Okres wypowiedzenia umowy – ile trwa i od czego zależy?

Okres wypowiedzenia umowy o pracę wyznacza czas między złożeniem wypowiedzenia a rozwiązaniem stosunku pracy. Długość tego okresu zależy od rodzaju umowy oraz stażu pracy u danego pracodawcy. Dodatkowo polskie prawo pracy określa ramy czasowe dla różnych typów umów i sytuacji zawodowych. W tym artykule wyjaśniamy, ile trwa okres wypowiedzenia umowy, jakie czynniki wpływają na jego długość oraz w jakich przypadkach można go skrócić.

Czym jest okres wypowiedzenia umowy i dlaczego jest ważny?

Okres wypowiedzenia umowy stanowi prawnie określony czas między złożeniem wypowiedzenia a rozwiązaniem stosunku pracy. Jego celem jest umożliwienie obu stronom przygotowania się do zakończenia współpracy, a także zapewnienie stabilności w organizacji pracy. Pracodawca może zorganizować proces przekazania obowiązków oraz rekrutację nowego pracownika. Z kolei pracownik zyskuje czas na poszukiwanie nowej pracy, przy zachowaniu dotychczasowego wynagrodzenia.

Długość okresu wypowiedzenia zależy od kilku czynników, takich jak rodzaj umowy, staż pracy u danego pracodawcy oraz okoliczności rozwiązania stosunku pracy. W przypadku pracownika zatrudnionego na umowie o pracę istotne są również dotychczasowe okresy zatrudnienia pracownika, które wpływają na sposób ustalania długości okresu wypowiedzenia.

Pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w trakcie wypowiedzenia, zachowując obowiązek wypłaty wynagrodzenia. Strony mają też możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia lub rozwiązania umowy za porozumieniem. Te rozwiązania pozwalają elastycznie zakończyć współpracę z uwzględnieniem potrzeb obu stron. Warto zaznaczyć, że nieprzestrzeganie ustalonych okresów wypowiedzenia może prowadzić do konsekwencji prawnych dla obu stron.

Okresy wypowiedzenia umowy o pracę w zależności od umowy

Długość okresu wypowiedzenia w umowie o pracę uzależniona jest od typu zawartej umowy oraz okresu zatrudnienia. Pracownik zatrudniony krócej niż 6 miesięcy ma inny okres wypowiedzenia niż osoba z kilkuletnim stażem pracy. Przepisy Kodeksu pracy precyzyjnie określają terminy wypowiedzenia dla umów na czas określony i nieokreślony, znajomość tych zasad pomaga prawidłowo zaplanować możliwości zakończenia stosunku pracy.

Umowa o pracę na czas nieokreślony

W przypadku umowy na czas nieokreślony okres wypowiedzenia uzależniony jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy określają trzy różne terminy wypowiedzenia:

• 2 tygodnie – dla pracownika zatrudnionego krócej niż 6 miesięcy
• 1 miesiąc – dla pracownika zatrudnionego od 6 miesięcy do 3 lat
• 3 miesiące – dla pracownika zatrudnionego co najmniej 3 lata

Przy obliczaniu stażu pracy uwzględnia się dotychczasowe okresy zatrudnienia pracownika w tej samej firmie. Sumuje się wszystkie okresy pracy, niezależnie od przerw między nimi. Miesięczny okres wypowiedzenia zaczyna bieg pierwszego dnia kolejnego miesiąca po złożeniu wypowiedzenia. W przypadku dwutygodniowego okresu wypowiedzenia termin kończy się w sobotę.

Umowa o pracę na czas określony

Przepisy dotyczące okresów wypowiedzenia dla umów na czas określony są analogiczne jak przy umowach bezterminowych. Długość wypowiedzenia zależy od stażu pracy u danego pracodawcy. Istotną różnicą jest możliwość wcześniejszego zakończenia stosunku pracy – umowa na czas określony może ograniczać taką opcję, jeśli nie przewiduje jej treść dokumentu.

Pracownik zatrudniony na umowę na czas określony podlega takim samym zasadom dotyczącym okresów wypowiedzenia jak przy umowie bezterminowej. Oznacza to, że przy stażu poniżej 6 miesięcy okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie. Pracownik z dłuższym stażem otrzymuje miesiąc lub 3 miesiące na zakończenie współpracy. Pracodawca musi przestrzegać tych samych terminów w celu wcześniejszego rozwiązania umowy.

Umowa na okres próbny

Umowy na okres próbny mają krótsze okresy wypowiedzenia, dostosowane do całkowitego czasu ich trwania:

• 3 dni robocze – przy okresie próbnym do 2 tygodni
• 1 tydzień – przy okresie próbnym od 2 tygodni do 3 miesięcy
• 2 tygodnie – przy okresie próbnym trwającym 3 miesiące

Ten rodzaj umowy służy sprawdzeniu kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania określonej pracy. Pracodawca może w tym czasie ocenić umiejętności i predyspozycje pracownika. Z kolei pracownik może zweryfikować, czy warunki pracy odpowiadają jego oczekiwaniom. W przypadku niesatysfakcjonującej współpracy obie strony mogą szybko zakończyć stosunek pracy z zachowaniem odpowiedniego okresu wypowiedzenia.

Okres wypowiedzenia a umowa zlecenia

Zasady dotyczące okresu wypowiedzenia przy umowie zlecenia różnią się od przepisów regulujących umowy o pracę. W przypadku umowy zlecenia termin wypowiedzenia zależy przede wszystkim od zapisów zawartych w samej umowie. Jeśli strony nie określą okresu wypowiedzenia w umowie, zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z prawem, zleceniobiorca może wypowiedzieć umowę zlecenia w każdym czasie. Ma jednak obowiązek powiadomić zleceniodawcę o rezygnacji w takim terminie, aby mógł on zabezpieczyć swoje interesy. Zleceniodawca, wypowiadając umowę, powinien zwrócić zleceniobiorcy wydatki poniesione w celu wykonania zlecenia. W sytuacji wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony zleceniodawca może zostać zobowiązany do naprawienia szkody.

Strony mogą również ustalić w umowie warunki zakończenia współpracy niekorzystne dla zleceniobiorcy. Dlatego przed podpisaniem umowy zlecenia warto dokładnie przeanalizować zapisy dotyczące jej rozwiązania. Brak świadomości tych regulacji może prowadzić do nieporozumień między stronami i potencjalnych strat finansowych.

Chcesz zwiększyć produktywność swoich działań w firmie? Zapoznaj się z programem „Polska Bezgotówkowa” i sięgnij po terminal płatniczy za 0 zł, aby usprawnić działanie każdego pracownika!

Czy okres wypowiedzenia obowiązuje przy umowie o dzieło?

Umowa o dzieło nie podlega okresom wypowiedzenia charakterystycznym dla umów o pracę. Ten rodzaj umowy kończy się z chwilą wykonania określonego dzieła i przekazania go zamawiającemu. Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują jednak szczególne sytuacje, w których strony mogą odstąpić od umowy przed jej zakończeniem.

Zamawiający może odstąpić od umowy, jeśli wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne wykonanie go w terminie. W takiej sytuacji nie musi wyznaczać wykonawcy dodatkowego terminu. Zamawiający ma także prawo do odstąpienia od umowy, gdy dzieło jest wykonane wadliwie lub niezgodnie z umową.

Wykonawca z kolei może odstąpić od umowy, gdy zamawiający nie współdziała przy realizacji dzieła lub nie wypłaca ustalonych zaliczek. Przed odstąpieniem od umowy wykonawca powinien wyznaczyć zamawiającemu odpowiedni termin na wypełnienie jego zobowiązań. Po bezskutecznym upływie tego terminu wykonawca może zaprzestać realizacji dzieła.

Czy można skrócić okres wypowiedzenia?

Przepisy prawa pracy przewidują możliwości skrócenia okresu wypowiedzenia w określonych sytuacjach. Strony mogą ustalić wcześniejsze zakończenie współpracy, jeśli leży to w interesie obu stron. Pracodawca i pracownik mają kilka opcji w celu wcześniejszego rozwiązania umowy.

Najprostszą formą skrócenia okresu wypowiedzenia jest porozumienie stron. Pracownik i pracodawca mogą ustalić dogodny termin zakończenia współpracy, niezależnie od ustawowego okresu wypowiedzenia. W praktyce często stosuje się to rozwiązanie, gdy obie strony chcą szybko zakończyć stosunek pracy.

Szczególne okoliczności skrócenia okresu wypowiedzenia:

• porozumienie stron – pracownik i pracodawca wspólnie ustalają wcześniejszy termin rozwiązania umowy;
• upadłość lub likwidacja pracodawcy – okres wypowiedzenia można skrócić do 1 miesiąca z prawem do odszkodowania;
• zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy – pracodawca zwalnia pracownika z obowiązku wykonywania pracy do końca okresu wypowiedzenia;
• rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia – w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez jedną ze stron.

Skrócenie okresu wypowiedzenia nie może naruszać praw pracownika. Pracownikowi zwolnionemu z obowiązku świadczenia pracy przysługuje wynagrodzenie za cały okres wypowiedzenia. W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia z powodu likwidacji firmy, pracownik otrzymuje odszkodowanie za pozostały czas.

Obowiązek świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia

Do końca okresu wypowiedzenia pracownik zachowuje wszystkie prawa i obowiązki wynikające z umowy o pracę. Oznacza to konieczność świadczenia pracy na dotychczasowych warunkach. Pracodawca w tym czasie nie może jednostronnie zmienić zakresu obowiązków ani warunków zatrudnienia pracownika.

Pracodawca może jednak zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do końca okresu wypowiedzenia. W takiej sytuacji pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w niezmienionej wysokości. Zwolnienie z obowiązku pracy następuje najczęściej w przypadku stanowisk związanych z dostępem do poufnych informacji lub gdy obecność pracownika mogłaby zakłócać pracę zespołu.

Umowa o pracę na czas nieokreślony

Umowa o pracę na czas określony

Okres wypowiedzenia umowy – podsumowanie

Przestrzeganie przepisów dotyczących okresów wypowiedzenia umowy o pracę zapewnia ochronę prawną obu stronom stosunku pracy. Zachowanie okresu wypowiedzenia daje pracodawcy czas na reorganizację pracy i znalezienie następcy, a pracownikowi umożliwia poszukiwanie nowego zatrudnienia bez utraty bieżącego źródła dochodu. Jasno określone zasady wypowiadania umów chronią też przed negatywnymi skutkami nagłego zakończenia współpracy, takimi jak dezorganizacja pracy zespołu czy problemy finansowe pracownika.