Split payment – czym jest i jak działa?

W kontekście wybranych towarów lub usług oraz w niektórych sytuacjach konieczne jest zastosowanie specjalnych metod płatności, takich np. split payment, czyli mechanizm podzielonej płatności (MPP). W określonych przypadkach jest on obowiązkowy w zakresie towarów i usług, określanych jako wrażliwe. Może być jednak stosowany również poza obowiązkiem, jeśli taką decyzję podejmie nabywca. Z tego artykułu dowiesz się:

Split payment – definicja

Split payment, określany także jako mechanizm podzielonej płatności (MPP), to model płatności, w którym kwota transakcji dzielona jest dwie części:

• kwotę netto towaru lub usługi,
• kwotę podatku VAT.

Przyjęcia płatności z zastosowaniem mechanizmu split payment dokonać mogą osoby, które opłacają podatek VAT oraz realizują transakcje za pomocą przelewu w PLN. Mechanizm podzielonej płatności nie może być natomiast stosowany przez konsumentów (osoby, które nie prowadzą własnej działalności gospodarczej), przedsiębiorców, otrzymujących fakturę, na której nie ma kwoty podatku VAT (np. osoby, zwolnione z podatku VAT) oraz osoby, które rozliczają się przy użyciu karty płatniczej (terminal płatniczy) lub tradycyjnie – gotówki.

Mechanizm podzielonej płatności – zasady działania

W mechanizmie podzielonej płatności opłata za wybrany towar lub usługę przy pomocy specjalnego przelewu, określanego jako komunikat przelewu. Jak zostało wspomniane wyżej, płatność dzielona jest na dwie części: kwotę netto – przekazywana jest ona na rachunek sprzedającego oraz kwotę podatku VAT – wpłacana jest ona rachunek VAT sprzedawcy. Co ważne, jeśli jesteś przedsiębiorcą, opłacasz podatek VAT, realizujesz przelewy w PLN i chcesz zastosować split payment, nie musisz samodzielnie zakładać odrębnego rachunku. Rachunek VAT tworzy bowiem automatycznie bank. Posiadając własną działalność, posiadasz również swój rachunek rozliczeniowy w banku lub w SKOK. Rachunek VAT jest natomiast dodatkowym kontem, które jest dopisywane właśnie do Twojego rachunku rozliczeniowego.

Towary lub usługi, za które można zapłacić z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) obejmuje przede wszystkim wrażliwe sektory gospodarki. Omawiany model płatności może być zastosowany przede wszystkim w kontekście:

• oprogramowania oraz sprzętu komputerowego,
• usług, powiązanych z recyklingiem,
• paliwa i węgla,
• części samochodowych i/lub motocyklowych,
• artykułów chemicznych,
• wybranych artykułów spożywczych,
• usług i wyrobów jubilerskich,
• usług budowlanych.

Wszystkie towary i usługi wrażliwe określone są natomiast w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Obowiązkowy i dobrowolny split payment

Split payment podzielić możemy na obowiązkowy oraz dobrowolny. Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności obejmuje podatników VAT, którzy zajmują się sprzedażą wspomnianych wyżej towarów i usług wrażliwych, a jednocześnie wartość brutto faktury jest większa niż 15 tysięcy złotych. Należy zaznaczyć, że obowiązek realizacji płatności przy użyciu split payment występuje również wówczas, gdy nie wszystkie towary lub usługi z faktury to towary lub usługi wrażliwe. Mechanizm podzielonej płatności musi być stosowany nawet wtedy, gdy tylko jeden produkt lub usługę z faktury określić można jako wrażliwe, wartość brutto całej faktury wynosi więcej niż 15 tysięcy złotych. W takiej sytuacji split payment może (chociaż nie musi) obejmować jedynie towary lub usługi wrażliwe. Płatności za pozostałe pozycje z faktury można dokonać zarówno z, jak i bez dzielenia należnej za nie kwoty. Wyjątek od mechanizmu podzielonej płatności stanowią natomiast transakcje, dokonywane w oparciu o umowę partnerstwa publiczno-prywatnego oraz potrącenia, omawiane w artykule 498 Kodeksu cywilnego. Mechanizm podzielonej płatności może być również dobrowolny. W tej sytuacji (pod warunkiem spełnienia wymienionych wcześniej kryteriów) można stosować go zarówno odnośnie wszystkich, jak i jedynie wybranych towarów lub usług, znajdujących się na fakturze. Warto zaznaczyć jednak, że w tym przypadku to nabywca towaru lub usługi podejmuje decyzje o rodzaju płatności.

Przelew przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności

Płatność za pomocą mechanizmu podzielonej płatności odbywa się za pośrednictwem specjalnego przelewu – komunikatu przelewu. Realizując tego typu transakcję, musisz uwzględnić takie elementy, jak:

• kwota podatku VAT (bądź jej część),
• kwota sprzedaży brutto (albo jej część),
• numer faktury,
• NIP dostawcy.

W przypadku, gdy opłacana jest zaliczka, zamiast numeru faktury należy wpisać: „zaliczka”. W sytuacji, gdy split payment obejmuje natomiast kilka faktur, w polu numer faktury podać należy przedział czasowy, w którym wystawiane były interesujące nas faktury.

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), a faktury

Jeżeli wystawiasz fakturę, która ma być opłacona przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności, musisz w pierwszej kolejności upewnić się co do tego, że znajdujesz się w Wykazie podatników VAT. Tylko wtedy możesz bowiem przyjąć split payment. Jeżeli zatem nabywca chce uregulować płatność, używając MPP, musisz posiadać rachunek VAT – to na niego trafia kwota VAT produktów lub usług, które widnieją na fakturze. Pamiętaj o tym, że bank otwiera go automatycznie, jeśli tylko posiadasz konto firmowe i z niego korzystasz. Rachunek VAT nie jest natomiast aktywowany przez bank w sytuacji, gdy prowadząc własną działalność, korzystasz ze swojego konta prywatnego (ROR). Co, jeżeli nabywca zlecił transakcję za pośrednictwem MPP, a Ty nie posiadasz rachunku VAT? Wówczas przekazane środki wrócą na konto firmowe osoby, nabywającej produkt lub usługę, ponieważ split payment nie będzie mogło dojść do skutku.

Rachunek VAT – jak można wykorzystać znajdujące się na nim środki?

Środki, znajdujące się na rachunku VAT, mogą posłużyć Ci m.in. do rozliczenia się z ZUS-em, urzędem skarbowym i/lub do opłacenia należności celnych. Aby móc przeznaczyć wspomniane środki na inne cele, musisz je uwolnić, a więc przenieść je ze swojego rachunku VAT na rachunek swojego konta firmowego. Aby tak się stało, należy złożyć wniosek o uwolnienie środków. Wniosek ten jest bezpłatny i przyjmuje go urząd skarbowy. Czas oczekiwania na decyzję urzędu skarbowego to maksymalnie 60 dni. W jakich przypadkach możesz otrzymać decyzję odmowną? Przede wszystkim, urząd skarbowy może nie zgodzić się na uwolnienie środków, znajdujących się na rachunku VAT w sytuacji, gdy masz zaległości w zakresie opłacania podatku VAT. Co więcej, decyzję odmowną możesz uzyskać również wtedy, gdy urząd skarbowy podejrzewa, że otrzymasz dodatkowe zobowiązanie podatkowe VAT lub jeśli obawia się, że nie wywiążesz się ze swoich przyszłych zobowiązań podatkowych. Jeśli otrzymasz decyzję odmowną, możesz odwołać się od niej w ciągu 14 dni od jej doręczenia. Jeżeli natomiast urząd skarbowy zezwolił na uwolnienie innej kwoty niż ta, o jaką wnioskowałeś, możesz złożyć zażalenie (w ciągu 7 dni od doręczenia decyzji).

<h2″>Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności, a sankcje prawne

Co w sytuacji, gdy sprzedajesz towary lub usługi wrażliwe, a ich nabywca nie zapłaci za nie przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności, mimo takiego obowiązku? Wówczas naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego ma prawo przypisania Ci dodatkowego zobowiązania podatkowego. Będzie to zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% podatku VAT z faktury na towary lub usługi, objęte MPP. Co więcej, jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, będziesz mógł otrzymać grzywnę, wynoszącą maksymalnie 180 stawek dziennych, a więc w przeliczeniu, nawet 5,4 mln złotych. Jakie sankcje może otrzymać nabywca, który nie zastosuje obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności? W tym przypadku nabywca będzie zobowiązany do uregulowania dodatkowego zobowiązania podatkowego (wynoszącego 30% kwoty podatku VAT od towarów lub usług, objętych MPP). Ponadto, na nabywcę, prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, może zostać nałożona grzywna, wynosząca maksymalnie 720 dziennych stawek, a więc nawet 21,6 mln złotych.

Korzyści, wynikające z zastosowania mechanizmu podzielonej płatności

Realizowanie transakcji z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności może przynieść przedsiębiorcy wiele korzyści. Przede wszystkim, omawiany model płatności okoliczność łagodząca w przypadku transakcji dokonywanych z nieuczciwymi kontrahentami. MPP to bowiem dowód zachowania należytej staranności. Co więcej, split payment zapewnia szybszy zwrot podatku (nawet w ciągu 25 dni od dnia złożonej deklaracji podatkowej). Mechanizm podzielonej płatności to także ochrona przed karnymi odsetkami za zwłokę. Ponadto, w przypadku MPP nie są stosowane sankcje VAT, a środki, znajdujące się na rachunku VAT są wolne od egzekucji.