Taksa notarialna – czym jest i jaki jest jej koszt?

Taksa notarialna – co to jest?

Taksa notarialna to kwota, którą należy zapłacić notariuszowi za wykonanie określonych czynności. Ustalone stawki są wiążące na terenie całej Polski. Dlatego też warto wcześniej zapoznać się z tymi informacjami, aby wiedzieć, jakich kosztów można się spodziewać. Ich wysokość reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. 2018 poz. 272).

Jednak warto zaznaczyć, że wysokość wynagrodzenia podana w tym dokumencie jest wartością maksymalną. Oznacza to, że notariusz nie może wymagać od klientów wyższej opłaty, ale istnieje możliwość jej obniżenia w drodze indywidualnych ustaleń. Wiele zależy od wyceny własnej pracy, rodzaju sprawy i dokumentów oraz czasu, jaki należy poświęcić na ich przygotowanie.

Taksa notarialna – ustalenie kwoty

Podczas ustalania taksy notarialnej warto zwrócić uwagę na to, czy opłata zaproponowana przez notariusza to wartość brutto. Jeśli jest to kwota netto, należy dodatkowo uwzględnić podatek VAT wynoszący 23%. Pomija się go jedynie w przypadku opłat sądowych przekazywanych urzędom lub sądom. Kiedy temat wysokości wynagrodzenia nie został podjęty podczas spotkania lub wcześniej, oznacza to naliczenie maksymalnej dozwolonej kwoty.

Od czego zależy koszt notariusza?

Koszt notariusza jest ustalany przede wszystkim na podstawie wartości czynności notarialnej. Istnieje możliwość negocjowania stawki, ale w takiej sytuacji wiele zależy od wyceny prawnika.

Jednocześnie należy pamiętać, że niektóre akty notarialne wiążą się z góry określoną opłatą, a na jej wysokość nie ma wpływu wartość wykonywanej czynności. Wśród nich można wymienić między innymi sporządzenie: dokumentu pełnomocnictwa, intercyzy, testamentu, protokołów dotyczących zebrań wspólnoty mieszkaniowej, wspólników z ograniczoną odpowiedzialnością, walnego zgromadzenia spółdzielni lub akcjonariuszy. Warto również zaznaczyć, że w przypadku sporządzenia jednego aktu notarialnego dotyczącego więcej niż jednej czynności prawnej, obowiązuje taksa maksymalna za tę, która została uznana za główną.

Należy również pamiętać, że stawka maksymalna może zostać podwyższona w przypadku wykonywania czynności poza siedzibą kancelarii!

W takiej sytuacji do taksy notarialnej dolicza się w porze dziennej, czyli między 8 a 20, nie więcej niż 50 zł, a w porze nocnej oraz dni wolne od pracy do 100 zł. Jest to opłata naliczana za każdą godzinę od momentu opuszczenia kancelarii do powrotu.

Koszt aktu notarialnego – wysokość maksymalna

Koszt notariusza zależy przede wszystkim od wartości czynności prawnej.

Wyjątkiem są akty notarialne wymienione w § 6–10 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. 2018 poz. 272): wypisy, odpisy i wyciągi, poświadczenia oraz doręczanie oświadczeń.

Z kolei w przypadku pozostałych dokumentów wysokość wynagrodzenia określa się na podstawie:

• umowa zamiany – najwyższa wartość zamienionego przedmiotu,
• działy – wartość majątku,
• oddawanie gruntu w użytkowanie wieczyste – wartość pierwszej opłaty lub skapitalizowana wartość opłaty rocznej,
• umowa o rentę na podstawie zbycia nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu – wartość rzeczy lub praw,
• licytacje i przetargi – ceny rzeczy uzyskanych w wyniku tych działań,
• losowanie nagród – ich wartość,
• umowa dzierżawy oraz najmu – wartość świadczeń powtarzających się za czas, na który została zawarta lub w przypadku czasu nieokreślonego za okres 10 lat,
• ustąpienie pierwszeństwa hipotecznego – wartość przedmiotu według pozycji posuwającej się naprzód, jeżeli suma pozycji ustępującej jest niższa – według tej niższej sumy.

W każdym z wymienionych wyżej przypadków opłaty notarialne prezentują się następująco według wartości:

1. do 3000 zł – 100 zł,
2. powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% nadwyżki powyżej 3000 zł,
3. powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% nadwyżki powyżej 10 000 zł,
4. powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% nadwyżki powyżej 30 000 zł,
5. powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł,
6. powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% nadwyżki powyżej 1 000 000 zł,
7. powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% nadwyżki powyżej 2 000 000 zł.

Ostatni przedział zakłada, że opłata notarialna nie może być wyższa niż 10 000 zł, a w przypadku osób zaliczonych do I grupy podatkowej nie więcej niż 7500 zł. I grupa podatkowa to: małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa.

Pozostałe opłaty notarialne

Maksymalna stawka taksy notarialnej może zostać również pomniejszona i wynosić połowę, 1/4 czy też 1/10 wymienionych w powyższym akapicie wartości. Wśród nich znajdują się takie dokumenty jak:

1. umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego,
2. umowy deweloperskie,
3. umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
4. potwierdzenie oświadczenia woli zawartego w innym akcie notarialnym (1/4),
5. oświadczenie o przystąpieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub objęciu udziałów w tej spółce (1/10).

Maksymalna taksa notarialna

Maksymalna taksa notarialna może być również wyrażona w postaci konkretnych kwot. W tym przypadku dla wybranych czynności prawnych prezentują się one następująco: intercyza – 400 zł, testament – 50 zł, testament zawierający zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego prawa do zachowku – 150 zł, testament zawierający zapis windykacyjny – 200 zł, odwołanie testamentu – 30 zł, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50 zł, zrzeczenie się własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego – 80 zł.

Zdarzają się również sytuacje, kiedy niezbędne jest otrzymanie poświadczenia własnoręcznego podpisu lub odcisku palca na: pełnomocnictwach – 20 zł, dokumentach, których wartość została określona kwotowo – 1/10 maksymalnej stawki, gdyby miały one formę aktu notarialnego i jednocześnie nie więcej niż 300 zł, zgodności odpisu z okazanym dokumentem i czasu okazania dokumentu, za każdą stronę – 6 zł. Natomiast w przypadku wypisów, odpisów lub wyciągów stawka wynosi maksymalnie 6 zł plus VAT za każdą stronę, na której znajduje się nie mniej niż 25 wierszy.