Nowy podatek OKI od 2026 roku. Co oznacza dla oszczędzających i inwestorów?

Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt wprowadzający osobiste konta inwestycyjne (OKI) wraz z nowym podatkiem od wartości znajdujących się na nich aktywów. Choć przewidziano znaczące ulgi, system rodzi też nowe obowiązki dla posiadaczy kont.  

Na czym polega nowy podatek OKI i kogo obejmie? 

Nowy projekt ustawy przewiduje stworzenie osobistych kont inwestycyjnych – narzędzia inspirowanego szwedzkim modelem ISK. OKI mają umożliwić przechowywanie oszczędności i inwestycji bez konieczności płacenia podatku Belki, ale jednocześnie wprowadzają nowy podatek od wartości aktywów. Obejmie on wszystkie osoby fizyczne, które podpiszą umowę o prowadzenie OKI z instytucją finansową. Obowiązek podatkowy będzie trwał od momentu zawarcia takiej umowy aż do jej rozwiązania. 

Projekt zakłada, że podatek będzie dotyczył każdego posiadacza OKI, niezależnie od miejsca zamieszkania. Oznacza to, że nawet osoby mieszkające poza Polską zapłacą daninę, jeśli ich konto prowadzone jest przez polską instytucję. Co ważne, nie zadziałają tu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ponieważ nowa danina nie jest uznawana ani za podatek dochodowy, ani majątkowy. 

Jak wysoki będzie podatek OKI? 

Podatek ma być naliczany od sumy wartości aktywów zgromadzonych na wszystkich rachunkach OKI posiadanych przez jednego podatnika. Docelowa stawka będzie powiązana ze stopą referencyjną NBP obowiązującą 31 października roku poprzedzającego rozliczenie. Określono, że danina wyniesie 19 proc. tej stopy, jednak w praktyce nie może spaść poniżej 0,1 proc. Ostateczną wysokość minister finansów ogłosi w obwieszczeniu do 30 listopada każdego roku. 

Z szacunków Ministerstwa Finansów wynika, że realna stawka powinna oscylować w granicach 0,8–0,9 proc. Od nadwyżki ponad kwotę zwolnioną inwestorzy zapłacą więc daninę liczona od aktualnej wartości aktywów. Dzięki temu część drobnych inwestorów może zyskać nawet około 1000 zł rocznie, ponieważ uniknie 19-procentowego podatku Belki od zysków z inwestycji. 

Zwolnienia podatkowe – dwa limity i jedna zasada 

Aby zachęcić do korzystania z OKI, wprowadzono dwa osobne limity zwolnień. Jednocześnie ustawodawca przewidział, że łączna suma zwolnionych aktywów (oszczędnościowych i inwestycyjnych) nie może przekroczyć 100 tys. zł w roku podatkowym. 

Limity zwolnień: 

1. Część oszczędnościowa – wolne od podatku będą m.in. środki na rachunkach bankowych lub obligacje skarbowe do wysokości 25 tys. zł.
2. Część inwestycyjna – obejmuje akcje, jednostki funduszy inwestycyjnych oraz środki towarzyszące obsłudze inwestycji; tutaj zwolnienie wynosi 100 tys. zł.

Jeśli podatnik posiada w przyszłości więcej niż jedno OKI (możliwość od 2028 r.), limity liczone będą łącznie. 

Przepisy przejściowe na 2026 rok 

Ponieważ nowe regulacje mają wejść w życie 1 lipca 2026 r., wprowadzono okres przejściowy obejmujący drugą połowę tego roku. Na jego czas przewidziano: 

• stawkę podatku 0,85 proc., 

• połowę docelowych limitów zwolnień: 

• 12 500 zł dla części oszczędnościowej, 

• 50 tys. zł dla części inwestycyjnej. 

Oznacza to, że w pierwszym półroczu działania systemu ulgi będą mniejsze, ale nadal pozwolą znacząco ograniczyć obciążenia. 

Co oznacza OKI dla przeciętnego inwestora? 

Nowy mechanizm ma ułatwić budowanie kapitału i zmniejszyć opodatkowanie dla osób inwestujących w akcje, fundusze oraz posiadających większe oszczędności. Jednocześnie wprowadza on stałą, niezależną od zysków, daninę od wartości aktywów, którą trzeba będzie zapłacić po przekroczeniu limitów. Dla wielu inwestorów będzie to sposób na realne oszczędności podatkowe, jednak pełne skutki systemu okażą się dopiero po pierwszym roku jego funkcjonowania.