Handel obwoźny – czym jest i w jaki sposób dokumentować sprzedaż?

Handel obwoźny to forma sprzedaży, która towarzyszy ludziom od zarania dziejów. Początki tego rodzaju handlu miały swoje miejsce jeszcze w czasach starożytnych, kiedy to kupcy podróżowali z miejsca na miejsce i odwiedzali kolejne miasta i osady, aby sprzedawać swoje produkty.

1. Definicja handlu obwoźnego
2. Handel obwoźny – ewidencja sprzedaży bezrachunkowej
3. Handel obwoźny i obnośny – dowody wewnętrzne
4. Pozwolenie na handel obwoźny

Mimo upływających lat i nieustannego rozwoju gospodarki, handel obwoźny nadal cieszy się ogromną popularnością i jest istotnym elementem społeczności. Jak dokładnie brzmi definicja handlu obwoźnego, kto może się nim zajmować i w jaki sposób powinna być dokumentowana sprzedaż? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule. 

Definicja handlu obwoźnego

Handel obwoźny i obnośny (znany również pod nazwą handel ruchomy) to jedna z form działalności handlowej, w której to sprzedający przemieszcza się z miejsca na miejsce w celu dotarcia ze swoimi produktami do poszczególnych społeczności. W przeciwieństwie do handlu elektronicznego, handel obwoźny umożliwia obu stronom transakcji bezpośredni kontakt. Dzięki temu jednym z nieodłącznych elementów handlu obwoźnego jest targowanie się. Co więcej, kupujący korzystający z handlu obwoźnego mogą jeszcze przed zakupem dokładnie zapoznać się z produktem jaki sprzedawca oferuje klientom, co jest ogromną zaletą.

Obecnie handel obwoźny to forma sprzedaży, która najczęściej widywana jest na targowiskach oraz bazarach. Bezpośredni kontakt z klientem umożliwia sprzedającemu szybką odpowiedź na potrzeby klienta wraz ze zmieniającym się zapotrzebowaniem oraz trendami. Co więcej, produkty które można zakupić u osób trudniących się handlem obwoźnym nierzadko są unikalne i niemożliwe do zdobycia w tradycyjnych sklepach.  Nie da się zatem zaprzeczyć, że handel obwoźny jest dość atrakcyjną formą sprzedaży i nabywania produktów.

Handel obwoźny – ewidencja sprzedaży bezrachunkowej

Jedną z najważniejszych kwestii, w przypadku przedsiębiorców trudniących się handlem obwoźnym jest sposób dokumentowania sprzedaży. Należy zaznaczyć, że klientami w handlu obwoźnym są przede wszystkim osoby prywatne, a towar przekazywany jest bezpośrednio do rąk nabywców. W tym przypadku konieczne jest prowadzenie ewidencji sprzedaży, albo dokumentowanie sprzedaży na podstawie dowodów wewnętrznych.

W handlu obwoźnym nie jest konieczne ewidencjonowanie transakcji przeprowadzanych z osobami fizycznymi (które nie prowadzą działalności gospodarczej) przy użyciu kasy fiskalnej. Paragonów nie musimy wystawiać także dla rolników ryczałtowych.

Najważniejszym dokumentem, który powinien prowadzić każdy przedsiębiorca trudniący się handlem obwoźnym jest ewidencja sprzedaży bezrachunkowej. Dokument ten powinien tworzyć spójną całość (nie mogą to być luźne kartki przechowywane osobno), a także powinien posiadać dokładnie ponumerowane strony.

Prowadząc ewidencję sprzedaży bezrachunkowej należy pamiętać, że powinna ona zawierać nie tylko datę uzyskania nieudokumentowanego przychodu, ale także :

• numer porządkowy wpisu;
• dokładną kwotę przychodu brutto.

Co więcej, pod koniec każdego dnia należy dokładnie podsumować wszystkie przychody widniejące w ewidencji sprzedaży.

O dodatkowych informacjach, które muszą być zawarte w prowadzonej ewidencji sprzedaży bezrachunkowej powinni pamiętać każdy przedsiębiorca prowadzący handel obwoźny i obnośny, który jest czynnym podatnikiem VAT. W jego przypadku konieczne jest także uwzględnienie stawki oraz wartości podatku od sprzedawanych usług i towarów.

Sposób prowadzenia ewidencji sprzedaży zależy także od tego, czy przedsiębiorca trudniący się handlem obwoźnym prowadzi księgowość samodzielnie, czy też obowiązek ten jest wykonywany przez biuro rachunkowe.

W pierwszym przypadku sprzedawca powinien prowadzić regularną ewidencję sprzedaży w Księdze Przychodów i Rozchodów i powinna być ona uzupełniania z końcem każdego dnia. Nie dopuszcza się uzupełnianie KPiR po rozpoczęciu sprzedaży w kolejnym dniu.

Nieco inaczej sytuacja wygląda, kiedy księgowością zajmuje się biuro rachunkowe. W takiej sytuacji przychody za miesiąc poprzedni mogą zostać uzupełnione w KPiR najpóźniej do 20. dnia następnego miesiąca.

Handel obwoźny i obnośny – dowody wewnętrzne

Warto wiedzieć także o tym, że w przypadku handlu obwoźnego i obnośnego dochody mogą być dokumentowane także za pomocą dowodu wewnętrznego. Jak wskazuje Rozporządzenie Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 roku w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów dowód wewnętrzny należy wystawić na koniec dnia i należy zaznaczyć w nim (w jednej kwocie) dokładną wysokość przychodu za dany dzień.

Dowód wewnętrzny wystawia się wówczas, gdy sprzedający nie prowadzi ewidencji sprzedaży, a także nie posiada kas rejestrujących. Co ważne, nie jest konieczne wystawienie zerowego dowodu wewnętrznego w dniu, w którym nie osiągnięto przychodu ze sprzedaży produktów lub usług osobom fizycznym nieprowadzącym działalności.

Pamiętaj, że terminal płatniczy to dziś must have biznesu, ponieważ wielu Klientów nie nosi ze sobą gotówki!

Pozwolenie na handel obwoźny

Jakie kroki należy podjąć w celu uzyskania zgody na handel obwoźny? Przedsiębiorca zainteresowany taką formą handlu musi przede wszystkim uzyskać pozwolenie od zarządcy terenu, na którym zainteresowany chce prowadzić swoją działalność, a także uiścić stosowną opłatę. Jej wysokość różni się w zależności od miasta, a także jest warunkowana przez wielkość obszaru jaki sprzedawca chce zająć oraz czas, na jaki wynajmuje miejsce.

Zarządca terenu zawiera z przedsiębiorcą umowę cywilnoprawną, w której dokładnie wskazane są zasady wynajęcia danego miejsca przeznaczonego do handlu. W umowie mogą być także wskazane warunki dotyczące wyglądu straganu, a nawet sprzętu używanego przez przedsiębiorcę.