Środki trwałe w firmie – czym są?

Środki trwałe – definicja

Co to są środki trwałe? Zgodnie z definicją to rzeczowe składniki majątku będące własnością lub współwłasnością przedsiębiorcy, których wartość przekracza 10000 zł.

Muszą one być zdatne do wykorzystywania w prowadzeniu działalności gospodarczej przez minimum 1 rok. Mogą to być nieruchomości, takie jak:

• budynki,
• grunty,
• prawo wieczystego użytkowania gruntu,
• prawo do własności odrębnych lokali,
• spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego.

To również maszyny, urządzenia i środki transportu. Środki trwałe mogą stanowić przedmiot umowy dzierżawy lub leasingu, jednak wtedy tylko jedna ze stron ma prawo zaliczyć je do aktywów trwałych. Różnego rodzaju ulepszenia w obcych środkach trwałych i środki trwałe w budowie, a także inwentarz żywy można zakwalifikować, jako środki trwałe.

Klasyfikacja środków trwałych

Składniki majątku trwałego klasyfikuje się na 10 grup. Są to:

1. Grunty,
2. Budynki i lokale,
3. Obiekty inżynierii lądowej i wodnej,
4. Kotły i maszyny energetyczne,
5. Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
6. Maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne,
7. Urządzenia techniczne,
8. Środki transportu,
9. Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, niesklasyfikowane gdzie indziej,
10. Inwentarz żywy.

Każda z grup dzieli się na podgrupy i rodzaje.

Zasady ustalania wartości początkowej

Każdy środek trwały musi mieć ustaloną wartość początkową. Wycena może zostać zmieniona wyłącznie w przypadku ulepszenia lub przeprowadzenia aktualizacji wyceny. Jest to ogromnie ważne, gdyż od wartości początkowej oblicza się odpis amortyzacyjny.

Podstawę do jej ustalenia najczęściej stanowi cena zakupu. Może zostać ona powiększona o koszty poniesione na wprowadzenie składnika aktywów do obrotu. Jeżeli składnik majątku został nabyty częściowo odpłatnie, wtedy wartość można zwiększyć o wartość przychodu z tytułu świadczenia w naturze.

W przypadku samodzielnego wytworzenia środka trwałego podstawę może stanowić koszt wytworzenia. Spadek lub darowiznę, której wartości nie podano w umowie darowizny, wycenia się według wartości rynkowej. Wartość początkową od nabycia środka trwałego w postaci wkładu niepieniężnego, wniesionego do spółki niemającej osobowości prawnej, ustala się jego wartość początkową, od której były dokonywane odpisy amortyzacyjne. Przejęcie środka trwałego do użytku, jako składnika majątku przedsiębiorstwa, wymaga wypełnienia dokumentu OT, Jest to potwierdzenie zewidencjonowania środka trwałego.

Odkryj zalety terminali płatniczych od PeP!

Amortyzacja środka trwałego

Amortyzacja to rozłożenie w czasie kosztów poniesionych na nabycie środka trwałego. Od 2018 roku nie ma obowiązku wprowadzania do ewidencji środków trwałych przedmiotów o wartości poniżej 10000 zł. Można wliczyć je bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu.

Amortyzacja polega na zaliczeniu środków trwałych do kosztów przychodu, poprzez odpisy amortyzacyjne. Można tego dokonać wyłącznie po spełnieniu określonych obowiązków. Amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczyste, budynki mieszkalne służące do prowadzenia działalności gospodarczej lub zostały wydzierżawione. Nie amortyzuje się także dzieł sztuki, eksponatów muzealnych oraz składników majątku, nieużywanych z powodu zawieszenia działalności gospodarczej.

Przedsiębiorcy, którzy skorzystali z pomocy de minimis na zakup środków trwałych, mogą skorzystać z jednorazowej amortyzacji do limitu 50000 euro. Warunkiem jest, by były to środki trwałe zaliczone do grup 3-8 oraz zaświadczenie o skorzystaniu z pomocy de minimis. Odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, jeżeli środek trwały nie został wprowadzony do ewidencji firmy.

Najczęściej stosowana jest metoda liniowa amortyzacji. Przez cały okres amortyzacji obowiązuje stała wartość odpisów rocznych. Od wartości początkowej, podatnik dokonuje odpisów w oparciu o roczną stawkę określoną w klasyfikacji środków trwałych, już po miesiącu od wpisu do ewidencji. Znacznie zmniejsza to dochód i pozwala na obniżenie wymiaru podatku dochodowego.

W przypadku używania środków trwałych w złych warunkach, możliwa jest amortyzacja przyśpieszona. Stawkę amortyzacji mnoży się przez zawarty w wykazie współczynnik. Używane lub ulepszane środki trwałe, mogą być amortyzowane indywidualnie. Podatnicy sami ustalają stawki amortyzacyjne, lecz okres amortyzacji nie może być krótszy od ustalonego przepisami. Może to dotyczyć środków trwałych zaliczanych do grup: 3–6 i 8 klasyfikacji. Podmioty potrzebujące wysokich kosztów mogą skorzystać z amortyzacji degresywnej, pozwalającej na zastosowanie podwyższonego współczynnika. Skraca to okres amortyzacji.

Środki trwałe w firmie mogą zostać zlikwidowane po zamortyzowaniu oraz na skutek utraty przydatności do rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli środek uległ zużyciu, zepsuciu, kradzieży lub jego eksploatacja jest nieopłacalna, również może zostać zlikwidowany. W takim przypadku jego niezamortyzowaną cześć można ująć w kosztach uzyskania przychodu.