Odwołanie od decyzji ZUS – w jaki sposób i w jakim terminie może zostać złożone?

Płatnicy składek ZUS składają wnioski o rentę, zasiłek, emeryturę i świadczenia rehabilitacyjne. Decyzje odmowne organów rozpatrujących wnioski często nieprzyjemnie zaskakują wnioskodawców.

Odmowa przyznania zasiłku rehabilitacyjnego, zasiłku pogrzebowego, emerytury, pobytu w sanatorium, renty socjalnej lub innego świadczenia jest często osobistym dramatem i może wiązać się z brakiem środków do życia. W przypadku otrzymania negatywnej odpowiedzi wnioskodawcy przysługuje prawo odwołania się od otrzymanej decyzji. Nie oznacza to jednak automatycznie uchylenia negatywnej decyzji. ZUS może przekazać sprawę do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (sądu I instancji).

Osoba składająca odwołanie nie musi obawiać się wysokich kosztów sądowych. Jeśli odwołanie trafi na wokandę w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, to postępowanie sądowe jest wolne od kosztów.

Jak prawidłowo napisać i złożyć odwołanie od decyzji ZUS?

Pora na odwołanie od decyzji ZUS

Negatywna decyzja dotycząca składanego wniosku nie kończy sprawy przyznania renty, zasiłku czy świadczenia rehabilitacyjnego. Odwołanie od decyzji ZUS do sądu składa się za pośrednictwem jednostki terenowej ZUS, która wydała zaskarżaną decyzję (odwołanie może również dotyczyć niewydania decyzji w terminie 2 miesięcy, licząc od dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie lub inne roszczenia).

Terminem nieprzekraczalnym złożenia odwołania jest jeden miesiąc od otrzymania pisma z decyzją. Zasady oraz terminy odwołania się od negatywnej decyzji ZUS są ściśle określone w art. 83 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w tytule VII działu III Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: K.p.c.).

Według ustawy osoba, której dotyczy decyzja odmowna lub jej pełnomocnik bądź przedstawiciel ustawowy mogą złożyć odwołanie w dwojaki sposób. Pierwszą metodą jest złożenie odwołania w formie pisemnej w jednostce ZUS, która wydała decyzję. Osoba odwołująca się od decyzji składa pismo osobiście lub pocztą. Pismo najlepiej złożyć w dwóch identycznych egzemplarzach (oryginał i kopia). Pracownik zakładu pozostawia oryginał do rozpatrzenia, a kopię ze stemplem potwierdzającym odbiór przekazuje składającemu pismo. Kopia może przydać się w przypadku, gdy ZUS zgubi dokumentację lub podczas postępowania sądowego. Drugą opcją jest możliwość ustnego złożenia odwołania. Pracownik ZUS sporządza protokół podczas wizyty w jednostce, która wydała zaskarżaną decyzję.

Jak napisać odwołanie do ZUS?

Odwołanie od orzeczenia ZUS powinno zawierać podstawowe dane, czyli imię, nazwisko oraz adres osoby składającej dokument. Ponadto należy ująć w piśmie datę odwołania oraz numer zaskarżonej decyzji, który znaleźć można w pisemnym powiadomieniu z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołanie powinno być skierowane w tytule do sądu właściwego I instancji oraz do jednostki terenowej ZUS, która wydała decyzję odmowną. Poniżej należy zwięźle i rzeczowo przestawić uzasadnienie odwołania się od decyzji ZUS. Przedstawione argumenty mogą dotyczyć np. nowej dokumentacji (którą bezwzględnie trzeba załączyć do odwołania) lub wskazywać błędy w postępowaniu organu wydającego decyzję odmowną.

Pismo należy zakończyć własnoręcznym podpisem lub podpisem pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego. W zastępstwie osoby odwołującej się od decyzji również pełnomocnik lub przedstawiciel ustawowy może złożyć wniosek ustnie w jednostce terenowej (źródło: https://www.zus.info.pl/odwolanie-od-decyzji-zus/).

Pismo trafiło do ZUS – co dalej?

Przekazanie odwołania do jednostki wydającej decyzję odmowną powoduje ponowne rozpatrzenie wniosku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygląda się ponownie sprawie, która została poruszona w odwołaniu.

W przypadku stwierdzenia, że odwołanie jest zasadne, ZUS zmienia decyzję.

Ile czasu ma ZUS na odpowiedź? Na powiadomienie osoby odwołującej się od decyzji instytucji tej przysługuje 30 dni od momentu złożenia pisma. Jednak nie każda decyzja zostaje zmieniona, a podtrzymanie jej powoduje, że ZUS kieruje sprawę do sądu I instancji. Obowiązek przesłania odwołania wraz z całą dokumentacją do sądu, spoczywa na ZUS.

W przypadku, gdy składający odwołanie ujawni nową dokumentację lub okoliczności sąd może nakazać lekarzowi orzecznikowi ponowne rozpatrzenie sprawy bez posiedzenia i orzecznictwa. W przypadku braku nowych okoliczności sprawa trafia na wokandę (źródło: https://www.zus.pl/swiadczenia/renty/postepowanie-odwolawcze).

Wyrok sądu nie jest satysfakcjonujący – apelacja i kasacja

W przypadku, gdy wyrok sądu I instancji nie zadowala składającego odwołanie, może złożyć apelacje do sądu apelacyjnego. Termin wniesienia apelacji wynosi 2 tygodnie od momentu otrzymania wyroku i jego uzasadnienia. Jeśli osoba odwołująca się nie wnosiła o wydanie pisemnego uzasadnienia wyroku, to ma tydzień od ogłoszenia sentencji wyroku na wniesienie apelacji.

Ważne jest jednak to, że termin wniesienia apelacji rozpoczyna się od dnia, w który minął termin żądania uzasadnienia wyroku na piśmie. W praktyce daje to 3 tygodnie na wniesienie apelacji od ogłoszenia wyroku. Sprawę rozpatruje następnie sąd II instancji. W przypadku oddalenia pozwu lub umorzenia postępowania osobie składającej odwołanie od decyzji ZUS pozostaje złożenie skargi do Sądu Najwyższego. Skargę kasacyjną wnosi się do sądu w terminie dwóch miesięcy od dnia doręczenia stronie skarżącej orzeczenia z uzasadnieniem.

W przypadku decyzji odmownej ZUS w sprawie wniosku o rentę czy zasiłek ubezpieczeni lub płatnicy składek ZUS nie muszą bezradnie rozkładać rąk. Wnioskodawca może złożyć odwołanie od wydanej decyzji, a w przypadku dalszej odmowy sprawę rozpatruje sąd. Jeśli stan zdrowotny czy sytuacja życiowa adresata odmowy uniemożliwiają złożenie odwołania, to w zastępstwie złożyć je może ustanowiony pełnomocnik lub przedstawiciel ustawowy.