ZUS coraz droższy. Od stycznia 2026 przedsiębiorcy znów zapłacą więcej

Od stycznia 2026 roku przedsiębiorcy muszą przygotować się na kolejną podwyżkę składek społecznych ZUS. Wysokość tzw. „dużego ZUS-u” sięgnie niemal 2000 zł miesięcznie, a preferencyjnego – ponad 450 zł. Wzrost stawek to efekt rosnącego przeciętnego wynagrodzenia, które stanowi podstawę do ich wyliczania. Sprawdziliśmy, ile dokładnie wyniosą składki ZUS w 2026 roku i kto może skorzystać z ulg.

Wyższe płace, wyższe składki. Skąd biorą się nowe stawki ZUS?

Od 1 stycznia 2026 roku przedsiębiorców czeka kolejna podwyżka składek społecznych ZUS.. Podwyżka nie wynika ze zmian przepisów, lecz jest konsekwencją automatycznego mechanizmu powiązania wysokości składek z poziomem wynagrodzeń w gospodarce. 

Rosnąca średnia płaca, prognozowana w 2026 roku na 9420 zł brutto, bezpośrednio przekłada się na wyższą podstawę wymiaru składek. W efekcie rosną koszty prowadzenia działalności, a przedsiębiorcy będą musieli przygotować się na większe miesięczne obciążenia niezależnie od formy rozliczania się z ZUS. Dla wielu firm, zwłaszcza mikroprzedsiębiorstw, oznacza to konieczność uwzględnienia wyższych składek w planowaniu budżetu na nowy rok.

Ile wyniesie „duży ZUS” w 2026 roku?

Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą dłużej niż dwa lata i nie korzystają już z ulg, muszą liczyć się z kolejną znaczącą podwyżką tzw. „dużego ZUS-u”. Wysokość składek społecznych dla tej grupy uzależniona jest od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. W 2026 roku ma ono wynieść 9420 zł brutto, co oznacza, że podstawa wymiaru składek wzrośnie do 5652 zł. W efekcie miesięczna suma obowiązkowych składek społecznych sięgnie 1926,76 zł – to aż o 152,80 zł więcej niż w roku 2025.

W skład „dużego ZUS-u” wchodzą składki emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz składka na Fundusz Pracy. Najwyższy udział w całej kwocie ma ubezpieczenie emerytalne, które w 2026 roku przekroczy 1100 zł miesięcznie. Wzrosną także pozostałe elementy – m.in. składka rentowa (452,16 zł) czy chorobowa (138,47 zł). Choć skala podwyżki wynika głównie z rosnących wynagrodzeń, dla wielu przedsiębiorców oznacza to realne zwiększenie stałych kosztów prowadzenia działalności. Co istotne, w ciągu ostatnich sześciu lat „duży ZUS” podrożał łącznie już o blisko 95 proc., co pokazuje, jak szybko rosną obciążenia dla firm w Polsce.

„Mały ZUS” w górę także dla początkujących przedsiębiorców

Wyższe składki dotkną również osób, które dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą i korzystają z preferencyjnych form rozliczania z ZUS. Tzw. „mały ZUS”, przysługujący przez 24 miesiące po zakończeniu tzw. ulgi na start, jest wyliczany na podstawie 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Od stycznia 2026 roku płaca minimalna ma wynieść 4806 zł brutto, co oznacza, że podstawa wymiaru składek wzrośnie do 1441,80 zł. W praktyce przedsiębiorcy zapłacą miesięcznie 456,19 zł składek społecznych – to o 13,29 zł więcej niż w roku 2025.

Na tę kwotę składają się m.in. składka emerytalna (281,44 zł), rentowa (115,34 zł), chorobowa (35,32 zł) oraz wypadkowa (24,08 zł). Choć wzrost nie wydaje się duży, dla najmniejszych firm może mieć znaczenie, zwłaszcza w połączeniu z innymi rosnącymi kosztami prowadzenia działalności, takimi jak podatki, energia czy usługi księgowe. Podwyżka „małego ZUS-u” to efekt tego samego mechanizmu, co w przypadku składek standardowych – rosnącej płacy minimalnej, która automatycznie podnosi podstawę naliczania składek. Dla wielu osób na początku drogi biznesowej oznacza to konieczność ponownej analizy budżetu i większego obciążenia w pierwszych latach funkcjonowania firmy.

Mały ZUS Plus – sposób na niższe składki mimo podwyżek

Rosnące składki ZUS nie muszą oznaczać takiego samego obciążenia dla wszystkich przedsiębiorców. Dla części z nich alternatywą pozostaje Mały ZUS Plus – rozwiązanie, które pozwala obliczać wysokość składek społecznych od rzeczywistego dochodu, a nie sztywno ustalonej podstawy. Z tej opcji mogą skorzystać przedsiębiorcy, których roczne przychody z działalności gospodarczej nie przekroczyły 120 tys. zł w poprzednim roku podatkowym, a działalność prowadzili przez co najmniej 60 dni.

Podstawę naliczania składek w Małym ZUS-ie Plus stanowi kwota mieszcząca się w przedziale od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia do 60 proc. przeciętnej pensji. Oznacza to, że wysokość składek jest bardziej dostosowana do realnej kondycji finansowej firmy i w wielu przypadkach może być znacząco niższa niż w przypadku „dużego ZUS-u”. To szczególnie korzystne rozwiązanie dla mikroprzedsiębiorstw i osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, których dochody nie rosną tak szybko jak średnie wynagrodzenia w gospodarce.

W kontekście zapowiedzianych na 2026 rok podwyżek Mały ZUS Plus może stać się dla wielu firm kluczowym narzędziem utrzymania płynności finansowej i ograniczenia kosztów stałych. Warto jednak pamiętać, że preferencja jest czasowa – można z niej korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności.

Co wzrost składek ZUS oznacza dla firm?

Podwyżka składek ZUS w 2026 roku to nie tylko kolejna liczba w tabeli – dla wielu przedsiębiorców oznacza realne wyzwanie finansowe. Stałe koszty prowadzenia działalności gospodarczej wzrosną nawet o kilkaset złotych miesięcznie, co szczególnie odczują mikro- i małe firmy działające na niskich marżach. Dla jednoosobowych działalności gospodarczych, które często bazują na nieregularnych przychodach, wyższe składki mogą oznaczać konieczność ograniczenia inwestycji, podniesienia cen usług lub – w skrajnych przypadkach – rezygnacji z prowadzenia działalności.

Skala zmian jest znacząca – w ciągu ostatnich sześciu lat wysokość „dużego ZUS-u” wzrosła aż o 95 proc., a w 2026 roku przekroczy symboliczny próg 1900 zł miesięcznie. Oznacza to, że przedsiębiorcy płacą dziś niemal dwukrotnie więcej niż jeszcze kilka lat temu. Co więcej, podwyżki składek idą w parze z rosnącymi kosztami pracy, energii czy usług księgowych, co łącznie zwiększa presję finansową na najmniejszych uczestników rynku. W efekcie coraz więcej firm rozważa alternatywne formy działalności, takie jak przejście na spółkę z o.o. lub czasowe zawieszenie działalności w okresach mniejszych przychodów. Dla wielu biznesów kluczowe stanie się więc dokładne planowanie finansów i poszukiwanie ulg, które pozwolą zminimalizować skutki rosnących obciążeń.