Prawo pracy 2025: co się zmieni w drugiej połowie roku?

W drugiej połowie 2025 roku wchodzą w życie zmiany w prawie pracy, które istotnie wpłyną na funkcjonowanie firm i rynek zatrudnienia. Nowelizacje mają na celu dostosowanie polskich przepisów do standardów unijnych, zwiększenie przejrzystości w relacjach pracodawca–pracownik oraz wzmocnienie ochrony praw zatrudnionych. 

Jawność wynagrodzeń – nowe obowiązki od grudnia 2025 r.

Od 24 grudnia 2025 roku zacznie obowiązywać nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzająca zasadę jawności wynagrodzeń. Pracodawcy będą zobowiązani do podawania w ogłoszeniach rekrutacyjnych informacji o wysokości wynagrodzenia lub jego przedziale, opierając je na obiektywnych kryteriach, takich jak zakres obowiązków, kwalifikacje czy doświadczenie zawodowe. 

Nowe przepisy mają zwiększyć przejrzystość procesu rekrutacji, ułatwić kandydatom podejmowanie decyzji i zapewnić równe traktowanie wszystkich osób ubiegających się o pracę. Firmy będą musiały ujawniać wszystkie składniki wynagrodzenia, zarówno pieniężne, jak i pozapieniężne oraz informować o obowiązujących układach zbiorowych i regulaminach wynagradzania. Wprowadzenie nowych zasad wymaga także dostosowania treści ogłoszeń, aktualizacji wewnętrznych procedur płacowych i formularzy rekrutacyjnych, tak aby system wynagradzania był w pełni przejrzysty, niedyskryminujący i zgodny z nowymi wymogami.

Wzmocnienie kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy

Jeszcze w 2025 roku wejdą w życie przepisy rozszerzające uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Inspektorzy zyskają możliwość wydawania decyzji administracyjnych, na mocy których nieprawidłowo zawarte umowy cywilnoprawne będą mogły być przekształcane w stosunek pracy. Decyzje będą obowiązywać natychmiast, choć pracodawcom przysługiwać będzie prawo odwołania do sądu pracy. 

Nowelizacja zakłada także usprawnienie współpracy PIP z ZUS i KAS poprzez łatwiejszą wymianę danych, co pozwoli skuteczniej wykrywać nielegalne zatrudnienie i nieprawidłowości w rozliczeniach. Dodatkowo wprowadzone zostaną zdalne kontrole z wykorzystaniem dokumentacji elektronicznej, a maksymalna wysokość grzywien dla pracodawców wzrośnie co najmniej dwukrotnie. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność egzekwowania prawa pracy i ograniczyć nadużycia.

Nowe zasady dotyczące układów zbiorowych pracy

W drugiej połowie 2025 roku wejdą również w życie przepisy upraszczające zasady zawierania i rejestrowania układów zbiorowych pracy. Najważniejszą zmianą będzie wprowadzenie Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy (KEUZP) – elektronicznego rejestru, dzięki któremu zgłaszanie układów odbywać się będzie całkowicie online, bez konieczności przesyłania dokumentów w formie papierowej. Nowelizacja zwiększy także elastyczność dla pracodawców, umożliwiając im wystąpienie z ponadzakładowego układu zbiorowego w sytuacjach, gdy jego dalsze stosowanie jest ekonomicznie niemożliwe. Zmiany mają również wzmocnić dialog społeczny i ułatwić tworzenie nowych porozumień, co pozwoli lepiej dostosować warunki zatrudnienia do realiów rynku pracy oraz potrzeb branż.

Uproszczenia w świadczeniach socjalnych i rozliczeniach urlopowych

Nowelizacja Kodeksu pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wprowadzi zmiany ułatwiające obsługę spraw kadrowo-płacowych. Ekwiwalent za niewykorzystany urlop będzie wypłacany w dniu wypłaty wynagrodzenia, co uprości rozliczenia i zmniejszy liczbę generowanych list płac. 

W zakładach pozbawionych związków zawodowych zwiększy się liczba przedstawicieli pracowników uczestniczących w ustalaniu zasad przyznawania świadczeń socjalnych, z jednego do co najmniej dwóch, co ma zapewnić bardziej demokratyczny proces podejmowania decyzji. Nowe przepisy wprowadzają także digitalizację procedur kadrowych, umożliwiając korzystanie z dokumentacji elektronicznej zamiast papierowej. Dzięki temu komunikacja między pracodawcami, pracownikami i związkami zawodowymi stanie się szybsza i bardziej przejrzysta.

Podsumowanie

Zmiany w prawie pracy w drugiej połowie 2025 roku mają charakter systemowy i wpłyną zarówno na pracodawców, jak i pracowników. Jawność wynagrodzeń, rozszerzenie uprawnień PIP, uproszczenia w rejestracji układów zbiorowych oraz nowe zasady rozliczeń urlopów i świadczeń socjalnych mają zwiększyć przejrzystość, ułatwić komunikację i dostosować przepisy do realiów rynku pracy. Pracodawcy powinni już teraz przeanalizować swoje procedury kadrowe, dostosować dokumentację i ogłoszenia rekrutacyjne, aby uniknąć problemów podczas kontroli i przygotować się na nadchodzące zmiany.