Podatek katastralny – kiedy możemy się go spodziewać w Polsce?

Zakup nieruchomości to poważna inwestycja. Na tyle poważna, że większość ludzi musi wspomóc się kredytem hipotecznym. Koszty związane z wykończeniem i urządzeniem mieszkania, podatek od nieruchomości, opłata za wpis do hipoteki, taksa notarialna lub prowizja dla biura nieruchomości to tylko kilka przykładów wydatków.

Jednak w wielu innych krajach do listy opłat wlicza się także podatek katastralny. W Polsce on nie obowiązuje, natomiast coraz częściej słyszy się o jego wprowadzeniu. Czy już w 2022 roku powinniśmy spodziewać się podatku katastralnego?

Czym jest podatek katastralny?

Kataster to określenie rejestru nieruchomości, który w Polsce występuje raczej pod postacią księgi wieczystej. Podatek katastralny jest jednym z podatków majątkowych, do których zalicza się również wspomniany wcześniej i obowiązujący w Polsce podatek od nieruchomości.

Do tej grupy podatków zaliczają się również: podatek od ziemi rolnej, od luksusu, od posiadania psa oraz abonament radiowo-telewizyjny, który jest tak naprawdę podatkiem od posiadania telewizora.

Podatek katastralny jest opłatą uzależnioną od wartości danej nieruchomości – stanowi on jej 1-2%. Jest on proporcjonalny i płaci się go raz w roku, lecz bywa rozkładany na raty kwartalne. Przykładowo, jeśli właściciel nieruchomości posiada dom o wartości 500 000 zł, raz na rok musi zapłacić 5000 złotych.

Czytaj też: Przekroczenie pierwszego progu podatkowego – jak dokonać obliczeń?

Zatem im większa wartość danej posiadłości, tym więcej podatku katastralnego będzie musiał zapłacić jej właściciel. Oszacowanie wartości katastralnej nieruchomości może wynikać z ogólnoprzyjętych zasad taksacji.

Często wykonywane jest przez rzeczoznawcę majątkowego. W trakcie tego procesu polega on na mapach i tabelach taksacyjnych, za które odpowiada organ prowadzący na danym terenie kataster nieruchomości. 

Różnica między podatkiem katastralnym a podatkiem od nieruchomości

Podatek katastralny odnosi się do wartości całej nieruchomości, a nie do jej powierzchni i przeznaczenia, jak w przypadku obecnego w Polsce podatku od nieruchomości. Samorządy ustalają stawki podatkowe dla nieruchomości i wynoszą one:

• do 49 groszy na m2 dla gruntów,
• do 79 groszy na m2 dla powierzchni mieszkalnych.

Podczas oszacowywania wartości katastralnej pod uwagę brane są zupełnie inne czynniki.

Sprawdź też: Odbierz darmowy terminal

Jak działa podatek katastralny?

Podatek katastralny jest podatkiem majątkowym proporcjonalnym, dlatego jego wysokość jest ruchoma.

Wartość katastralna ustalana jest przy uwzględnieniu takich czynników jak: 

• wielkość nieruchomości i rozłożenie pomieszczeń; 
• położenie nieruchomości; 
• stan prawny;
• prestiż lokalizacji;
• forma zabudowania – rodzaj zabudowania (blok, kamienica, dom jednorodzinny itd.), a także typ budulca danej posiadłości.

Rzecz jasna metoda oszacowania wysokości podatku katastralnego dla danej nieruchomości w poszczególnych krajach może się różnić. Tak samo, jak odmienna może być wartość procentowa tego podatku. Dla przykładu, w USA wynosi ona 2-2,5%, w Niemczech – 0,26-1%, z kolei na Litwie – 0,3-1,5%.

Podatek katastralny w Polsce – kiedy zostanie wprowadzony?

Mimo, że przedstawiciele polskiego rządu od kilkunastu lat deklarują, że nie planują wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce, to dość często wraca dyskusja na jego temat. 

Brak zdecydowanych chęci ku ustanowieniu tego podatku może wynikać z tego, że wprowadzenie go pociągałoby za sobą wiele skomplikowanych procesów i zmian prawnych. Ponadto, byłby on też bardziej kosztowny dla właścicieli posiadłości niż obowiązujący aktualnie podatek od nieruchomości.

Czytaj też: Czym jest użytkowanie wieczyste?

Ostatnim czynnikiem, który może zniechęcać polityków do wprowadzenia go, jest panujący na polskim rynku nieruchomości kryzys, który spowodowany jest wzrostem cen najmu.

Czy podatek katastralny jest korzystny?

Podatek katastralny najbardziej obciąża osoby majętne, które są właścicielami wielu posiadłości. Tym samym jest to opodatkowanie kapitału i nie jest ono uzależnione od dochodów uzyskiwanych przez płatnika.

Dlatego komuś, kto posiada wiele nieruchomości, ale nie uzyskuje wysokich dochodów, podatek katastralny najbardziej da się we znaki. Z tego powodu podatek ten niejako motywuje do szybkiego uregulowania spraw spadkowych związanych z własnością.

Zatem podatek katastralny nie obciąża osób chcących się dorobić. Skłania bardziej do najmu niż do zakupu nieruchomości. Ponadto, jest też ważnym źródłem dochodu dla gmin i dzięki niemu może być realizowanych wiele lokalnych inwestycji.