Kosztorys – co to jest i jak go sporządzić?

Kosztorys to dokument finansowy, który odgrywa kluczową rolę w planowaniu, realizacji i rozliczaniu projektów budowlanych. Sporządza się go w celu oszacowania planowanych kosztów robót budowlanych, a także do określenia wartości zamówienia w przypadku procedury przetargowej. Jak wygląda sporządzanie kosztorysu budowlanego? Z czego składa się taki dokument i jakie są jego rodzaje?

Spis treści

• Czym jest kosztorys?
• Elementy kosztorysu inwestorskiego
• Jak sporządzić kosztorys krok po kroku?
• Kosztorys – podsumowanie

Czym jest kosztorys?

Kosztorys to szczegółowy dokument, który zawiera wykaz wszystkich kosztów związanych z realizacją projektu budowlanego. Pozwala na precyzyjne obliczenie przewidywanych kosztów związanych z wykonaniem określonych prac budowlanych, uwzględniając materiały, robociznę oraz sprzęt. W branży budowlanej istnieje kilka rodzajów kosztorysów, m.in. kosztorys inwestorski, ofertowy, powykonawczy czy zamienny. Każdy pełni inną funkcję i jest stosowany na różnych etapach inwestycji.

Kosztorys jest swego rodzaju przewodnikiem finansowym, który pomaga inwestorowi i wykonawcy zaplanować oraz zrealizować projekt w ramach założonego budżetu. W praktyce może służyć do:

• Określenia kosztów budowy na etapie planowania inwestycji.
• Przygotowania dokumentacji potrzebnej do uzyskania kredytu hipotecznego.
• Zabezpieczenia interesów inwestora i wykonawcy poprzez precyzyjne określenie zakresu prac i kosztów.
• Odbioru robót budowlanych i rozliczenia z wykonawcą po zakończeniu projektu.

Dokument sporządza się także w celu inwentaryzacji stanu budynku. W takim przypadku uwzględnia się wszystkie koszty, jakie mogą wystąpić przy pracach związanych z modernizacją lub renowacją istniejącej struktury.

Rodzaje kosztorysów budowlanych

W branży budowlanej istnieje kilka rodzajów kosztorysów, które różnią się między sobą zarówno zakresem, jak i funkcją. Każdy z nich jest stosowany na innym etapie realizacji projektu i służy do różnych celów.

Kosztorys inwestorski

To dokument przygotowywany na wczesnym etapie planowania inwestycji, najczęściej na podstawie gotowego projektu architektonicznego lub dokumentacji architektoniczno-budowlanej. Jego celem jest oszacowanie planowanych kosztów robót budowlanych, które można porównać z cenami oferowanymi przez potencjalnych wykonawców w trakcie przetargu.

Kosztorys inwestorski stanowi podstawę do oceny ofert przetargowych i wyboru najkorzystniejszej z nich. Musi być przygotowany zgodnie z określonymi normami i zasadami, które są regulowane prawnie.

Kosztorys ofertowy

Zawiera szczegółowy opis zakresu prac, robót budowlanych, materiałów oraz cen jednostkowych. Wykonawca przygotowuje go w odpowiedzi na zapytanie ofertowe lub przetarg.

Celem dokumentu jest przedstawienie inwestorowi szczegółowej kalkulacji kosztów wykonania danego projektu. Stanowi także podstawę do negocjacji warunków umowy i określenia wynagrodzenia wykonawcy.

Kosztorys powykonawczy

Sporządza się go po zakończeniu robót budowlanych w celu rozliczenia rzeczywistych kosztów inwestycji. Zawiera dokładne dane dotyczące ilości zużytych materiałów, czasu pracy oraz wszelkich kosztów dodatkowych, które pojawiły się w trakcie realizacji projektu.

Kosztorys powykonawczy jest często wymagany przez inwestora jako dokument potwierdzający zgodność wykonanych prac z założeniami umowy. Może on również stanowić podstawę do dochodzenia roszczeń, jeśli rzeczywiste koszty różnią się od tych przewidzianych w kosztorysie ofertowym.

Kosztorys zamienny

Jest sporządzany w przypadku, gdy w trakcie realizacji inwestycji dochodzi do zmian w projekcie, które wpływają na zakres prac budowlanych i związane z nimi koszty.

Pozwala uwzględnić zmiany w specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót, a także określić nowe ceny jednostkowe i zaktualizować przewidywane koszty inwestycji. Kosztorys zamienny zastępuje kosztorys ofertowy i jest niezbędny do wprowadzenia aneksów do umowy.

Elementy kosztorysu inwestorskiego

Sporządzenie kosztorysu inwestorskiego jest kluczowym etapem planowania inwestycji budowlanej. Aby dokument był rzetelny i kompletny, należy dobrze zrozumieć kilka istotnych kwestii:

• Przedmiar robót. Jest to pierwszy krok w procesie kosztorysowania, ponieważ na jego podstawie dokonuje się obliczeń ilości materiałów, robocizny i sprzętu. Przedmiar robót sporządza się na podstawie dokumentacji architektoniczno-budowlanej, która precyzyjnie określa zakres prac.
• Metody kalkulacji kosztorysu. Kosztorys można sporządzić, stosując różne metody kalkulacji, z których najpopularniejsze to kalkulacja szczegółowa i kalkulacja uproszczona. Ta pierwsza jest bardziej czasochłonna, ale pozwala na uzyskanie dokładniejszych wyników. Druga, choć mniej precyzyjna, jest szybsza i wystarczająca w przypadku mniej skomplikowanych inwestycji.
• Wycena robót. Wycena robót w kosztorysie inwestorskim opiera się na danych rynkowych oraz katalogach cen jednostkowych, które są regularnie aktualizują wyspecjalizowane wydawnictwa, takie jak Orgbud Serwis.
• Zakończenie i odbiór robót. Po sporządzeniu kosztorysu inwestorskiego i zakończeniu robót budowlanych następuje odbiór robót. Polega on na weryfikacji zgodności wykonanych prac z założeniami kosztorysu oraz dokumentacji technicznej budynku.

Chcesz zwiększyć produktywność swoich działań w firmie? Zapoznaj się z programem „Polska Bezgotówkowa” i sięgnij po terminal płatniczy za 0 zł, aby usprawnić działanie każdego pracownika!

Jak sporządzić kosztorys krok po kroku?

Sporządzenie kosztorysu wymaga precyzji, dokładności i znajomości branży budowlanej. Błędy na etapie kosztorysowania mogą prowadzić do poważnych problemów na późniejszych etapach realizacji projektu. Oto, jakie kroki należy podjąć, aby stworzyć rzetelny kosztorys:

Przygotowanie dokumentacji technicznej

Zbierz wszystkie niezbędne dokumenty, takie jak projekt architektoniczny, dokumentacja architektoniczno-budowlana oraz specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót. Dokumentacja ta stanowi podstawę do sporządzenia przedmiaru robót oraz do oszacowania kosztów.

Sporządzenie przedmiaru robót

Na podstawie dokumentacji technicznej sporządź przedmiar robót, który zawiera szczegółowy wykaz wszystkich prac budowlanych, jakie mają zostać wykonane. Dokument ten powinien uwzględniać roboty ziemne, prace mechaniczne oraz inne rodzaje robót związane z realizacją inwestycji.

Wybór metody kalkulacji

Wybierz metodę kalkulacji kosztorysu. W zależności od specyfiki projektu oraz dostępnych danych możesz zastosować kalkulację szczegółową lub kalkulację uproszczoną.

Kalkulacja szczegółowa polega na dokładnym wyliczeniu kosztów każdego z elementów inwestycji na podstawie danych rynkowych, cen jednostkowych oraz normatywów czasu pracy. Jest to metoda bardziej pracochłonna, ale pozwala na uzyskanie bardzo precyzyjnych wyników. Z kolei kalkulacja uproszczona opiera się na ogólnych wskaźnikach i stosuje się ją w przypadku mniej skomplikowanych projektów.

Wycena robót

Oblicz dokładny koszt każdego z elementów inwestycji, a więc robocizny, materiałów budowlanych, sprzętu oraz kosztów dodatkowych. Pamiętaj, że wartość robót ustalasz na podstawie cen jednostkowych, które są dostępne w katalogach oraz na rynku. Musisz też uwzględnić podatek VAT oraz ewentualne koszty dodatkowe, takie jak transport czy ubezpieczenie.

Sporządzenie kosztorysu

Na podstawie zebranych danych możesz sporządzić kosztorys, zawierający szczegółowy wykaz wszystkich kosztów związanych z realizacją projektu. Powinien być przejrzysty i czytelny, aby zarówno inwestor, jak i wykonawca mogli łatwo zrozumieć jego treść.

Każdorazowo w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych okoliczności w trakcie realizacji projektu lub konieczności wprowadzenia w nim zmian, musisz zaktualizować kosztorys i zawarte w nim dane.

Weryfikacja i akceptacja kosztorysu

Po sporządzeniu kosztorysu musisz go dokładnie sprawdzić. Upewnij się, że wszystkie elementy zostały uwzględnione i że jest zgodny z dokumentacją techniczną oraz wymaganiami inwestora.

Gotowy kosztorys przekaż inwestorowi do akceptacji. Gdy ją uzyskasz, możesz przystąpić do realizacji projektu.

Kosztorys – podsumowanie

Kosztorys to istotny dokument finansowy w branży budowlanej. Pozwala na precyzyjne planowanie i kontrolowanie kosztów związanych z realizacją inwestycji. Sporządzenie go wymaga zebrania odpowiedniej dokumentacji, wyboru metody kalkulacji oraz dokładnej wyceny robót. Dzięki temu inwestor i wykonawca mogą mieć pewność, że projekt zostanie zrealizowany w ramach założonego budżetu, a wszelkie prace zostaną wykonane zgodnie z umową.