Dyrektywa CSRD – co to jest i co oznacza?

W czasach rosnącej świadomości społecznej i środowiskowej Unia Europejska zdecydowała się wprowadzić nowe regulacje, których celem jest zwiększenie transparentności działań firm. Jedną z najistotniejszych zmian jest dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), która rewolucjonizuje podejście przedsiębiorstw do zrównoważonego rozwoju oraz sprawozdawczości niefinansowej. Czym dokładnie jest CSRD? Jakie są główne założenia dyrektywy i co oznaczają dla biznesu?

Spis treści:

• Dyrektywa CSRD – definicja
• Kogo dotyczy dyrektywa CSRD?
• Główne wymagania dyrektywy CSRD
• Jak przygotować się na wdrożenie dyrektywy CSRD?
• Konsekwencje niewywiązania się z wymogów dyrektywy CSRD
• Dyrektywa CSRD a polskie prawo
• Dyrektywa CSRD – podsumowanie

Dyrektywa CSRD – definicja

Dyrektywa CSRD to nowe prawo unijne, które nakłada na przedsiębiorstwa obowiązek bardziej szczegółowego raportowania w zakresie zrównoważonego rozwoju. Została przyjęta przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej jako część większej strategii na rzecz bardziej zrównoważonej gospodarki europejskiej.

To kolejny krok UE w realizacji zobowiązań wynikających z porozumień międzynarodowych dotyczących ochrony środowiska i praw człowieka. Pierwsze firmy będą musiały spełnić nowe wymogi, zaczynając od roku obrotowego rozpoczynającego się w 2024 roku.

Główne założenia CSRD

Dyrektywa parlamentu europejskiego jest odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na transparentność w działalności firm oraz ich wpływ na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny.

CSRD wprowadza szereg istotnych zmian w obszarze sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Są to m.in.:

• nowe obowiązki raportowe,
• obowiązek stosowania europejskich standardów sprawozdawczości,
• rozszerzenie zakresu raportowania niefinansowego.

Nowy dokument zastępuje również wcześniejszą dyrektywę NFRD (Non-Financial Reporting Directive), która wprowadzała obowiązek raportowania niefinansowego dla dużych przedsiębiorstw. CSRD rozszerza go na większą grupę firm. Wprowadza również bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące treści raportów i ich zgodności ze wspólnymi europejskimi standardami sprawozdawczości.

Kogo dotyczy dyrektywa CSRD?

Dyrektywa CSRD dotyczy różnych typów przedsiębiorstw działających na terenie Unii Europejskiej. Nowe przepisy w szczególności obejmują:

• Duże przedsiębiorstwa. Firmy wcześniej objęte obowiązkiem raportowania niefinansowego na mocy dyrektywy NFRD, od teraz będą zobowiązane do spełnienia bardziej szczegółowych wymagań wynikających z nowych przepisów. Dotyczy to firmy zatrudniających powyżej 250 pracowników, o obrotach przekraczających 40 milionów euro lub o sumie bilansowej powyżej 20 milionów euro.
• Spółki giełdowe. Nowe przepisy obejmują również spółki giełdowe notowane na rynku regulowanym w Unii Europejskiej. Dotyczy to zarówno dużych, jak i średnich przedsiębiorstw, co oznacza, że nawet firmy o mniejszej skali działalności muszą dostosować się do nowych wymogów.
• Średnie przedsiębiorstwa. Wymogi dyrektywy dotyczą tych przedsiębiorstw, które spełniają określone kryteria, takie jak liczba pracowników, poziom obrotów czy suma bilansowa. Dla wielu średnich firm nowe przepisy mogą stanowić wyzwanie. Oznaczają bowiem konieczność dostosowania swoich procedur raportowania do bardziej rygorystycznych standardów.
• Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Chociaż spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) nie są głównym celem dyrektywy CSRD, mogą podlegać nowym przepisom, jeśli spełniają określone kryteria dotyczące wielkości i działalności.

Główne wymagania dyrektywy CSRD

Dyrektywa CSRD wprowadza wiele wymagań, które przedsiębiorstwa muszą spełnić, aby zapewnić sobie zgodność z nowymi przepisami. Wymagania te dotyczą głównie treści raportów oraz procedur ich sporządzania.

Nowy obowiązek raportowania wyników

Jednym z najważniejszych wymogów dyrektywy CSRD jest obowiązek raportowania szczegółowych informacji na temat działań przedsiębiorstwa w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Firmy muszą dostarczać dane na temat swojego wpływu na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Obejmuje to głównie informacje o:

• emisji gazów cieplarnianych i strategiach ich redukcji;
• zarządzaniu zasobami naturalnymi i ich ochronie.;
• warunkach pracy i przestrzeganiu praw człowieka;
• strukturze zarządzania i politykach antykorupcyjnych.

W praktyce oznacza to, że więcej firm będzie musiało publikować szczegółowe raporty na temat swojej działalności w wyżej wymienionych obszarach.

Stosowanie europejskich standardów sprawozdawczości

Dyrektywa CSRD nakłada obowiązek stosowania wspólnych europejskich standardów sprawozdawczości, które zostały opracowane przez Komisję Europejską. European Sustainability Reporting Standards (ESRS) mają na celu zapewnienie spójności i porównywalności raportów publikowanych przez różne firmy.

Pierwszy zestaw standardów ESRS został opracowany przez Komisję Europejską we współpracy z ekspertami i został poddany publicznym konsultacjom. Dzięki nim raporty będą bardziej przejrzyste i zrozumiałe dla inwestorów, konsumentów i innych interesariuszy.

Weryfikacja raportów

Nowe przepisy wymagają, aby raporty sporządzane zgodnie z dyrektywą CSRD były poddawane weryfikacji przez niezależne jednostki zewnętrzne. Ma to zapewnić wiarygodność i rzetelność dostarczanych przez firmy danych. Weryfikacja jest obowiązkowa i musi być przeprowadzona zgodnie z określonymi standardami audytu.

Jawność informacji

Wszystkie firmy objęte dyrektywą są zobowiązane do ujawniania informacji w sposób przejrzysty i zrozumiały dla odbiorców raportów. Muszą też zapewnić publiczność raportów, aby wszystkie zainteresowane strony miały do nich łatwy dostęp.

Poznaj program „Polska bezgotówkowa„. Terminal płatniczy za 0 zł już na Ciebie czeka!

Jak przygotować się na wdrożenie dyrektywy CSRD?

Przygotowanie do wdrożenia dyrektywy CSRD wymaga od przedsiębiorstwa:

1. Przeglądu procesów raportowania. Ocena zgodności obecnych procedur z wymogami CSRD i standardami europejskimi. W niektórych przypadkach może być konieczne wdrożenie nowych systemów do gromadzenia i analizy danych.
2. Szkoleń dla kadry. Edukacja zarządu i pracowników odpowiedzialnych za sprawozdawczość w zakresie zrównoważonego rozwoju to absolutne minimum.
3. Współpracy z ekspertami. Dobrym pomysłem może być zwrócenie się o pomoc do specjalistów w zakresie sprawozdawczości niefinansowej i audycie.

Te kroki pomogą firmom dostosować się do nowych wymogów raportowania niefinansowego i uniknąć potencjalnych konsekwencji złożenia raportów niezgodnych z nimi.

Konsekwencje niewywiązania się z wymogów dyrektywy CSRD

Niewywiązanie się z wymogów dyrektywy CSRD, czy to celowe czy przypadkowe, może nieść za sobą poważne konsekwencje prawne i finansowe. W zależności od jurysdykcji, firmy, które nie spełnią wymogów raportowania, mogą być narażone na:

• Sankcje finansowe. W przypadku naruszenia przepisów dyrektywy CSRD mogą być nakładane sankcje finansowe. Wysokość kary zależy od skali naruszenia oraz od przepisów obowiązujących w danym kraju członkowskim Unii Europejskiej.
• Utrata reputacji. W ostatnich latach świadomość społeczna na temat zrównoważonego rozwoju znacząco wzrosła. Dlatego firmy, które nie raportują rzetelnie swoich działań w tym zakresie, mogą stracić zaufanie klientów, inwestorów oraz partnerów biznesowych.
• Wpływ na dostęp do finansowania. Zgodność z dyrektywą CSRD może mieć także bezpośredni wpływ na dostęp do różnych źródeł finansowania. Inwestorzy coraz częściej oczekują, że firmy, w które inwestują, będą działać w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Brak odpowiednich raportów może więc prowadzić do trudności w pozyskaniu kapitału na rynku finansowym.

Dyrektywa CSRD a polskie prawo

Dyrektywa CSRD oznacza zmiany w polskim prawie, ponieważ przepisy z niej wynikające wejdą do krajowego ustawodawstwa.

Aby wdrożyć dyrektywę CSRD, polskie władze muszą dokonać zmian w obowiązujących przepisach w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw. Nowe przepisy będą musiały uwzględniać wymogi dyrektywy, w tym obowiązek stosowania wspólnych europejskich standardów sprawozdawczości oraz weryfikacji raportów.

Z kolei polskie firmy muszą dostosować swoje praktyki raportowania do nowych przepisów. Będzie to oznaczać konieczność sporządzania bardziej szczegółowych raportów zgodnych z ESRS. Firmy, które nie spełnią tych wymagań, narażają się na sankcje finansowe i inne konsekwencje prawne.

Dyrektywa CSRD – podsumowanie

Dyrektywa CSRD jest ważnym etapem w realizacji strategii Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju. Wprowadza nowe, bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie ich wpływu na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny.

Przedsiębiorstwa w Unii Europejskiej, w tym także w Polsce, muszą przygotować się do wdrożenia zmian zgodnie z wymogami dyrektywy CSRD. Oznacza to konieczność dostosowania systemów raportowania i zapewnienia zgodności raportów ze wspólnymi europejskimi standardami sprawozdawczości.

Niewywiązanie się z obowiązków wynikających z dyrektywy CSRD może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym sankcji finansowych i utraty reputacji. Dlatego firmy powinny jak najszybciej rozpocząć przygotowania do spełnienia nowych wymagań.