Próg podatkowy – co to jest i ile wynosi?

Progi podatkowe to jeden z zasadniczych elementów systemu podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce. Określają one, jaka stawka podatku zostanie zastosowana do dochodu podatnika – im wyższy dochód, tym wyższy podatek od nadwyżki. W 2025 roku nadal obowiązują dwa podstawowe progi podatkowe, a w debacie publicznej coraz częściej pojawia się temat wprowadzenia trzeciego progu podatkowego. Sprawdź, czym dokładnie jest próg podatkowy, jak działa skala podatkowa, kto jej podlega i jak uniknąć niekorzystnego przekroczenia drugiego progu.

Najważniejsze informacje:

• W Polsce obowiązują progi podatkowe w ramach skali podatkowej PIT.
• W 2025 roku nadal obowiązują dwa główne progi: 12% i 32%, a także przewidywania dotyczące trzeciego progu podatkowego.
• Próg podatkowy to granica dochodu, po której przekroczeniu dochód podlega opodatkowaniu wyższą stawką.
• Wysokość podatku zależy m.in. od kwoty wolnej od podatku, kwoty zmniejszającej podatek, składek ZUS i ulg podatkowych.
• Inne zasady dotyczą podatników na podatku liniowym oraz osób prowadzących działalność gospodarczą.

Czym jest próg podatkowy?

Próg podatkowy to granica dochodu, po której przekroczeniu zastosowanie ma wyższa stawka podatku dochodowego. W polskim systemie podatkowym progi te funkcjonują w ramach tzw. skali podatkowej, stosowanej przy rozliczeniach na zasadach ogólnych.

W praktyce oznacza to, że:

• dochód do określonej kwoty opodatkowany jest pierwszą stawką podatku (obecnie 12%),
• po jej przekroczeniu – tylko nadwyżka dochodów podlega wyższej stawce (obecnie 32%).

Przekroczenie progu podatkowego nie oznacza automatycznego opodatkowania całego dochodu wyższą stawką – tylko jego części powyżej ustalonego limitu. System ten ma charakter progresywny i obejmuje większość osób fizycznych rozliczających się według skali.

Progi podatkowe 2025 – aktualne stawki i limity

W 2025 roku w Polsce nadal obowiązują dwa główne progi podatkowe w ramach skali podatkowej.

Pierwszy próg podatkowy:

• obowiązuje dla dochodów do 120 000 zł rocznie,
• dochód ten opodatkowany jest stawką 12% po uwzględnieniu kwoty wolnej od podatku (30 000 zł).

Drugi próg podatkowy:

• dotyczy części dochodu powyżej 120 000 zł,
• nadwyżka opodatkowana jest stawką 32%.

Choć pojawiają się propozycje wprowadzenia trzeciego progu podatkowego, np. dla dochodów powyżej 1 mln zł, w chwili obecnej nie został on oficjalnie przyjęty. W związku z tym podatnicy o bardzo wysokich dochodach nadal rozliczają nadwyżki wyłącznie według stawki 32%.

Przy obliczaniu podatku dochodowego w 2025 roku należy uwzględnić także:

• kwotę wolną od podatku,
• kwotę zmniejszającą podatek,
• koszty uzyskania przychodu,
• składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Dzięki temu można dokładniej określić, czy i w jakim zakresie drugi próg podatkowy zostanie przekroczony.

Coraz więcej przedsiębiorców, niezależnie od wybranej formy opodatkowania, decyduje się na wdrożenie terminala płatniczego – zwłaszcza że w ramach Programu Polska Bezgotówkowa można otrzymać urządzenie i obsługę transakcji bez opłat nawet przez 12 miesięcy.

Kwota wolna od podatku i kwota zmniejszająca podatek – jak wpływają na wysokość podatku?

Kwota wolna od podatku to roczny dochód, do którego nie trzeba odprowadzać podatku dochodowego. W 2025 roku jej wysokość nadal wynosi 30 000 zł, co oznacza, że osoba zarabiająca mniej nie zapłaci ani złotówki podatku.

Z kwotą wolną ściśle powiązana jest tzw. kwota zmniejszająca podatek, czyli roczny limit, o jaki pomniejszany jest należny podatek dochodowy. W 2025 roku wynosi ona 3600 zł rocznie (czyli 300 zł miesięcznie) i stosowana jest przy naliczaniu zaliczek na podatek przez pracodawcę – o ile podatnik złożył stosowne oświadczenie.

Mechanizmy te:

• zmniejszają podatek należny w pierwszym progu podatkowym,
• pozwalają efektywnie odsunąć moment przekroczenia progu,
• mają zastosowanie tylko przy rozliczaniu według skali podatkowej, nie obowiązują przy podatku liniowym ani ryczałcie.

Podatnicy, którzy korzystają z ulg, rozliczają wspólnie dochody lub mają niskie przychody, mogą w ogóle nie przekroczyć pierwszego progu – właśnie dzięki kwocie wolnej i zmniejszającej.

Kogo dotyczą progi podatkowe?

Progi podatkowe dotyczą wszystkich podatników rozliczających się według skali podatkowej:

• osoby zatrudnione na etat, umowie zlecenie, umowie o dzieło,
• osoby prowadzące działalność gospodarczą (na zasadach ogólnych),
• podatników korzystających ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

Drugi próg podatkowy (32%) aktywuje się po przekroczeniu 120 000 zł rocznego dochodu – opodatkowana jest nim tylko nadwyżka ponad ten próg. Aby ominąć drugi próg podatkowy, można skorzystać z form opodatkowania bez progów, takich jak:

• podatek liniowy (stawka 19%),
• ryczałt, ewentualnie inne formy działalności, w których progi nie obowiązują.

Decyzja o wyborze formy opodatkowania (skala vs. podatek liniowy) powinna uwzględniać m.in. wysokość dochodu, składki ZUS, koszty uzyskania przychodu i możliwości korzystania z ulg podatkowych.

Wspólne rozliczenie małżonków a progi podatkowe

Wspólne rozliczenie małżonków to popularny sposób na zoptymalizowanie podatku, szczególnie gdy jedno z małżonków zarabia znacznie więcej od drugiego lub nie osiąga dochodów w ogóle. W takim przypadku dochody są sumowane i dzielone na pół, a następnie opodatkowane według skali podatkowej, co może pomóc uniknąć wejścia w drugi próg podatkowy.

Wspólne rozliczanie pozwala obniżyć wysokość należnego podatku, może opóźnić lub całkowicie wyeliminować przekroczenie progu podatkowego, a także umożliwia pełne wykorzystanie kwoty wolnej od podatku oraz kwoty zmniejszającej podatek przez oboje małżonków.

Ze wspólnego rozliczenia można skorzystać, jeśli:

• małżonkowie pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,
• prowadzili wspólność majątkową,
• nie rozliczają się w formie podatku liniowego lub ryczałtu.

Wspólne rozliczenie PIT może być też korzystne dla rodziców samotnie wychowujących dzieci – wówczas również działa mechanizm dzielenia dochodu na dwie części, co pozwala uniknąć wyższych stawek podatku.

Podsumowanie

Progi podatkowe w 2025 roku to 12% i 32%, a ich przekroczenie oznacza opodatkowanie nadwyżki dochodu wyższą stawką. Dzięki kwocie wolnej od podatku, kwocie zmniejszającej podatek i wspólnemu rozliczeniu z małżonkiem można skutecznie obniżyć wysokość podatku lub uniknąć wejścia w drugi próg. Wybór odpowiedniej formy opodatkowania ma kluczowe znaczenie dla realnych obciążeń podatkowych.