Przychody operacyjne – kompendium wiedzy

Przychody operacyjne – klasyfikacja przychodów

Najważniejsze informacje dotyczące przychodów działalności gospodarczej znajdują się w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591). Ust. 1 pkt. 30. zawiera definicję przychodów i zysków, która określa je jako uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Na podstawie tych informacji można stwierdzić, że do przychodów działalności gospodarczej zalicza się nie tylko dobra materialne, środki pieniężne, ale również skutki podejmowanych czynności, które prowadzą do podwyższenia lub obniżenia zysków ze sprzedaży. Przychody uzyskiwane przez działalność gospodarczą dzieli się ze względu na źródło, z jakiego pochodzą. Jeżeli wynikają z operacji finansowych, wówczas mówi się o przychodach finansowych. Zalicza się do nich między innymi: dywidendy, udziały w zyskach, odsetki, korzyści wynikające z inwestycji w aktywa finansowe, dostaw i usług, różnice kursowe oraz sprzedaż aktywów finansowych.

Przychody z działalności operacyjnej

Natomiast przychody z działalności operacyjnej wynikają z podstawowych czynności podejmowanych przez daną firmę. Wśród nich można wyróżnić dwie kategorie wpływów. Pierwsza z nich to przychody, które uzyskuje się bezpośrednio ze sprzedaży towarów lub usług. Natomiast druga kategoria dotyczy pośrednich efektów działalności firmy. Wśród nich znajdują się różnorodne wpływy uzyskane w drodze zbycia dóbr materialnych czy też niematerialnych. Czym są pozostałe przychody operacyjne?

Co można uznać za przychody z działalności operacyjnej? Jak je ewidencjonować

Na próżno szukać jednoznacznej definicji przychodu ze sprzedaży. Jednak we wspomnianej już ustawie o rachunkowości można znaleźć zapis, który ułatwi właściwą klasyfikację wpływów pieniężnych. W tym celu należy zwrócić uwagę na art. 42 ust. 2. Na tej podstawie za przychód działalności gospodarczej uznaje się zyski netto, czyli wyrażone w cenie rzeczywistej, wynikające ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów wraz z otrzymanymi dotacjami, opustami, rabatami, a także innymi zwiększeniami lub zmniejszeniami z wyłączeniem podatku VAT, innych związanych z obrotem oraz pozostałych przychodów operacyjnych. Wśród nich wyróżnia się sprzedaż nie tylko wyrobów gotowych, półproduktów, robót, usług, towarów, materiałów, ale również elementów majątku, do których należą środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, inwestycje oraz papiery wartościowe. Każdy przedsiębiorca ma obowiązek właściwej ewidencji przychodów, która umożliwi odpowiednie sporządzenie rachunku zysków i strat.

Przychody operacyjne – zasady

Szczegółowe zasady sporządzania dokumentacji oraz przykładową propozycję zestawienia można znaleźć w załączniku 1 ustawy o rachunkowości. Jednak należy zaznaczyć, że w niektórych przypadkach konieczne będzie uwzględnienie dodatkowych informacji lub rezygnacja z niektórych elementów analizy zysków i strat. Przychody operacyjne ze sprzedaży odnotowuje się na kontach zespołu siódmego. W zależności od charakteru prowadzonej działalności oznacza się je następująco: 701 – sprzedaż wyrobów gotowych, 702 – sprzedaż usług, 730 – sprzedaż towarów, 740 – sprzedaż materiałów.

Inne przychody operacyjne

Jak zostało wspomniane, za pozostałe przychody operacyjne uznaje się wpływy będące pośrednim efektem czynności prowadzonych przez firmę. Aby zakwalifikować zdarzenie do tej grupy zysków, należy wykazać, że było ono związane z działalnością operacyjną i ponoszonym ryzykiem. Zachowanie zasady ostrożności to obowiązek każdej osoby prowadzącej ewidencję przychodów, który wynika bezpośrednio z zapisów w art. 7. 1. ustawy o rachunkowości. W zestawieniu można uwzględnić jedynie wpływy niepodlegające wątpliwości.

Aby ułatwić klasyfikację, warto podzielić pozostałe przychody operacyjne na trzy grupy: zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych, dotacje oraz inne przychody operacyjne. Pierwsza z nich dotyczy wpływów wynikających z różnicy między zyskiem ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, nieruchomości, wartości niematerialnych i prawnych o charakterze inwestycji a ich wartością oraz kosztami związanymi z ich zbyciem.

Przychody operacyjne – aktywa

W drugiej grupie znajdują się wszelkie darowizny i aktywa, które dana działalność gospodarcza otrzymuje nieodpłatnie w celu innym niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych. Przykładem mogą być: dotacje i subwencje uzyskane na sfinansowanie aktualnej działalności, subwencje przyznane przez władze samorządowe i gminne, Unię Europejską oraz odpisy rat subwencji i dopłat na sfinansowanie lub nabycie środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych. Szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości. Natomiast ostatnia grupa przychodów operacyjnych dotyczy różnorodnych źródeł, które zostaną przedstawione poniżej.

Przychody operacyjne przykłady

Art. 3 ust. 32 określa pozostałe koszty i przychody operacyjne jako pośrednio wynikające z działalności operacyjnej jednostki. Wśród przykładów wymienia się przede wszystkim:

1. działalność socjalną, czyli wynajem mieszkań lub biur dla pracowników, odsetki od pożyczek w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych,
2. zbycie środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczonych do inwestycji,
3. odpis należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów,
4. rozwiązanie rezerw, z wyjątkiem tych związanych z operacjami finansowymi,
5. odpisy aktualizujące wartość aktywów i ich korekt, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty finansowe,
6. otrzymanie nieodpłatnie, również w drodze darowizny, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialne i prawne,
7. umorzenie zobowiązań z tytułu podatku dochodowego, otrzymanie odszkodowania, rozwiązanie odpisów aktualizujących na wierzytelności dłużników, aktywów obrotowych.