BHP w firmie – jakie są obowiązki pracodawcy?

Kiedy w firmie zaczynają obowiązywać przepisy BHP?

Co do zasady, przepisy BHP obowiązują w każdej firmie. Wyjątek stanowi jednoosobowa działalność gospodarcza, w której nie ma zatrudnionych pracowników – jej wymogi BHP nie obowiązują. Właściciel takiej firmy nie musi dokonywać oceny ryzyka zawodowego związanego z prowadzeniem działalności, wykonywać okresowych badań lekarskich czy przygotowywać instrukcji stanowiskowych.

Dotyczy to też sytuacji, w których przedsiębiorcy pomaga współmałżonek lub osoba z I grupy pokrewieństwa. Znajduje to uzasadnienie w przepisach. Małżonkowie, którzy prowadzą wspólnie gospodarstwo domowe, nie muszą nawiązywać formalnych stosunków pracy. Tym samym, na właściciela firmy nie jest nakładany obowiązek zapewnienia warunków BHP.

Sytuacja zmienia się, gdy osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą zatrudnia pracownika na umowę o pracę. Staje się wtedy pracodawcą, co wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, które wynikają z Kodeksu pracy. Jak wygląda BHP w małej firmie? Choć niektóre przepisy dotyczące małych firm są mniej rygorystyczne – mowa tu na przykład o tworzeniu regulaminu pracy i wynagradzania – kwestie związane z BHP muszą być bezwzględnie przestrzegane niezależnie od liczebności zespołu.

Szkolenia BHP dla pracodawcy i pracownika

Jednym z ustawowych obowiązków pracodawcy jest organizowanie szkoleń BHP dla pracowników. Zgodnie z przepisami muszą one odbywać się one w godzinach pracy, a ich koszt spoczywa na pracodawcy. Do szkoleń obowiązkowych zalicza się:

• szkolenie wstępne organizowane przy zatrudnieniu nowego pracownika. Zakres szkolenia obejmuje przede wszystkim podstawowe zagadnienia na temat zasad BHP oraz instruktaż stanowiskowy;
• szkolenia okresowe.

Szkolenia BHP muszą odbywać także pracodawcy. Można wyróżnić dwa rodzaje kursów BHP dla pracodawców. Pierwszy z nich jest obowiązkowy dla każdego pracodawcy i dotyczy między innymi obowiązków wynikających z zasad BHP oraz odpowiedzialności za naruszenia przepisów. W jego ramach poruszane są również kwestie ochrony pracy kobiet w ciąży i karmiących piersią oraz ochrony młodocianych pracowników. Na szkoleniu omawia się ponadto profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami oraz organizację nadzoru i kontroli warunków pracy.

Drugi rodzaj szkolenia BHP dla pracodawców dotyczy osób, które pełnią dodatkowo funkcję służby BHP w danej firmie. To szkolenie BHP dla pracodawcy obejmuje:

• identyfikację i analizę zagrożeń zawodowych oraz ocenę związanego z nimi ryzyka,
• prowadzenie kontroli i oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy,
• organizację przedsięwzięć mających na celu zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
• metody eliminowania lub ograniczenia oddziaływania na pracowników czynników szkodliwych dla zdrowia i niebezpiecznych,
• ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych,
• określanie niezbędnych działań profilaktycznych, metod i organizacji szkolenia w dziedzinie BHP,
• popularyzację zasad BHP.

Jaką dokumentację BHP należy prowadzić?

Każdy pracodawca musi prowadzić dokumentację BHP. Można wymienić 5 podstawowych elementów, jakie powinny się w niej znaleźć. Są to:

• dokumentacja wypadkowa,
• wykazy,
• rejestry,
• zarządzenia pracodawcy,
• wyniki przeglądów i pomiarów.

Co kryje się pod każdym z tych pojęć? W dokumentacji wypadkowej powinny znaleźć się akta wypadków, do których doszło w drodze do pracy i z pracy. Składają się na nie oświadczenia poszkodowanego, informacje przekazane przez świadków, dowody policyjne oraz dokumentacja medyczna. Dokumentacja wypadkowa dotyczy też wypadków przy pracy. Dokumentacja takiego zdarzenia powinna obejmować wyjaśnienia poszkodowanego, informacje złożone przez świadków, dokumentację medyczną, protokół powypadkowy, polecenie powypadkowe, rejestr wszystkich wypadków oraz statystyczną kartę wypadku.

Elementem prawidłowo prowadzonej dokumentacji BHP są także wykazy. Obowiązkowe jest prowadzenie wykazów:

• prac wzbronionych kobietom i młodocianym,
• pracowników wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy,
• pracowników wyznaczonych do zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników,
• prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby,
• prac szczególnie niebezpiecznych wykonywanych w danym zakładzie pracy.

Z kolei do rejestrów, jakie powinien prowadzić pracodawca, zalicza się między innymi:

• rejestr wypadków przy pracy,
• rejestr chorób zawodowych,
• rejestr wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w danym środowisku pracy,
• rejestr prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych,
• rejestr maszyn i urządzeń podlegających dozorowi technicznemu,
• książki rewizyjne urządzeń,
• rejestr maszyn i urządzeń, które muszą spełniać określone minimalne wymogi,
• rejestr wydanych zaświadczeń dotyczących odbycia szkoleń BHP,
• rejestr zaświadczeń lekarskich o braku przeciwwskazań do wykonywania określonej pracy.

W ramach dokumentacji BHP warto archiwizować również zarządzenia pracodawcy, dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Ostatnim elementem dokumentacji BHP są wyniki przeglądów i pomiarów:

• obiektów budowlanych
• instalacji elektrycznej, odgromowej i gazowej,
• drożności przewodów kominowych,
• natężenia oświetlenia na stanowiskach pracy oraz oświetlenia awaryjnego,
• sprzętu przeciwpożarowego.

Postaw na nowoczesność z terminalami płatniczymi od PeP.

Współpraca BHP z firmą zewnętrzną – czy warto?

Wiele przedsiębiorstw zleca zadania BHP firmom zewnętrznym. Dlaczego? Wpływ na to mają między innymi aspekty ekonomiczne – zatrudnienie własnego specjalisty BHP często jest nieopłacalne. Jednak redukcja kosztów to nie jedyna zaleta tego rozwiązania – wśród nich wymienia się też możliwość uzyskania wsparcia na każdej płaszczyźnie BHP oraz potwierdzenia przez specjalistę, że zakład pracy jest miejscem bezpiecznym.

Firmie zewnętrznej można zlecić zarówno pełną obsługę, jak i część zadań. W ramach umów outsourcingowych najczęściej świadczone są usługi związane z:

• prowadzeniem wstępnych i okresowych szkoleń BHP,
• sprawdzaniem i sporządzaniem analiz stanu BHP na terenie zakładu pracy,
• przeprowadzaniem kontroli i audytów,
• prowadzeniem rejestru wypadków i sporządzeniem dokumentacji powypadkowej
• reprezentowaniem klientów podczas kontroli organów, które sprawują nadzór nad warunkami pracy,
• stworzeniem oceny ryzyka zawodowego,
• opracowaniem instrukcji ogólnej i stanowiskowej.

Każdy pracodawca musi wywiązywać się ze swoich obowiązków w zakresie BHP, które są na niego nakładane na podstawie stosownych przepisów. Ma to na celu przede wszystkim ochronę życia i zdrowia pracowników oraz zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.