Czy inflacja osiągnie 5%?

We wrześniu 2024 roku inflacja w Polsce wzrosła do poziomu 4,9%, co stanowi istotny wzrost w porównaniu do poprzednich miesięcy. Chociaż jeszcze nie osiągnęła progu 5%, jest to już znaczący sygnał dla gospodarki i portfeli Polaków. Wzrost inflacji w głównej mierze wynika z tzw. efektu bazy, czyli porównania obecnych cen z okresem, gdy były one wyjątkowo niskie, co miało miejsce w poprzednich miesiącach. Ten wzrost szczególnie zauważalny był w obszarach związanych z cenami żywności, energii i usług.

Które sektory napędzają inflację?

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych według szybkiego szacunku we wrześniu 2024 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku wzrosły o 4,9 proc. (wskaźnik cen 104,9), a w stosunku do poprzedniego miesiąca wzrosły o 0,1 proc. (wskaźnik cen 100,1) – podał GUS.

Eksperci spodziewali się dalszego spowolnienia inflacji, jednak zmiany na rynkach globalnych oraz lokalnych zaskoczyły analityków. Jednym z kluczowych czynników napędzających inflację są rosnące ceny paliw. Cena baryłki ropy na światowych rynkach w ostatnich tygodniach rosła dynamicznie, a to bezpośrednio wpływa na ceny przy dystrybutorach. Drożejące paliwa oznaczają wyższe koszty transportu, co ma przełożenie na ceny niemal wszystkich produktów i usług. W kontekście gospodarczym jest to poważne wyzwanie, szczególnie dla branż zależnych od logistyki i transportu.

Gospodarka krajowa a obecna inflacja

Polska gospodarka, choć relatywnie stabilna, nie pozostaje odporna na zmiany cen energii na światowych rynkach. Coraz wyższe ceny gazu i energii elektrycznej podnoszą koszty produkcji w przemyśle, co w efekcie prowadzi do wzrostu cen końcowych produktów. Jest to szczególnie widoczne w sektorze spożywczym, gdzie ceny żywności rosną w znacznie szybszym tempie niż inflacja ogólna.

Obok czynników zewnętrznych, na inflację wpływają także lokalne kwestie. Polska gospodarka zmaga się z konsekwencjami polityki monetarnej, której celem jest kontrolowanie inflacji, ale której skutki nie są widoczne od razu. Stopy procentowe w Polsce zostały w ostatnim czasie obniżone, co teoretycznie mogłoby zahamować wzrost cen, jednak nie zawsze przekłada się to na rzeczywistość rynkową. Obniżka stóp procentowych może prowadzić do wzrostu popytu konsumpcyjnego, co z kolei napędza inflację.

Co ciekawe, mimo że inflacja jest poniżej 5%, wiele produktów i usług odczuwa wzrost cen znacznie bardziej. Na przykład ceny niektórych produktów spożywczych, takich jak nabiał, warzywa i mięso, wzrosły znacznie powyżej średniego poziomu inflacji. Wzrost cen w tych kategoriach jest bolesny dla gospodarstw domowych, które muszą dostosować swoje budżety do wyższych wydatków na podstawowe dobra.

Jak kreuje się wizja inflacji?

W odpowiedzi na te wyzwania, rząd i Narodowy Bank Polski będą musiały ponownie ocenić swoją strategię. O ile wcześniej zakładano, że inflacja będzie sukcesywnie spadać w miarę stabilizacji gospodarki, to obecne prognozy wskazują na możliwość dalszego wzrostu. Wpływ na to mają zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne, które mogą utrudnić szybkie opanowanie inflacji.

Z perspektywy konsumentów, prognozy nie są optymistyczne. Wysokie ceny paliw, energii i żywności mogą pozostać z nami na dłużej, co stwarza ryzyko długotrwałego nacisku inflacyjnego na gospodarstwa domowe. Ostatecznie, powrót do stabilności cenowej może zająć więcej czasu, niż początkowo zakładano.