Analiza strategiczna przedsiębiorstwa – co to takiego?

Analiza strategiczna to proces oceny kluczowych aspektów funkcjonowania firmy, który ma na celu identyfikację szans i zagrożeń w otoczeniu oraz mocnych i słabych stron przedsiębiorstwa. Jest to niezbędny krok w tworzeniu skutecznych strategii biznesowych, który umożliwia przedsiębiorstwom lepsze zrozumienie ich aktualnej pozycji na rynku oraz przewidywanie przyszłych zmian.

• Analiza strategiczna – kluczowe elementy
• Metody analizy strategicznej
• Sformułowanie przyszłych strategii
• Jednoczesne badanie otoczenia i firmy
• Instrumenty wizualizacji strategii
• Analiza strategiczna – podsumowanie

Analiza strategiczna – kluczowe elementy

Analiza otoczenia organizacji

Analiza otoczenia organizacji obejmuje badanie zarówno makro-, jak i mikrootoczenia firmy.

Analiza makrootoczenia

Analiza makrootoczenia, znana również jako PESTEL (Polityczne, Ekonomiczne, Społeczne, Technologiczne, Ekologiczne, Legalne), polega na ocenie czynników zewnętrznych, które mogą mieć wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Przykłady to:

• Otoczenie technologiczne – innowacje technologiczne mogą znacząco wpłynąć na branżę, w której działa firma.
• Otoczenie ekonomiczne – zmiany w gospodarce, takie jak inflacja, stopy procentowe czy bezrobocie, mogą wpływać na popyt na produkty i usługi firmy.

Analiza mikrootoczenia

Analiza mikrootoczenia skupia się na bezpośrednim otoczeniu firmy, w tym na konkurencji, dostawcach, klientach i innych interesariuszach. Kluczowym narzędziem w tej analizie jest model pięciu sił Portera, który obejmuje:

• Siłę konkurencji w branży
• Zagrożenie nowymi wejściami
• Siłę przetargowa dostawców
• Siłę przetargowa klientów
• Zagrożenie substytutami

Analiza kluczowych czynników sukcesu

Analiza kluczowych czynników sukcesu polega na identyfikacji elementów, które są niezbędne do osiągnięcia sukcesu w danej branży. Mogą to być unikalne zasoby, kompetencje, innowacyjne technologie czy relacje z kluczowymi partnerami.

Ocena pozycji strategicznej przedsiębiorstwa

Ocena pozycji strategicznej przedsiębiorstwa obejmuje analizę jego mocnych i słabych stron w kontekście konkurencyjnym. Narzędziem pomocnym w tej ocenie jest analiza SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats).

Poznaj program „Polska bezgotówkowa”. Terminal płatniczy za 0 zł już na Ciebie czeka!

Mocne i słabe strony przedsiębiorstwa

• Mocne strony: Unikalne zasoby, przewagi konkurencyjne, wysoka jakość produktów.
• Słabe strony: Brak kluczowych zasobów, słaba pozycja na rynku, ograniczone możliwości finansowe.

Metody analizy strategicznej

Do przeprowadzenia analizy strategicznej stosuje się różnorodne metody i narzędzia, które pomagają w zrozumieniu i ocenie sytuacji przedsiębiorstwa. Najpopularniejsze z nich to:

Analiza SWOT

Analiza SWOT jest jedną z najpopularniejszych metod na której opiera się analizę strategiczną. Polega ona na identyfikacji i ocenie czterech kluczowych elementów:

• Strengths (Mocne strony) – unikalne zasoby, przewagi konkurencyjne, wysokiej jakości produkty i usługi, kompetencje pracowników, silna marka.
• Weaknesses (Słabe strony) – brak kluczowych zasobów, słaba pozycja na rynku, ograniczone możliwości finansowe, niedostateczne technologie, niska efektywność operacyjna.
• Opportunities (Szanse) – nowe rynki zbytu, zmiany w regulacjach prawnych, rozwój technologii, trendy rynkowe, możliwości alianse i partnerstwa.
• Threats (Zagrożenia) – konkurencja, zmiany ekonomiczne, nowe regulacje prawne, zmieniające się preferencje konsumentów, ryzyka związane z globalizacją.

Analiza SWOT pomaga przedsiębiorstwom zrozumieć swoje mocne i słabe strony w kontekście szans i zagrożeń płynących z otoczenia. Jest to narzędzie użyteczne zarówno na etapie planowania strategicznego, jak i przy monitorowaniu bieżącej działalności.

Analiza PESTEL

Analiza PESTEL (Polityczne, Ekonomiczne, Społeczne, Technologiczne, Ekologiczne, Legalne) jest narzędziem stosowanym do oceny makroekonomicznego otoczenia przedsiębiorstwa. Zwraca się tutaj uwagę na czynniki:

• Polityczne – stabilność polityczna, polityki rządu, regulacje handlowe, polityka podatkowa.
• Ekonomiczne – stopy procentowe, inflacja, kursy walut, poziom bezrobocia, cykle gospodarcze.
• Społeczne – demografia, zmiany stylu życia, edukacja, normy kulturowe.
• Technologiczne – innowacje technologiczne, badania i rozwój, automatyzacja, dostępność nowych technologii.
• Ekologiczne – zmiany klimatyczne, regulacje środowiskowe, zrównoważony rozwój.
• Legalne – przepisy prawa pracy, regulacje dotyczące ochrony konsumentów, prawa autorskie, patenty.

Analiza PESTEL pomaga zrozumieć, jak czynniki zewnętrzne mogą wpływać na działalność przedsiębiorstwa, co pozwala na lepsze przygotowanie się na przyszłe zmiany i adaptację strategii.

Model pięciu sił Portera

Model pięciu sił Portera to narzędzie analizy konkurencyjnej, które pomaga ocenić siły wpływające na intensywność konkurencji w branży. Model ten obejmuje pięć kluczowych czynników:

• Siła konkurencji w branży – ocena liczby i siły konkurentów, intensywności rywalizacji, tempa wzrostu branży.
• Zagrożenie nowymi wejściami – bariery wejścia na rynek, wymagane inwestycje, dostępność surowców, polityki rządowe.
• Siła przetargowa dostawców – liczba dostawców, dostępność substytutów, koszt zmiany dostawcy, znaczenie dostawcy dla firmy.
• Siła przetargowa klientów– liczba klientów, znaczenie poszczególnych klientów, elastyczność cenowa, dostępność alternatywnych produktów.
• Zagrożenie substytutami – dostępność alternatywnych produktów, koszty zmiany na substytut, preferencje konsumentów.

Sformułowanie przyszłych strategii

Na podstawie przeprowadzonej analizy strategicznej przedsiębiorstwo może sformułować przyszłe strategie, które mają na celu wykorzystanie szans i neutralizację zagrożeń oraz wzmocnienie mocnych stron i poprawę słabych.

Jednoczesne badanie otoczenia i firmy

Jednym z kluczowych aspektów analizy strategicznej jest jednoczesne badanie otoczenia i firmy. Pozwala to na zrozumienie, jak zmiany w otoczeniu mogą wpływać na firmę i jak firma może dostosować się do tych zmian.

Instrumenty wizualizacji strategii

Instrumenty wizualizacji strategii, takie jak mapa grup strategicznych czy analiza cyklu życia produktu, pomagają w przedstawieniu wyników analizy w sposób przejrzysty i zrozumiały. Dzięki nim można lepiej zrozumieć pozycję firmy na rynku i planować dalsze działania.

Mapa grup strategicznych

Mapa grup strategicznych to narzędzie, które pozwala na wizualizację pozycji konkurentów w branży. Umożliwia identyfikację, które firmy są najbliższymi rywalami i jakie strategie stosują.

Analiza cyklu życia produktu

Analiza cyklu życia produktu polega na ocenie, na jakim etapie cyklu życia znajduje się produkt (wprowadzenie, wzrost, dojrzałość, spadek). Pozwala to na dostosowanie strategii marketingowych i operacyjnych w zależności od fazy cyklu.

Analiza strategiczna – podsumowanie

Analiza strategiczna to kompleksowy proces, który obejmuje ocenę otoczenia, identyfikację kluczowych czynników sukcesu, ocenę pozycji strategicznej przedsiębiorstwa oraz sformułowanie przyszłych strategii. Jest to odpowiedź na potrzebę przewidywania zmian a przeprowadzenie analizy strategicznej, jest niezbędne do osiągnięcia długoterminowego sukcesu na rynku. Dzięki wykorzystaniu różnorodnych metod i narzędzi, takich jak analiza SWOT, PESTEL, model pięciu sił Portera czy mapa grup strategicznych, przedsiębiorstwo może lepiej zrozumieć swoją sytuację i podejmować bardziej świadome decyzje strategiczne.

Analiza strategiczna nie jest jednorazowym działaniem, ale ciągłym procesem, który wymaga regularnego przeglądu i aktualizacji w odpowiedzi na zmieniające się warunki rynkowe i wewnętrzne. Dlatego też przedsiębiorstwa muszą być gotowe do adaptacji i elastyczności, aby skutecznie reagować na nowe wyzwania i możliwości.