Duże zmiany podatkowe od 2026 roku – co musisz wiedzieć?

W nadchodzącym roku czeka nas fundamentalna przebudowa przepisów podatkowych. Przedsiębiorcy, wspólnicy, fundacje rodzinne, firmy stosujące ulgę IP BOX czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych staną przed koniecznością gruntownego przemyślenia strategii podatkowej.  

Nowe regulacje PIT i CIT, mające obowiązywać od 1 stycznia 2026, niosą ze sobą ryzyko istotnych kosztów, których skala może zaskoczyć nawet najbardziej zahartowanych podatników. 

Rewolucja w PIT: co się zmieni? 

Najbardziej dotkliwy skok dotyczy stawki ryczałtu w relacjach powiązanych. Usługi świadczone dla podmiotów, w których przedsiębiorca ma interes kapitałowy lub pełni rolę kierowniczą, będą opodatkowane stałą 17-procentową stawką. To oznacza ogromne obciążenia – na przykład dotychczasowe opodatkowanie 3 % może zamienić się na 17 %, co w niektórych branżach daje wzrost podatku o ponad 500 %. Równie mocno odczują to właściciele lokali, które dotąd wynajmowali swojej własnej spółce – opodatkowanie z 8,5 % podskoczy do 17 %. Nawet przy zmianie z 14 % na 17 % skutki będą odczuwalne. 

System ulgi mieszkaniowej ulega znacznemu ograniczeniu: by móc skorzystać, podatnik nie będzie mógł posiadać żadnej innej nieruchomości o charakterze mieszkalnym. To zablokuje praktykę użycia kilku domów lub mieszkań przy równoczesnym korzystaniu z preferencji podatkowych. 

Ulga IP BOX ulegnie surowym restrykcjom: by móc z niej korzystać, trzeba będzie zatrudniać co najmniej trzech pracowników, niepowiązanych przez związki kapitałowe. Dochody objęte ulgą zostaną włączone do podstawy daniny solidarnościowej (4 % od nadwyżki dochodu ponad milion złotych), a podatnicy nie będą mogli obniżać tej daniny o inne ulgi czy odliczenia. 

Okres karencji w darowiznach po leasingu zostaje wydłużony z 6 miesięcy do aż 3 lat. W praktyce uderzy to szczególnie w planowanie przekazywania majątku w firmach rodzinnych. Również programy motywacyjne firm technologicznych zostaną objęte restrykcjami: przychody z warranty subskrypcyjnych zostaną zaliczone do źródła „ze stosunku pracy”. 

Nowe reguły CIT – trudniejsze dla firm 

Zmiana w spółkach nieruchomościowych budzi największe kontrowersje: zostaje całkowicie wyeliminowana możliwość amortyzacji podatkowej dla nieruchomości sklasyfikowanych jako inwestycje długoterminowe wyceniane według wartości godziwej. To może oznaczać utratę kosztów podatkowych liczonych w milionach. 

Podatek minimalny zostanie zróżnicowany: dla dużych przedsiębiorstw (przychód powyżej 50 mln EUR) stawka podstawy opodatkowania wyniesie 5 % przychodów operacyjnych, dla pozostałych – 3 %. Jednocześnie okres, w którym analizuje się rentowność (dotąd trzy lata), zostanie skrócony do dwóch. 

Katalog ukrytych zysków zostanie rozszerzony o opłaty za najem, dzierżawę, usługi doradcze i inne usługi między powiązanymi podmiotami, a przesłanka „związku z prawem do udziału w zysku” ma zostać usunięta. Jednocześnie restrykcjom podlegać będą zmiany stawek amortyzacyjnych – po złożeniu rocznego zeznania podatnik nie uzyska prawa do ich modyfikacji. 

W przypadku estońskiego CIT zasady również się zaostrzają. Wypłaty po zakończeniu ryczałtu będą traktowane jako rozdysponowanie dochodu, a zakres świadczeń transformujących się w ukryte zyski zostanie rozszerzony – m.in. o opłaty za własne lokale, licencje, zarządzanie oraz usługi niematerialne. 

Wprowadzenie definicji wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą wyeliminuje możliwość odliczania sankcyjnych opłat, kar czy należności publicznoprawnych, które dotychczas czasami stanowiły część planu podatkowego. 

Fundacje rodzinne w obliczu restauracji fiskalnej 

Fundacje rodzinne, dotąd popularne w planowaniu sukcesyjnym, zostają wystawione na gwałtowne uderzenie przepisów. Choć projekt został ogłoszony 29 sierpnia 2025 roku, nowe regulacje mają działać z mocą od 31 sierpnia – praktycznie retroaktywnie. To odbiera beneficjentom i fundatorom szansę na adaptację. 

Po tej dacie każdy, kto wniesie majątek do fundacji rodzinnej, a następnie sprzeda go przed upływem 36 miesięcy, straci prawo do zwolnienia podatkowego. Tradycyjne struktury holdingowe i inwestycyjne uzależnione od fundacji mogą stracić racjonalność ekonomiczną. 

Inne zmiany warte uwagi 

Nową ulgą dla najmniejszych firm będzie podwyższenie limitu zwolnienia podmiotowego z VAT – z obecnych 200 000 do 240 000 zł. To ma przynieść ulgę mikroprzedsiębiorcom i uprościć formalności. 

Równocześnie przewidziana jest podwyżka akcyzy na alkohol o 15 % w 2026 roku i dodatkowo 10 % w 2027. Podatek od wygranych wzrośnie z 10 % do 15 %, co może wpłynąć na branżę gier, loterii i hazardu. 

Zapowiedziano również nową praktykę legislacyjną: vacatio legis wynoszące co najmniej 6 miesięcy dla ustaw podatkowych. Niestety, obecne projekty nie zostaną objęte tą regułą, co oznacza, że wejście w życie od 1 stycznia 2026 będzie możliwe bez okresu odroczenia. 

Co robić już teraz? 

Aby uchronić się przed negatywnymi skutkami reformy, należy działać natychmiastowo. Poniżej kilka kluczowych kroków: 

• Przeprowadź analizę możliwego wpływu zmian na dotychczasowe struktury podatkowe i biznesowe. 

• Zrewiduj umowy z podmiotami powiązanymi, szczególnie w kontekście nowych stawek ryczałtu. 

• Oceń sens kontynuowania ulgi IP BOX względem nowych wymogów zatrudnieniowych. 

• Przeanalizuj sytuację fundacji rodzinnych i dopasuj strategię do nowych obwarowań. 

• Przygotuj się na zmiany w amortyzacji, zwłaszcza w spółkach nieruchomościowych oraz w przypadku estońskiego CIT. 

Szybkie, merytoryczne działania pozwolą złagodzić skutki reformy i zabezpieczyć rentowność firmy w nowej epoce podatkowej. Nadchodząca reforma to nie tylko test na odporność – to wyzwanie strategiczne dla wszystkich podmiotów gospodarczych w Polsce.