Scrum – na czym polega ta metodyka zarządzania projektami?

Product Owner, Scrum Master oraz Sprint. Czy te pojęcia nie są Ci obce? Stoi za nimi metodyka Scrum, która umożliwia sprawne zarządzanie projektami. Na czym ona polega? Czym różni się od innych metod? Jak wygląda praca zespołu według tej metodologii? Dowiedz się tego z naszego artykułu.

Jak powstał Scrum?

Scrum ma swoje początki jeszcze w latach 80. XX wieku. Właśnie wtedy poddano szerokiej krytyce dotychczasowe metody zarządzania nazywane PPP, czyli „plan-driven project planning”. Opierały się one na sekwencyjnym wykonywanu zadań, gdzie wyspecjalizowane zespoły pracowały niezależnie od siebie.

Co ciekawe, takie tradycyjne podejście było szeroko stosowane w projektach o dużej skali, w tym w NASA. Niemniej japońscy naukowcy Hirotaki Takeuchi i Ikujiro Nonaka zakwestionowali dotychczasową metodykę w artykule „The New Product Development Game” opublikowanym na łamach Harvard Business Review.

Analizując strategie firm takich jak Fuji, Canon i Honda, Takeuchi i Nonaka zauważyli, że istnieje inny, prostszy sposób realizacji projektów. Skupia się on na iteracyjnych rozwiązaniach i ciągłych wzajemnych interakcjach między poszczególnymi członkami zespołu, który odpowiada za projekt od początku do końca.

Autorzy artykułu oparli swoją metodologię na 6 filarach:

1. Inherentna niestabilność
2. Samoorganizujące się zespoły
3. Równoległe fazy rozwoju
4. Uczenie się
5. Subtelna kontrola
6. Transfer wiedzy na poziomie organizacyjnym.

W późniejszych latach ta inspiracja została wykorzystana w pracy „Wicked Problem Rigorous Solutions”, w której Peter De Grace i Leslie Hullet Stahl zasugerowali podejście „wszystko naraz”, które eliminuje ryzyko podejścia kaskadowego do projektu.

Ten zarys koncepcji został później rozbudowany i przekształcony w metodykę Scrum przez Jeffa Sutherlanda z firmy Easel Corporation oraz Kena Schwabera z firmy Advanced Development Methods. W 1995 roku wspólnie przedstawili referat „Scrum Development Process” na konferencji Association for Computing Machinery.

Sutherland i Schwaber prezentowali swoje prace w różnych publikacjach i podczas konferencji, stale ulepszając i promując nową metodykę. Została ona oficjalnie przedstawiona w książce „Agile Software Development with Scrum” opublikowanej na początku XXI wieku.

W ten sposób metoda Scrum została oficjalnie sformalizowana. Pojawiły się również terminy, które dzisiaj są powszechnie znane, takie jak Product Owner i Scrum Master, oraz backlogi i sprinty. Co dokładnie one oznaczają? Przyjrzyjmy się bliżej metodyce Scrum i filozofii, która za nią stoi.

Czym jest metodyka Scrum?

Scrum to zwinne podejście do zarządzania projektami, które skupia się na pracy zespołowej, iteracyjnym postępie oraz elastyczności. Początkowo została opracowana z myślą o rozwoju oprogramowania. Dzisiaj jednak jest stosowana w wielu różnych dziedzinach, niekoniecznie związanych z IT.

Scrum jest oparty na wartościach Agile, koncentrując się na dostarczaniu wartości w sposób zorganizowany, a jednocześnie elastyczny. Projekt jest podzielony na mniejsze części, a postępy są mierzone w regularnych okresach czasu, czyli w sprintach. Mniejszy nacisk kładzie się za to na kwestie techniczne i inżynierskie, które są pozostawione do dyspozycji członkom zespołu.

Strukturę metody Scrum możemy podzielić na 3 elementy.

Role

Osoby w zespole mają przypisane określone role, takie jak: Product Owner, Scrum Master oraz pozostali członkowie zespołu.

Ceremonie

Scrum opiera się na cyklicznych etapach takich jak planowanie i przegląd sprintu, czy codzienne spotkania.

Artefakty

To narzędzia, które pomagają kontrolować działania w trakcie projektu i wdrażać niezbędne zmiany. Wyróżniamy: backlog produktu, backlog sprintu oraz przyrost.

Filary Scrum

Aby lepiej zrozumieć teorię i efektywność tej metodyki zwinnej w zarządzaniu projektami, omówmy 3 podstawowe filary Scrum. Zaliczamy do nich:

• Przejrzystość – cele procesu oraz metodyka ich oceny muszą być jasne dla wszystkich członków zespołu. Niezbędne jest zachowanie otwartej komunikacji, dostępność informacji oraz klarowność kryteriów dla różnych zadań.
• Adaptacja – zdolność do zmiany kierunku w odpowiedzi na feedback lub na zmieniające się środowisko i warunki pracy. Konieczne przy tym jest bieżące reagowanie na zmiany oraz ciągłe ulepszanie.
• Inspekcja – regularne sprawdzanie postępów i dostosowywanie planów na podstawie obserwacji. Z tego powodu Scrum obejmuje również regularne spotkania oraz przekazywanie feedbacku i oceny ukończonej pracy.

Te 3 filary, czyli przejrzystość, adaptacja i inspekcja, są solidną podstawą dla efektywnego zarządzania metodyką Scrum. Pozwalają one zachować niezbędną przejrzystość i elastyczność w celu ciągłego ulepszania i zwinnej realizacji projektów.

Różnica między SCRUM a Agile

Scrum i Agile to pojęcia, które są często stosowane zamiennie. Jednakże nie są one tożsame. Omówmy pokrótce najważniejsze różnice, które pozwolą nam je rozróżnić:

Przede wszystkim, Agile nie narzuca konkretnych ról w zespole. Główną wartością jest współpraca oraz samoorganizacja na wszystkich poziomach projektu. Z kolei w metodologii Scrum obowiązują zdefiniowane role, które mają przypisane odpowiednie funkcje i obowiązki.

Co więcej, Agile nie wprowadza konkretnych cykli pracy, które znamy jako Sprinty według metodyki Scrum. Mimo że promuje iteracyjność, nie określa ram czasowych dla poszczególnych części projektu.

Podsumowując, Agile to pojęcie znacznie szersze. Metodologia Scrum również się do niego zalicza, lecz wprowadza bardziej skonkretyzowane podejście. Do największych zalet należy zasada małych kroków, nacisk na pracę zespołową oraz przypisanie konkretnych ról poszczególnym członkom zespołu. A skoro o nim mowa, przyjrzymy się mu z bliska. Z jakich osób się składa?

Jak już pisaliśmy niejednokrotnie, w zespole Scrum istnieją 3 zasadnicze role, które odpowiadają za realizację poszczególnych zadań. Do każdej roli przypisane są unikatowe obowiązki, które razem pozwalają na efektywne zarządzanie. Prześledźmy ich rolę w zespole Scrum.

Kim jest Scrum Master?

To osoba, która jest odpowiedzialna za całokształt Scruma w organizacji. Wspiera współpracę pomiędzy zespołem deweloperskim a właścicielem produktu, a także czuwa nad przestrzeganiem zasad i praktyk Scrum. Jest liderem, który zapewnia skuteczną komunikację i koordynację w zespole.

Kim jest Product Owner?

To właściciel produktu odpowiedzialny za zdefiniowanie jego wizji oraz za priorytetyzację zadań. Dba o to, aby zespół był skoncentrowany na najważniejszych zadaniach, ustala ich kryteria akceptacji i przygotowuje informacje zwrotne.

Za co odpowiada zespół deweloperski?

Sercem zespołu Scrum jest zespół deweloperski. To właśnie on jest odpowiedzialny za techniczny aspekt pracy. Jego członkowie zajmują się projektowaniem, kodowaniem, testowaniem i wdrażaniem funkcji produktu. Zgodnie z ideą samoorganizacji, zespół planuje i zarządza swoją pracą, pomijając tradycyjną hierarchię zarządzania. Z kolei jego poszczególni członkowie ściśle ze sobą współpracują i wymieniają się informacjami, aby efektywnie realizować zadania.

Czy wiesz, że korzystanie z terminala płatniczego doskonale wpisuję się w ideę SCRUM i Agile? Dlaczego tak jest dowiesz się z dalszej części artykułu!

Jak wygląda tok pracy według Scrum?

Tok pracy, nazywany także wydarzeniami Scrum, jest oparty na iteracjach, czyli podziale projektu na wiele małych części. Pojedynczy czas pracy najczęściej trwa od 1 do 4 tygodni, jednak nie dłużej niż miesiąc. Można go podzielić na kilka elementów, które dążą do realizacji celu sprintu. Są to:

(infografika? wydarzenia Scrum)

Planowanie Sprintu (Sprint Planning)

Na początku każdego sprintu, zespół Scrum zbiera się, aby opracować plan na najbliższy sprint. Podczas takiego spotkania określa się poszczególne cele wraz z ich priorytetami, a także rozkłada się zadania między deweloperami.

Codzienne spotkania (Daily Scrum)

Nieodłącznym elementem każdego sprintu są codzienne spotkania. Podczas nich zadaje się członkom zespołu pytania dotyczące zrealizowanych zadań oraz ewentualnych przeszkód, które pojawiły się po drodze

Istotny jest również czas. Ze względu na to, że codzienne spotkania obejmują wszystkich członków zespołu, nie mogą one trwać zbyt długo. Dlatego najczęściej przyjmuje się limit czasu do 15 minut. Dzięki temu możliwe jest zachowanie najwyższej efektywności i ścisłe trzymanie się agendy.

Sprint

Właściwy sprint to nic innego jak realizacja zaplanowanych wcześniej zadań przez zespół deweloperski, który samodzielnie się organizuje i przekazuje informacje. Następnie efekty pracy są przedstawione Product Ownerowi i Scrum Masterowi. W trakcie sprintu wykonuje się także testy oraz ich integrację z istniejącym produktem. W ten sposób, tak jak w puzzlach, układa się całość.

Przegląd Sprintu (Sprint review)

Na końcu każdego sprintu, członkowie zespołu Scrum organizuje przegląd, czyli Sprint review, podczas którego prezentuje się wykonaną pracę oraz zbiera informację zwrotną na temat zrealizowanego projektu.

Co więcej, na zakończenie każdego sprintu następuje jego retrospektywa. Podczas niej członkowie zespołu omawiają poszczególne kwestie projektu, aby wyciągnąć wnioski, na podstawie których mogą wprowadzić ulepszenia. W ten sposób Scrum może być ciągle udoskonalany i dostosowywany do danej organizacji, aby przynosił jak najlepsze efekty.

Jakie są artefakty Scrum?

Wiedząc już, jak wygląda tok pracy według metodyki Scrum, warto powiedzieć kilka słów więcej na temat artefaktów. Są to narzędzia, które ułatwiają pracę zespołu poprzez sekcjonowanie zadań i ich priorytetyzację.

Do artefaktów Scrum zaliczamy:

• Backlog produktu – stoi za tym project manager, czyli Product Owner. Polega na stworzeniu niezbędnych zadań do realizacji celu sprintu. W tym celu tworzona jest dynamiczna lista, której poszczególne części są priorytetyzowane, zmieniane czy poprawiane.
• Backlog Sprintu – to zbiór zadań, które należy wykonać w sprincie. Podobnie jak backlog produktu, może być elastyczny, ale nie może odchodzić od głównego założenia.
• Przyrost – to końcowy efekt sprintu, gdy wszystkie zadania zostały wykonane przez zespół deweloperski. Podczas niego prezentuje się efekty pracy Product Ownerowi oraz Scrum Masterowi.

Dzięki artefaktom, Product Owner może zdefiniować cel i wizję projektu oraz wyznaczyć zadania, które należy wykonać w danym sprincie. To metodologia, którą można wykorzystać podczas każdego cyklu, pozwala bowiem na sprawną pracę zespołu, planowanie sprintu i skuteczne zarządzanie celami.

Kiedy warto używać Scruma?

Metodologia Scrum jest wykorzystywana w wielu organizacjach. Ze względu na swój charakter jest uniwersalna i łatwa do wdrożenia. Najczęściej można się z nią spotkać w branży IT. To właśnie tam elastyczność i szybkie reagowanie na zmiany są kluczowe. Działając w określonych sprintach, zespół może regularnie dostarczać nowe funkcje i udoskonalać produkt.

Tym samym, Scrum to metoda, która sprawdza się w kompleksowych projektach, które mogą ulegać zmianom. Dzięki iteracyjnemu podejściu, członkowie nie tracą kontroli nad całością, ponieważ wykonują zadania małymi etapami, co ułatwia ich modyfikację i dostosowanie do nowych warunków.

Kiedy zaś nie korzystać ze Scrum? Tak jak każda metodologia, nie sprawdzi się ona w każdym przypadku. Tym samym jej iteracyjny charakter może być problematyczny, kiedy zespół nie ma wspólnego celu. To właśnie on bowiem jest podstawą do wspólnej pracy i realizacji projektu.

Warto tutaj zwrócić uwagę na pracę, która nie wymaga działania w zespole. Niekiedy współdziałanie nie jest zasadne. Codzienny Daily Scrum i sztucznie wyznaczane cele mogą tylko zaszkodzić efektywności pracowników, którzy nie pracują w zespole.

Scrum to sport zespołowy. Jest wartościowym narzędziem do zarządzania, które przyniesie skutek tam, gdzie zwinność, adaptacyjność i ciągłe doskonalenie się są kluczowe dla sukcesu projektu.

Scrum – na czym polega? Podsumowanie

Nie brakuje różnych metod zarządzania. Jednak tylko Scrum oferuje tak motoryzacyjne podejście, które sprzyja nie tylko skuteczności, ale również samodzielności i innowacyjność. Dla wielu organizacji to podejście pozwoliło zwiększyć dynamikę i komfort pracy przy jednoczesnym wzroście satysfakcji Kleinta.

Źródło:

Wyrozębski P., Metodyka SCRUM, Metodyki zarządzania projektami, wyd. Bizarre, Warszawa 2011