Dźwignia finansowa – co to jest? Jak z niej korzystać?

Dlaczego warto znać i rozumieć dźwignię finansową? Ponieważ umiejętne zarządzanie kapitałem obcym może prowadzić do dynamicznego rozwoju przedsiębiorstwa, a także do optymalizacji struktury kapitałowej firmy. Dowiedz się z naszego artykułu, na czym ona polega oraz jak z niej korzystać.

Spis treści

• Dźwignia finansowa – definicja
• Zysk operacyjny a zysk brutto
• Rodzaje dźwigni
• Wzór na poziom dźwigni finansowej
• Zalety dźwigni finansowej
• Wady dźwigni finansowej
• Podsumowanie

Dźwignia finansowa – definicja

Dźwignia finansowa polega na wykorzystaniu kapitału obcego – czyli zaciągniętych pożyczek lub kredytów – do finansowania działalności inwestycyjnej firmy. W praktyce umożliwia ona firmom realizację większych projektów i zwiększenie wartości rynkowej przy ograniczonym wkładzie własnym.

Głównym celem stosowania dźwigni finansowej jest podwyższenie wskaźnika rentowności kapitału własnego (ROE), co jest możliwe dzięki wykorzystaniu zewnętrznych źródeł finansowania.

Dźwignia finansowa działa na podobnych zasadach co fizyczna dźwignia – pozwala osiągnąć większe efekty przy mniejszym nakładzie pracy, jednak wiąże się także z większym ryzykiem. Warto w tym celu sprawdzić m.in. rachunek zysków i strat, także analizę finansową przedsiębiorstwa.

Prowadzisz firmę? Sprzedajesz produkty i usługi? Wprowadź do niej terminale płatnicze. Dzięki programom takim jak Polska Bezgotówkowa możesz otrzymać wsparcie na terminal płatniczy do swojej firmy.

Zysk operacyjny a zysk brutto

Zysk operacyjny to zysk, jaki firma osiąga z podstawowej działalności operacyjnej przed uwzględnieniem kosztów finansowych, takich jak odsetki od pożyczek. Zysk brutto natomiast to zysk operacyjny pomniejszony o koszty finansowe. Dlatego też wyższy zysk operacyjny przy stałych kosztach finansowych prowadzi do wyższego zysku brutto.

Rodzaje dźwigni

Wyróżniamy kilka rodzajów dźwigni, w tym dźwigni operacyjnej, finansowej, łącznej oraz inwestycyjnej. Przyjrzyjmy się, czym się one charakteryzuję.

Dźwignia operacyjna

Dźwignia operacyjna odnosi się do relacji między kosztami stałymi a zmiennymi w przedsiębiorstwie. Firmy z wysokimi kosztami stałymi w porównaniu do kosztów zmiennych mają większą dźwignię operacyjną. Oznacza to, że każda dodatkowa jednostka sprzedaży przyczynia się do znacznego wzrostu zysku operacyjnego, ponieważ koszty stałe pozostają niezmienne.

Dźwignia finansowa

Dźwignia finansowa dotyczy wykorzystania długu do finansowania działalności przedsiębiorstwa. Im większy udział długu w strukturze finansowania firmy, tym większa dźwignia finansowa. Pozwala to firmie na zwiększenie zwrotu z kapitału własnego, ale jednocześnie zwiększa ryzyko finansowe związane z koniecznością spłaty zobowiązań.

Dźwignia łączna

Dźwignia łączna jest kombinacją dźwigni operacyjnej i finansowej. Pokazuje, jak zmiany w sprzedaży wpływają na zysk netto przedsiębiorstwa. Firmy z wysoką dźwignią łączną są bardziej wrażliwe na zmiany w poziomie sprzedaży, co może prowadzić zarówno do znacznych zysków, jak i do dużych strat.

Dźwignia inwestycyjna

Dźwignia inwestycyjna odnosi się do wykorzystania instrumentów finansowych, takich jak kredyty na marżę, opcje, kontrakty futures czy pożyczki pod zastaw papierów wartościowych. Inwestorzy używają dźwigni inwestycyjnej, aby zwiększyć potencjalne zyski z inwestycji, co pozwala im realizować większe projekty inwestycyjne niż te, które mogliby sfinansować wyłącznie z własnych środków.

Wzór na poziom dźwigni finansowej

Poziom dźwigni finansowej można obliczyć za pomocą następującego wzoru:

Df = Zo/Zb,

Gdzie:

• Df – poziom dźwigni finansowej,
• Zo – zysk operacyjny (przed uwzględnieniem odsetek od kredytów),
• Zb – zysk brutto (po uwzględnieniu odsetek od kredytów).

Zalety dźwigni finansowej

Jedną z głównych zalet dźwigni finansowej jest możliwość osiągnięcia wyższych zysków przy wykorzystaniu kapitału obcego. Dzięki pożyczonym środkom przedsiębiorstwa mogą realizować większe inwestycje, które w przeciwnym razie byłyby poza ich zasięgiem. Jeśli inwestycje te są udane, zyski mogą znacznie przewyższyć koszty związane z obsługą długu, co prowadzi do wzrostu rentowności kapitału własnego.

Regularna spłata zobowiązań wpływa pozytywnie na historię kredytową firmy. Przedsiębiorstwa, które terminowo regulują swoje długi, budują wiarygodność w oczach banków i innych instytucji finansowych. Dzięki temu mogą liczyć na lepsze warunki kredytowe w przyszłości, takie jak niższe oprocentowanie czy łatwiejszy dostęp do dodatkowego finansowania.

Dźwignia finansowa umożliwia szybszą realizację projektów inwestycyjnych. Dzięki wykorzystaniu kapitału obcego firmy mogą szybciej wdrażać nowe technologie, rozwijać produkty lub ekspandować na nowe rynki. Przyspieszenie realizacji celów biznesowych pozwala przedsiębiorstwom na dynamiczny rozwój i zdobywanie przewagi konkurencyjnej.

Wady dźwigni finansowej

Jednym z głównych zagrożeń związanych z dźwignią finansową jest ryzyko niewypłacalności. Jeśli firma nie jest w stanie spłacić pożyczonych środków, może stanąć przed poważnymi problemami finansowymi. Niewypłacalność może prowadzić do konieczności restrukturyzacji długu, a w skrajnych przypadkach – do upadłości.

Stosowanie dźwigni finansowej wiąże się z większą zmiennością stopy zwrotu z kapitału własnego. Wahania w zwrocie mogą prowadzić do strat, zwłaszcza jeśli zyski operacyjne spadają poniżej kosztów obsługi długu. Zwiększona zmienność stopy zwrotu może wprowadzać dodatkową niepewność i utrudniać planowanie finansowe.

Podsumowanie

Dźwignia finansowa to narzędzie, które może znacząco zwiększyć zyski przedsiębiorstwa, ale niesie ze sobą również znaczne ryzyko. Przedsiębiorstwa, które potrafią efektywnie zarządzać długiem, mogą realizować ambitne projekty inwestycyjne, zwiększać swoją konkurencyjność i przyspieszać rozwój.