Pierwszy próg podatkowy w 2025 roku – zasady i niezbędne informacje

Data 06.10.2025
Czas 10 min czytania

Pierwszy próg podatkowy stanowi granicę, do której dochód podatnika podlega opodatkowaniu niższą stawką. Zrozumienie zasad działania progów oraz powiązanych ulg pozwala świadomie planować roczne dochody i rozliczenia podatkowe.

Najważniejsze informacje:

  • Pierwszy próg podatkowy wyznacza granicę, do której dochód osoby fizycznej opodatkowany jest niższą stawką w skali podatkowej.

  • Kwota wolna od podatku sprawia, że część rocznych dochodów nie podlega opodatkowaniu i obniża ostateczne zobowiązania wobec urzędu skarbowego.

  • Podstawę obliczenia podatku tworzy dochód po odjęciu kosztów uzyskania przychodu oraz składek na ubezpieczenia społeczne.

  • Wejście w drugi próg oznacza wyższą stawkę, ale obejmuje wyłącznie nadwyżkę dochodu ponad limit, a nie całość przychodów.

  • Ulgi podatkowe i wspólne rozliczenie małżonków pomagają utrzymać się w pierwszym progu i zmniejszyć wysokość obciążeń podatkowych.

  • Przedsiębiorcy analizują, czy korzystniejsza będzie skala podatkowa z progami, czy wybór podatku liniowego, który eliminuje ryzyko wejścia w wyższą stawkę.

  • Świadomość zasad działania progów podatkowych pozwala planować dochody i unikać nadmiernego wzrostu zobowiązań podatkowych.

Czym jest pierwszy próg podatkowy i jak działa?

Pierwszy próg podatkowy wyznacza limit, do którego obowiązuje podstawowa stawka podatku dochodowego. W praktyce wpływa na wysokość potrąceń od wynagrodzenia brutto oraz decyduje o tym, kiedy podatnik wejdzie w wyższą stawkę. Zrozumienie mechanizmu działania progów pomaga kontrolować zobowiązania wobec urzędu skarbowego.

Skala podatkowa

Dochód podatnika do określonej kwoty podlega opodatkowaniu niższą stawką, a po jej przekroczeniu obowiązuje wyższa. Pierwszy próg podatkowy wyznacza granicę między nimi i odgrywa decydującą rolę w planowaniu budżetu domowego. Zastosowanie skali podatkowej ma znaczenie nie tylko w kontekście wynagrodzenia za pracę, lecz także przy rozliczaniu innych źródeł, m.in. kapitałów pieniężnych czy jednoosobowej działalności gospodarczej. Każdy podatnik rozliczający się na zasadach ogólnych musi sprawdzić, czy jego roczne dochody nie przekroczą tego progu. W przypadku wejścia w drugi próg podatek dochodowy wzrasta, a tym samym zwiększa się wysokość zobowiązań podatkowych. System progów podatkowych działa w taki sposób, że wyższa stawka dotyczy tylko nadwyżki ponad limit, a nie całego dochodu.

Kwota wolna od podatku

Kwota wolna od podatku zmniejsza wysokość zobowiązań w ramach pierwszego progu. Dzięki niej część dochodów pozostaje nieopodatkowana, co obniża podstawy obliczenia podatku. Wysokość kwoty wolnej wpływa również na kwotę zmniejszającą podatek, którą urząd skarbowy uwzględnia w rozliczeniu rocznym. Osoby fizyczne uzyskujące niskie wynagrodzenia brutto korzystają na tym mechanizmie w największym stopniu, ponieważ całość ich rocznego dochodu może mieścić się w limicie wolnym od obciążeń. W przypadku podatników z wyższymi dochodami kwota wolna działa proporcjonalnie i stopniowo traci znaczenie po przekroczeniu określonego pułapu. W efekcie realne obciążenia podatkowe rosną wraz ze wzrostem podstaw opodatkowania. Dzięki temu system zachowuje progresywny charakter i dostosowuje się do możliwości finansowych różnych grup podatników.

Podstawy obliczenia podatku

Aby obliczyć podatek dochodowy w ramach pierwszego progu, należy uwzględnić kilka elementów. Podstawę opodatkowania tworzy roczny dochód podatnika pomniejszony o koszty uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Od tej kwoty odlicza się kwotę zmniejszającą podatek wynikającą z kwoty wolnej. Dopiero tak ustalona wartość podlega stawce procentowej obowiązującej w danym progu. W praktyce oznacza to konieczność dokładnego zebrania informacji o wszystkich dochodach opodatkowanych na zasadach ogólnych, a także o ulgach podatkowych. Do podstawy obliczenia podatku zalicza się również przychody z działalności gospodarczej rozliczanej według skali podatkowej. Świadome podejście do kalkulacji ułatwia uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek podczas składania deklaracji podatkowej i pomaga optymalizować roczne dochody.

Jakie progi podatkowe obowiązują w Polsce?

System podatkowy w Polsce opiera się na progresji, czyli wzroście stawek wraz z rosnącymi dochodami. Pierwszy próg podatkowy dotyczy większości podatników, a dopiero po przekroczeniu jego granicy pojawia się obowiązek zapłaty wyższej stawki. Warto zrozumieć, jak rozmieszczone są wszystkie progi i jak wpływają na rozliczenia.

Drugi próg podatkowy

Drugi próg podatkowy dotyczy podatników, których roczne dochody przekraczają limit pierwszego progu. Po wejściu w drugi próg obowiązuje wyższa stawka podatku dochodowego, co znacząco zwiększa obciążenia podatkowe. Różnica polega na tym, że wyższą stawką objęta jest tylko część dochodu powyżej granicy. To rozwiązanie sprawia, że nawet przy przekroczeniu limitu, podatek od dochodów poniżej progu pozostaje bez zmian. Wielu podatników zastanawia się, jak ominąć drugi próg podatkowy lub jak uniknąć wejścia w II próg. Najczęściej rozwiązania opierają się na rozliczeniach małżeńskich, inwestycjach czy korzystaniu z ulg podatkowych.

Trzeci próg podatkowy

W polskim systemie pojawia się również trzeci próg podatkowy, który dotyczy tylko najwyższych dochodów. Obejmuje on osoby fizyczne zarabiające znacząco powyżej średniej, w tym przedsiębiorców czy inwestorów. Stawka przypisana do tego progu ma charakter symboliczny, ponieważ obejmuje niewielki procent podatników. Jednocześnie wpływa na poczucie sprawiedliwości społecznej, bo osoby z największymi dochodami uczestniczą w finansowaniu budżetu w większym stopniu. Wejście w trzeci próg oznacza wyraźny wzrost zobowiązań wobec urzędu skarbowego, dlatego wymaga odpowiedniego planowania i wykorzystania przysługujących ulg.

Jak obliczyć podatek dochodowy w pierwszym progu?

Świadomość, jak obliczyć podatek dochodowy w ramach pierwszego progu, ułatwia planowanie finansów. Proces wymaga znajomości składników dochodu oraz zasad pomniejszania podstawy opodatkowania. Dokładne obliczenia pozwalają ocenić, czy grozi wejście w drugi próg podatkowy.

Roczny dochód podatnika stanowi podstawę do rozliczenia podatku. Tworzą go wszystkie dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, czyli m.in. wynagrodzenie brutto, przychody z umów cywilnoprawnych oraz działalności gospodarczej. Od sumy przychodów odejmuje się koszty uzyskania przychodu i składki ZUS. Dzięki temu powstaje dochód netto, który podlega dalszym obliczeniom. Osoby fizyczne muszą uwzględnić także ewentualne ulgi podatkowe, które obniżają roczne dochody podlegające opodatkowaniu. W praktyce oznacza to zebranie wszystkich danych w jednym miejscu i przygotowanie podstaw do deklaracji podatkowej. Świadomość wysokości dochodu na tym etapie jest niezbędna, aby ocenić ryzyko wejścia w drugi próg.

Do tego dochodzą składki na ubezpieczenie społeczne, które mają znaczący wpływ na wysokość podstawy opodatkowania. Odliczenie składek ZUS obniża dochód, który podlega stawkom procentowym skali podatkowej. Osoby prowadzące działalność gospodarczą odliczają składki w ramach rozliczenia PIT, podobnie jak pracownicy etatowi. Wysokość składek zależy od wynagrodzenia brutto, a ich regularne potrącanie przez pracodawcę zapewnia płynność systemu. W praktyce składki zmniejszają obciążenia podatkowe i przesuwają moment przekroczenia pierwszego progu. Dlatego wielu podatników analizuje, w jaki sposób składki wpływają na ostateczne rozliczenie roczne. Dzięki temu unikają wejścia w wyższy próg podatkowy.

Zwróć uwagę również na ulgi podatkowe. Najpopularniejsze dotyczą dzieci, Internetu czy darowizn. Dzięki nim roczny dochód podatnika, który podlega opodatkowaniu, ulega obniżeniu, a podatek dochodowy maleje. Wspólne rozliczenie małżonków również działa jak forma ulgi, bo pozwala rozłożyć dochody na dwie osoby i utrzymać się w pierwszym progu podatkowym. W efekcie podatnik rozliczający się na zasadach ogólnych korzysta z wielu sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Świadome zastosowanie ulg i prawidłowe rozliczenie deklaracji podatkowej zmniejsza ryzyko wejścia w drugi próg i poprawia płynność finansową gospodarstwa domowego.

Jakie znaczenie ma pierwszy próg podatkowy dla podatników?

Pierwszy próg podatkowy ma ogromne znaczenie dla większości osób fizycznych w Polsce. Stanowi podstawę planowania wydatków i oceny obciążeń podatkowych. Jego wysokość decyduje o tym, czy podatnik zapłaci wyższą stawkę podatku w danym roku.

Osoby fizyczne i gospodarstwa domowe

Dla osób fizycznych pierwszy próg podatkowy wyznacza poziom bezpieczeństwa finansowego. W większości przypadków dochody mieszczą się w tej granicy, co sprawia, że obciążenia podatkowe pozostają stosunkowo niskie. Dzięki temu gospodarstwa domowe mają większą przewidywalność w planowaniu budżetu. System progów w skali podatkowej sprawia, że roczne dochody nie rosną gwałtownie pod wpływem podatku, lecz stopniowo, wraz z przekraczaniem progów. Wpływa to na stabilność finansową i ułatwia zarządzanie zobowiązaniami.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą

Dla przedsiębiorców pierwszy próg podatkowy oznacza konieczność wyboru odpowiedniej formy opodatkowania. Wielu z nich rozlicza się według skali podatkowej, co oznacza, że dochody z działalności gospodarczej podlegają tym samym stawkom procentowym, co wynagrodzenia brutto pracowników etatowych. Wejście w drugi próg bywa w ich przypadku szybkie, zwłaszcza gdy działalność generuje wysokie przychody. Dlatego przedsiębiorcy analizują, czy wybrali podatku liniowego, czy pozostają przy zasadach ogólnych. Decyzja ta ma wpływ na wysokość obciążeń podatkowych i płynność finansową firmy.

Zobowiązania podatkowe wobec urzędu skarbowego

Pierwszy próg podatkowy determinuje wysokość zobowiązań podatkowych wobec urzędu skarbowego. Podatnik rozliczający się w tym progu korzysta z najniższej stawki podatku dochodowego, a także z pełnej kwoty wolnej od podatku. Dzięki temu jego rozliczenia PIT są prostsze i bardziej przewidywalne. Wejście w wyższe progi oznacza dodatkowe obowiązki, większe ryzyko błędów w deklaracjach podatkowych oraz wzrost kosztów prowadzenia księgowości. Świadomość konsekwencji wynikających z przekroczenia progu pomaga podejmować decyzje finansowe, które ograniczają nadmierny wzrost obciążeń podatkowych.

Jesteś przedsiębiorcą? Postaw na terminal z programu Polska Bezgotówkowa

Program Polska Bezgotówkowa wspiera akceptację płatności bezgotówkowych w firmach. Przedsiębiorca zyskuje prosty start, niższe koszty na początku oraz szybsze rozliczenia. Terminal płatniczy porządkuje sprzedaż, a klienci płacą wygodnie kartą lub telefonem.

To dopiero początek korzyści. Program Polska Bezgotówkowa ułatwia wdrożenie płatności bezgotówkowych w mikrofirmach oraz w małych biznesach. Operatorzy terminali włączają do oferty urządzenia stacjonarne oraz mobilne, m.in. mPOS, smartPOS czy softPOS w telefonie. Przedsiębiorca przechodzi prostą ścieżkę zgłoszenia, a doradca dobiera sprzęt do profilu sprzedaży. Gastronomia wybierze terminal z napiwkami, a punkt usługowy skorzysta z modelu mobilnego. Sklep stacjonarny sięgnie po stabilne urządzenie z bazą, a sezonowy biznes postawi na lekkie rozwiązanie w smartfonie – terminal płatniczy w telefonie to nowoczesne rozwiązanie. Często wybierany jest również kasoterminal.

Terminal zwiększa wygodę zakupów, a klienci chętniej finalizują transakcje bez gotówki. W ten sposób sklep minimalizuje odmowy sprzedaży, a średnia wartość koszyka rośnie.

Artykuły opublikowane na stronie pep.pl (Grupa Nexi) mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady prawnej, podatkowej, inwestycyjnej czy finansowej. Prezentowane treści nie mogą być traktowane jako wytyczne do podejmowania decyzji związanych z finansami, inwestycjami, podatkami, prowadzeniem działalności gospodarczej lub innymi kwestiami biznesowymi. Każda decyzja powinna być podjęta po konsultacji z odpowiednim specjalistą, takim jak doradca podatkowy, inwestycyjny, prawnik czy inny profesjonalista w danej dziedzinie. Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki wynikające z wykorzystania informacji zawartych na stronie bez wcześniejszej konsultacji z ekspertem.

Terminal płatniczy za 0zł przez rok

Zamowterminal - Poradniki

Skontaktujemy się z Tobą w 3 minuty
między 8:00 a 16:00 w dni robocze

Klikając w przycisk „Zamów rozmowę” oświadczam, że zapoznałem się z polityką prywatności i informacją o Administratorze danych

Zadzwoń:

17 859 69 49

Oceń tekst

Średnia ocena: 0 / 5. 0

Oceń arytkuł jako pierwszy!

Piotr Sadkowski
Autor tekstu
Piotr Sadkowski
Dyrektor ds. rozwoju aplikacji sektorowych
Jako Dyrektor ds. Rozwoju Aplikacji Sektorowych w PEP (Grupa Nexi) stoi na czele innowacji w obszarze płatności cyfrowych. Jego 15-letnia podróż przez branżę finansową, znaczona sukcesami w Kolporter S.A. i eService, ukształtowała go jako wszechstronnego eksperta. Unikalne połączenie wykształcenia prawniczego z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz studiów menedżerskich w SGH pozwala mu z finezją poruszać się między światem biznesu a regulacji prawnych.
Social media:

Chcę porozmawiać z Doradcą

Chcę porozmawiać z Doradcą - Modal

Chcę poznać ofertę

Chcę poznać ofertę