. korzystając z systemu bankowości internetowej lub z systemu bankowości mobilnej.

System Zastrzegania Kart

Osoby zmuszone do zmierzenia się z sytuacją zgubienia lub kradzieży karty płatniczej mogą skorzystać z Systemu Zastrzegania Kart. Podstawą sprawnego działania tego narzędzia jest zautomatyzowana infolinia dostępna przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. System ten powstał dzięki porozumieniom zawartym przez Związek Banków Polskich z innymi bankami. Korzystając z niego, nie trzeba pamiętać numeru telefonu do banku, w którym został wydany utracony instrument płatniczy. Dzwoniąc pod numer Systemu Zastrzegania Kart (+48 828 828 828), zostajemy przekierowani na infolinię wybranej placówki. System nie wymaga udzielania odpowiedzi na pytania dotyczące danych personalnych, takich jak np. PESEL.

Koszty utraty karty płatniczej

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem właściciel zgubionej lub skradzionej karty odpowiada za transakcje do równowartości 150 euro, oczywiście pod warunkiem, że zostały one zrealizowane przed zastrzeżeniem karty. Oznacza to, że jeśli suma środków utraconych przed anulowaniem karty wyniesie mniej niż wspomniane 150 euro, to nie mamy szans na zwrot żadnych pieniędzy. Ponadto, zgodnie z rekomendacją Rady ds. Systemu Płatniczego przy NBP, w przypadku transakcji zrealizowanych zbliżeniowo, do czasu zastrzeżenia karty bank pokrywa operacje przekraczające równowartość 50 euro.

Pokrycie przez bank start poniesionych na skutek nieautoryzowanych transakcji nie będzie możliwe w sytuacji rażącego niedbalstwa i braku rozwagi użytkownika utraconego instrumentu płatniczego. Aby uniknąć tego typu konsekwencji, należy:

• należycie chronić swój PIN,
• na bieżąco monitorować obciążenia rachunku karty,
• nie pozostawiać karty w bankomacie,
• niezwłocznie poinformować bank o utracie karty,
• nie przekazywać karty osobom trzecim.

Podsumowując, pierwszą czynnością po utracie karty powinno być skontaktowanie się z bankiem. Można to zrobić poprzez skorzystanie z infolinii instytucji, która wydała kartę, lub z Systemu Zastrzegania Kart. Szybkie działanie to gwarancja bezpieczeństwa zgromadzonych na rachunku środków.