Kontrakty terminowe – co to jest i jak w nie inwestować?

Kontrakty terminowe to jedne z najpopularniejszych instrumentów pochodnych na rynku finansowym, których wartość zależy od aktywów bazowych, takich jak akcje, waluty, indeksy giełdowe czy surowce. Ich istotą jest umowa, na mocy której dwie strony zobowiązują się do kupna lub sprzedaży określonego instrumentu bazowego w przyszłości po ustalonej cenie. Są szeroko stosowane zarówno przez inwestorów indywidualnych, jak i instytucjonalnych, w celu spekulacji lub zabezpieczenia się przed ryzykiem. Czym są kontrakty terminowe? Jakie są ich rodzaje? I jak zacząć w nie inwestować?

Spis treści:

• Kontrakty terminowe – definicja
• Jak działają kontrakty terminowe?
• Ryzyka i korzyści związane z kontraktami terminowymi
• Jak zacząć inwestować w kontrakty terminowe?
• Kontrakty terminowe – podsumowanie

Kontrakty terminowe – definicja

Kontrakty terminowe, nazywane również kontrakty futures, to umowy pomiędzy dwoma stronami, które zobowiązują się do kupna lub sprzedaży określonego aktywa bazowego w ustalonym terminie w przyszłości po z góry określonej cenie. Aktywami bazowymi mogą być różne instrumenty finansowe, m.in. towary, instrumenty finansowe lub indeksy giełdowe. Obie strony zobowiązują się do zrealizowania transakcji, niezależnie od tego, jak zmieni się cena przedmiotu kontraktu na rynku.

Wielkość kontraktu, czyli ilość instrumentu bazowego, na który opiewa umowa, jest z góry określona, co pozwala na precyzyjne planowanie inwestycji. Kontrakty terminowe są też standaryzowane, co oznacza, że ich warunki są określone przez giełdę, na której są notowane. Zapewnia to przejrzystość i bezpieczeństwo transakcji.

Inwestowanie w kontrakty terminowe wymaga wiedzy i doświadczenia. Należy pamiętać, że instrumenty pochodne charakteryzują się wysokim ryzykiem, ale też potencjalnie wysokim zyskiem. Zanim zaczniesz inwestować, dokładnie przeanalizuj rynek i swoje możliwości finansowe.

Rodzaje kontraktów terminowych

Kontrakty terminowe dzielą się na różne rodzaje w zależności od instrumentu bazowego, którego dotyczą. Instrument bazowy to najważniejszych element każdej umowy. To właśnie jego wartość determinuje przyszłą cenę rozliczenia kontraktu.

Najpopularniejsze kontrakty futures to:

• Kontrakty na akcje. To umowy dotyczące kupna lub sprzedaży określonej liczby akcji w przyszłości. Są szczególnie popularne wśród inwestorów, którzy chcą spekulować na wzrostach kursów lub zabezpieczyć swoje portfele przed gwałtownymi spadkami cen akcji.
• Kontrakty na indeksy. Zawierane są na przyszłe wartości indeksów giełdowych, np. na wartość indeksu WIG20. Pozwalają inwestorom na zakłady na przyszłe wyniki całego rynku, a nie tylko poszczególnych akcji. Dzięki temu są idealnym narzędziem do dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.
• Kontrakty na waluty. To umowy na przyszłą wymianę określonej ilości walut po ustalonej cenie. Są szeroko wykorzystywane przez przedsiębiorstwa międzynarodowe i indywidualnych inwestorów w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem wynikającym ze zmian kursów walut.
• Kontrakty na surowce. Dotyczą przyszłej ceny surowców, takich jak ropa naftowa czy złoto. Są szczególnie popularne w branżach, gdzie koszty surowców stanowią znaczną część wydatków, i pozwalają firmom na zabezpieczenie się przed wahaniami cen tych surowców.

Jak działają kontrakty terminowe?

Kontrakty terminowe działają na zasadzie umowy, w ramach której obie strony są zobowiązane do przeprowadzenia transakcji w określonym terminie w przyszłości. Warunkiem zawarcia takiego kontraktu jest wniesienie przez inwestora depozytu zabezpieczającego.

Depozyt zabezpieczający to kwota pieniędzy potrzebna do zabezpieczenia transakcji przed ryzykiem niewypłacalności jednej ze stron kontraktu. Inwestor musi wpłacić ją na rachunek brokerski, aby otworzyć pozycję na kontraktach terminowych.

Depozyt jest codziennie monitorowany. Jeśli dojdzie do spadku jego wartości poniżej wymaganego poziomu, inwestor musi dokonać uzupełnienia. Jeśli tego nie zrobi, jego pozycja może zostać automatycznie zamknięta przez brokera, co z kolei najczęściej prowadzi do realizacji strat.

Dźwignia finansowa a kontrakty terminowe

Kontrakty terminowe umożliwiają wykorzystanie znacznej dźwigni finansowej. Dzięki temu inwestor może kontrolować pozycję o wartości wielokrotnie przewyższającej wniesiony depozyt zabezpieczający.

Dźwignia działa na korzyść inwestora, gdy cena kontraktu futures rośnie, ale może również spowodować znaczne straty, jeśli cena kontraktu spadnie. Pozwala na osiąganie dużych zysków przy relatywnie małym kapitale, ale równocześnie zwiększa ryzyko związane z inwestycją. Dlatego tak ważne jest, aby inwestorzy zdawali sobie sprawę z ryzyka, jakie niesie ze sobą korzystanie z dźwigni finansowej.

Poznaj program „Polska bezgotówkowa„. Terminal płatniczy za 0 zł już na Ciebie czeka!

Ryzyka i korzyści związane z kontraktami terminowymi

Kontrakty terminowe oferują potencjał znacznych zysków, ale niosą też ryzyko poważnych strat. To wysoce spekulacyjne instrumenty, które umożliwiają szybkie pomnażanie kapitału, ale równie szybko mogą prowadzić do jego utraty. Straty mogą przekroczyć także wartość depozytu zabezpieczającego, szczególnie gdy rynek zmienia się wbrew oczekiwaniom.

Niezapewnienie dodatkowych środków na depozyt może skutkować zleceniem interwencyjnym, czyli przymusowym zamknięciem pozycji przez brokera. Choć zlecenia interwencyjne chronią brokera przed dalszymi stratami, dla inwestora często oznaczają ich realizację w niekorzystnym momencie.

Kontrakty terminowe stanowią element szerszego rynku derywatów, który obejmuje różne instrumenty pochodne, w tym opcje i swapy. Cechą charakterystyczną instrumentów pochodnych jest to, że ich wartość zależy od ceny instrumentu bazowego. Jako narzędzia finansowe służą dwóm głównym celom: spekulacji i zabezpieczaniu przed ryzykiem.

Ta wszechstronność sprawia, że kontrakty terminowe są atrakcyjne zarówno dla inwestorów indywidualnych, jak i instytucjonalnych. Umożliwiają im czerpanie zysków ze wzrostów cen aktywów, a także ochronę portfeli inwestycyjnych przed nieoczekiwanymi spadkami tych cen.

Jak zacząć inwestować w kontrakty terminowe?

Zanim rozpoczniesz inwestowanie w kontrakty terminowe, musisz wybrać odpowiednią platformę brokerską, która umożliwia handel tego rodzaju instrumentami.

W Polsce Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) przydziela każdemu uczestnikowi rynku unikalny numer klasyfikacyjny, który jest niezbędny do złożenia zlecenia kupna lub sprzedaży kontraktu. Numer klasyfikacyjny jest też unikalnym identyfikatorem, który pozwala na identyfikację inwestora na rynku i jest wymagany do każdej transakcji na rynku kontraktów terminowych.

Inwestowanie w kontrakty futures wymaga także złożenia depozytu zabezpieczającego. Wysokość depozytu zależy od wielkości kontraktu i zmienności instrumentu bazowego. Inwestor musi utrzymać wymagany poziom zabezpieczenia, a w razie potrzeby dokonać uzupełnienia depozytu.

Istnieje wiele strategii inwestycyjnych, które możesz zastosować na rynku kontraktów terminowych. Niektórzy preferują strategie krótkoterminowe, takie jak day trading, podczas gdy inni koncentrują się na długoterminowych pozycjach. Zanim podejmiesz decyzję, zwróć uwagę na to, jak dźwignia działa w przypadku różnych strategii oraz jakie ryzyka wiążą się z każdą z nich.

Day trading może przynieść szybkie zyski, ale wymaga stałego monitorowania rynku i szybkich reakcji na zmiany cen. Długoterminowe inwestowanie może być mniej ryzykowne, ale wymaga większej analizy rynku i prognozowania przyszłych trendów.

Jeśli chcesz zacząć inwestować w kontrakty terminowe, ważne jest, abyś zrozumiał warunki każdej transakcji, w tym wielkość kontraktu, krok notowania oraz wymóg depozytu zabezpieczającego. Każdy z tych elementów ma kluczowe znaczenie dla strategii inwestycyjnej i poziomu ryzyka, jakie jesteś w stanie ponieść.

Kontrakty terminowe – podsumowanie

Kontrakty terminowe to popularne instrumenty pochodne umożliwiające kupno lub sprzedaż określonych aktywów bazowych w przyszłości po ustalonej cenie. Dźwignia finansowa w kontraktach terminowych oferuje potencjał znacznych zysków, ale niesie też ryzyko poważnych strat, mogących przekroczyć wartość depozytu zabezpieczającego.

Inwestowanie w kontrakty futures wymaga wiedzy i doświadczenia. Kluczowe jest zrozumienie takich pojęć jak wielkość kontraktu, krok notowania czy wymóg depozytu zabezpieczającego. W Polsce niezbędny jest także unikalny numer klasyfikacyjny klienta nadawany przez KDPW.

Rozpoczynając inwestycje na rynku kontraktów terminowych, rozważ różne strategie, uwzględniając ich potencjał i ryzyka. Pamiętaj, że kontrakty terminowe mogą służyć do spekulacji lub zabezpieczenia portfela, a ich wartość zależy od instrumentu bazowego. Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej, dokładnie przeanalizuj aktualną cenę i prognozowany kurs kontraktu.