Usługi transportowe a VAT – jak obliczyć właściwą stawkę podatkową?

Usługi transportowe pasażerów a VAT

Jak wygląda procedura rozliczania podatku, kiedy przedsiębiorca świadczy usługi transportowe pasażerów?

Najważniejsze informacje dotyczące kwestii usług transportowych a VAT znajdują się w ustawie z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. 2004 Nr 54 poz. 535). W przypadku transportu duże znaczenie ma miejsce świadczenia usług oferowanych przez przedsiębiorcę. Jeżeli podatek dotyczy przewozu pasażerów, wówczas będzie to lokalizacja, w której odbywa się transport.

Dodatkowo należy uwzględnić również pokonaną odległość. W takiej sytuacji na procedurę rozliczania podatku nie ma wpływu posiadanie przez nabywcy statusu czynnego podatnika VAT lub osoby fizycznej bez obowiązku tego typu opodatkowania. Jednak usługi transportowe pasażerów wymagają zwrócenia uwagi na całą trasę, łącznie z przekraczaniem granic innych państw. Oznacza to, że przewoźnik jest zobowiązany do wywiązania się z obowiązku podatkowego w każdym kraju, przez który przejeżdża. Wymaga to od przedsiębiorcy skrupulatnej analizy. Jednak stawka obowiązująca w takim przypadku jest standardowa i wynosi 8%.

VAT na transport

Podatek VAT oblicza się proporcjonalnie do długości trasy, która została pokonana na terytorium danego państwa. W takiej sytuacji należy dostosować się do zasad rozliczania podatku VAT na transport obowiązujących w każdym kraju. Nierzadko międzynarodowy przewóz drogowy wymaga zarejestrowania na terytorium państw trzecich pojazdów, którymi wykonuje się przewóz okazjonalny lub usługi turystyczne. Większość krajów członkowskich Unii Europejskiej określa indywidualną procedurę rozliczenia podatku VAT dla usługodawców, którzy posiadają samochody zarejestrowane w innym państwie, gdzie znajduje się również ich siedziba. W wielu przypadkach przysługuje wówczas możliwość skorzystania ze zwolnienia z opłat oferowanego na zasadzie wzajemności. Przykładem mogą być przepisy obowiązujące w Polsce. Zagraniczni przewoźnicy, którzy świadczą okazjonalne przewozy drogowe na terytorium RP, a ich siedziba oraz samochody są zarejestrowane poza granicami Polski w jednym z państw członkowskich UE, są zwolnieni z obowiązku opłacenia VAT na transport.

VAT a usługi transportu towaru

Jak wygląda rozliczenie podatku VAT a usługi transportu towaru? W tym przypadku procedura jest bardziej skomplikowana. Przedsiębiorca musi wziąć pod uwagę rodzaj wykonywanego transportu oraz posiadanie przez nabywcę statusu czynnego podatnika. Analizując informacje znajdujące się w ustawie o VAT, ze względu na typ świadczonych usług przewozu towaru można wyróżnić cztery podstawowe kategorie. Jest to transport:

1. krajowy, czyli wykonywany wyłącznie na terytorium RP,
2. wewnątrzwspólnotowy – dotyczy przewozu na terenie różnych państw, które posiadają członkostwo Unii Europejskiej,
3. międzynarodowy – miejscem, gdzie rozpoczyna się trasa, jest kraj należący do UE, pojazd przejeżdża przez Polskę, a punkt docelowy znajduje się na terytorium państwa trzeciego,
4. wykonywany wyłącznie poza granicami Polski. Usługa transportowa może być świadczona na rzecz osoby fizycznej lub innego podatnika. Jeżeli usługobiorca również podlega obowiązkowi podatkowemu VAT, miejscem świadczenia usług jest lokalizacja, w której znajduje się siedziba firmy należącej do nabywcy. Mówi o tym art. 28b ustawy o VAT.

Jednak można wyróżnić dwie sytuacji, w której obowiązują inne zasady określania miejsca świadczenia usług. Pierwsza z nich dotyczy usługobiorców posiadających status podatnika w Polsce, a transport wykonywany jest wyłącznie poza państwami należącymi do Unii Europejskiej. W takim przypadku należy przyjąć, że miejscem świadczenia usługi jest nie Polska, a miejsce znajdujące się poza Unią. Przykładem może być przewóz towaru na terytorium Ukrainy dla podatnika zarejestrowanego w Polsce. Mimo to będzie on zobowiązany do rejestracji na Ukrainie oraz uregulowania względem tego kraju należności wynikającej z opodatkowania. Druga sytuacja dotyczy nabywcy, który posiada status podatnika kraju spoza UE oraz transportu wykonywanego wyłącznie na terytorium kraju. W takim przypadku miejscem świadczenia usług jest terytorium kraju. Jakie zasady obowiązują wykonywania przewozu na rzecz osoby fizycznej, której nie obowiązuje podatek VAT? W takiej sytuacji należy wziąć pod uwagę miejsce, gdzie odbywa się transport, oraz pokonaną odległość. Wyjątek stanowi usługa transportowa świadczona na terytorium dwóch różnych państw członkowskich. Miejscem opodatkowania będzie lokalizacja, w której rozpoczęła się trasa.

Jaka stawka podatku VAT obowiązuje na usługi transportowe?

Jak już zostało wspomniane, stawka podatku VAT różni się w zależności od miejsca, w którym wykonuje się usługi przewozowe transportowe. W przypadku międzynarodowego przewozu towarów obowiązuje stawka 0%. Natomiast kiedy opodatkowanie dotyczy transportu wewnątrzwspólnotowego oraz krajowego, stawka wzrasta do 23%. Jeżeli przedsiębiorca świadczy usługi wyłącznie poza terytorium Polski, wówczas nie musi płacić podatku na terytorium kraju. Według zapisów w § 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie stawek zezwala na stosowanie preferencyjnej stawki VAT zwolnienie z VAT od transportu dotyczy również:

1. transportu towarów w całości na terytorium kraju, jednocześnie będąc częścią usługi transportu międzynarodowego,
2. wewnątrzwspólnotowego transportu towarów stanowiącego część usługi transportu międzynarodowego,
3. transportu towarów na rzecz podatnika z siedzibą, stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej lub stałym miejscem zamieszkania znajduje się na terytorium Polski, a usługa odbywa się wyłącznie poza granicami kraju: z miejsca wyjazdu na terenie państwa członkowskiego innym niż miejsce docelowe znajdujące się poza UE lub miejsca nadania poza UE do miejsca przeznaczenia zlokalizowanego na terenie państwa członkowskiego innego niż Polska.