Podwyżki VAT w 2026 roku. Rząd likwiduje preferencje podatkowe dla części napojów

Od 1 lipca 2026 r. wzrosną stawki VAT na wybrane napoje bezalkoholowe – wynika z projektu opublikowanego przez Rządowe Centrum Legislacji. Zmiany obejmą m.in. piwa i wina bezalkoholowe, część napojów z sokiem oraz wszystkie energetyki. Jednocześnie podniesiona zostanie także opłata cukrowa, co dodatkowo zwiększy finalne ceny w sklepach. 

Koniec obniżonych stawek. Rząd podnosi VAT na część napojów 

Projekt Ministerstwa Finansów przewiduje rezygnację z preferencyjcych stawek VAT dla wybranych produktów. Decyzja dotyczy przede wszystkim napojów, które dotąd korzystały z 5-procentowego podatku ze względu na zawartość minimum 20% soku owocowego lub warzywnego.  

Według rządu ten mechanizm był nadużywany, bo w grupie uprzywilejowanych znalazły się również bezalkoholowe odpowiedniki napojów alkoholowych oraz napoje energetyzujące. Z założeń projektu wynika, że preferencje podatkowe miały wspierać zdrowsze wybory konsumenckie, tymczasem coraz więcej produktów nie spełniało tej funkcji.  

Autorzy projektu podkreślają również rosnącą popularność napojów bezalkoholowych, które generują coraz większe przychody. W ocenie resortu dalsze utrzymywanie ulgi nie znajduje więc uzasadnienia.  

Co dokładnie zdrożeje? Lista produktów z nową stawką VAT 

Podstawowa stawka 23% obejmie przede wszystkim bezalkoholowe piwo, wino, cydr oraz ich mieszaniny, niezależnie od nazwy marketingowej używanej przez producentów. W podwyższonym podatku znajdą się również napoje z minimum 20% soku owocowego lub warzywnego, jeśli ich skład odpowiada produktom imitującym napoje alkoholowe.  

Podniesienie stawki dotyczy również napojów energetyzujących, niezależnie od poziomu kofeiny i tauryny. Zmiana obejmie zarówno handel detaliczny, gdzie stawka wzrośnie z 5% lub 8% do 23%, jak i gastronomię, gdzie obecnie obowiązujące 8% zastąpi pełne 23%.  

Rząd zaznacza, że nie będzie możliwości ominięcia podwyżki przez zmianę nazwy produktu, ponieważ decydujące znaczenie ma skład i technologia produkcji. Eksperci przewidują, że część produktów może podrożeć o kilkanaście procent, zwłaszcza w przypadku towarów z dotychczasowymi stawkami 5%. 

Energetyki w gorszej sytuacji. Wyższy VAT to nie koniec obciążeń 

Równolegle z podwyżką VAT rośnie także opłata cukrowa, która od 2026 r. zostanie znacząco zwiększona. Wzrost dotyczy zarówno części stałej, jak i zmiennej, co szczególnie mocno uderzy w napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny. Sama opłata za obecność tych substancji wzrośnie dziesięciokrotnie – z 0,10 zł do 1,00 zł za litr.  

Równocześnie zmieni się konstrukcja całego podatku: część stała będzie wynosić 0,70 zł za litr, a część zmienna podskoczy do 0,10 zł za każdy gram cukru ponad 5 g/100 ml. Maksymalna wysokość opłaty wzrośnie do 1,80 zł.  

Branża producentów napojów alarmuje, że mowa o jednym z największych obciążeń w historii tego rynku. Zdrożeją także naturalne soki, ponieważ one również podlegają nowej strukturze opłaty. 

Czy podwyżki wpłyną na zachowania młodzieży? Eksperci mają wątpliwości 

Jednym z oficjalnych argumentów rządu jest ograniczenie dostępności napojów, które – choć bezalkoholowe – mogą oswajać młodzież z kulturą picia alkoholu. W przypadku energetyków władze zwracają uwagę na ich niekorzystny wpływ na zdrowie, szczególnie u osób młodych. Problematyczne są m.in. zaburzenia snu, pogorszenie nastroju czy wpływ kofeiny na gospodarkę wapniową.  

Rzecznik Praw Dziecka podkreśla jednak, że samo podnoszenie podatków nie jest wystarczającym narzędziem profilaktycznym. W Polsce wciąż brakuje szerokich działań edukacyjnych dotyczących uzależnień i ryzykownych zachowań zdrowotnych.  

Wątpliwości budzi także realny wpływ podwyżek na wybory konsumenckie młodych osób. Eksperci oceniają, że wzrost cen o 1 zł czy 1,50 zł może nie wystarczyć, by skutecznie ograniczyć ich popularność, jeśli nie zostanie poparty kampaniami informacyjnymi i wsparciem szkół.