Numer IBAN i kod SWIFT – co powinieneś o nich wiedzieć?

Spis treści

• Zakupy w zagranicznych sklepach coraz popularniejsze
• Co to jest IBAN?
• Z czego składa się numer IBAN?
• Jak sprawdzić poprawność numeru IBAN?
• Czym jest SWIFT?
• Z czego składa się kod SWIFT?
• O czym pamiętać, wykonując przelew zagraniczny?

Zakupy w zagranicznych sklepach coraz popularniejsze

Z raportu „E-commerce w Polsce 2018” przygotowanego przez Gemius dla e-Commerce Polska wynika, że 23 proc. internautów robi zakupy w zagranicznych sklepach internetowych. To więcej niż w latach ubiegłych – w 2016 r. zaledwie 10 proc. użytkowników deklarowało korzystanie z zagranicznych e-sklepów. Trzy najpopularniejsze zagraniczne serwisy e-zakupowe, z których korzystają użytkownicy z Polski, to AliExpress, eBay i Amazon[1].

Rosnące zainteresowanie ofertą zagranicznych sklepów internetowych powoduje, że rośnie też liczba przelewów międzynarodowych. Z tymi z kolei nierozerwalnie łączą się dwa terminy – numer IBAN i kod SWIFT. Przy wykonywaniu przelewu podanie zarówno numeru IBAN, jak i kodu SWIFT umożliwi zaksięgowanie transakcji bez opóźnień i szybki transfer środków na docelowy numer rachunku bankowego.

Co to jest IBAN?

Numer IBAN, czyli International Bank Account Number, to międzynarodowy numer rachunku bankowego. Format IBAN został utworzony pod koniec lat 90. ubiegłego wieku przez Europejski Komitet Standardów Bankowych, aby usprawnić przelewy wykonywane w Unii Europejskiej. W Polsce standard IBAN obowiązuje od 2004 r.

Współcześnie numer IBAN jest niezbędny przy zlecaniu przelewów typu SEPA. Użytkownik zainteresowany wykonaniem przelewu do banku działającego na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Islandii, Norwegii i Szwajcarii podczas jego wykonywania obowiązkowo musi podać numer IBAN.

Z czego składa się numer IBAN?

Po odpowiedzi na pytanie, co to jest IBAN, pozostaje kwestia wyjaśnienia budowy tego numeru. NRB (Numer Rachunku Bankowego), czyli polski standard numeracji rachunków bankowych, składa się z 26 cyfr. Są to kolejno:

• KK. To 2 pierwsze cyfry numeru rachunku bankowego – suma kontrolna całego numeru rachunku bankowego, którą ustala się na podstawie pozostałych cyfr;
• AAAAAAAA. 8 kolejnych cyfr wskazujących numer rozliczeniowy banku – pozwalają one zidentyfikować konkretną instytucję. Ta część numeru rachunku bankowego jest przyznawana każdemu bankowi przez Narodowy Bank Polski;
• BBBBBBBBBBBBBBBB. Kolejne 16 cyfr – są one indywidualnym numerem rachunku bankowego klienta.

Od NRB numer IBAN różni się wyłącznie tym, że jest poprzedzony kodem PL, czyli kodem kraju, w którym prowadzony jest rachunek bankowy. Inaczej mówiąc, polskie rachunki bankowe są zgodne ze standardem IBAN, co z kolei ułatwia sprawę podawania numeru konta np. zagranicznym kontrahentom. Budowa numeru IBAN jest przy tym uproszczona – składa się on z:

• PL, czyli kodu kraju, który poprzedza numer rachunku bankowego,
• KK (sumy kontrolnej) – są to 2 pierwsze cyfry,
• BBAN (Basic Bank Account Number) – pozostałe 24 cyfry.

W Polsce numer IBAN ma 28 znaków. Maksymalnie zaś numer IBAN może mieć 30 znaków. W praktyce długość numeru IBAN jest uzależniona od kraju. Przykładowo we Francji numer IBAN składa się z 27 znaków, zaś w Austrii z 20 znaków, a w Norwegii zaledwie z 15 znaków.

Jak sprawdzić poprawność numeru IBAN?

Poprawność numeru IBAN można sprawdzić na dwa sposoby, czyli automatycznie (korzystając ze specjalnych narzędzi, które dostępne są w sieci) i ręcznie. Drugie rozwiązanie sprowadza się do przeniesienia pierwszych czterech znaków na koniec numeru IBAN, a następnie zamiany kodu kraju na liczby. Przykładowo dla „PL” postać liczbowa wygląda następująco: 2521.

Otrzymaną w ten sposób liczbę należy podzielić przez 97. Jeżeli reszta z dzielenia wynosi 1, to kod IBAN jest poprawny.

Czym jest SWIFT?

Od numeru IBAN należy odróżnić kod SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) identyfikujący instytucję finansową, do której mają trafić środki. Termin „kod SWIFT” stosuje się zamiennie z terminem „kod BIC” (Business Identifier Code).

Celem funkcjonowania kodu SWIFT jest ułatwienie przekazania środków na docelowy rachunek bankowy prowadzony przez konkretny bank. Przy realizacji przelewów zagranicznych banki często korzystają wzajemnie ze swojej pomocy, w efekcie czego środki są przekazywane nie bezpośrednio z jednego banku do drugiego, ale poprzez pośredników – inne banki. Kod SWIFT służy temu, aby procedura transferu środków odbywała się w możliwie najkrótszym czasie.

Swój numer SWIFT (BIC) ma każdy organizacja należąca do SWIFT. Z informacji zamieszczonych na stronie internetowej SWIFT wynika, że aktualnie do systemu SWIFT jest podłączonych 11 tys. instytucji[2].

Z czego składa się kod SWIFT?

Podobnie jak numer IBAN, kod SWIFT może składać się z różnej liczby cyfr i liter – łącznie znaków jest od 8 do 11. Konstrukcja kodu SWIFT jest następująca:

• 4 pierwsze znaki to identyfikator banku lub instytucji finansowej, która prowadzi rachunki bankowe dla klientów,
• kolejne 2 znaki określają kraj, w którym działa bank,
• następne 2 znaki wskazują na lokalizację banku lub instytucji finansowej,
• ostatnie 3 znaki to informacja o lokalizacji oddziału.

W poniższej tabelce zostały zamieszczone kody SWIFT banków działających na terenie Polski. Numer SWIFT zagranicznego banku można znaleźć na jego stronie internetowej. O przekazanie go można poprosić też odbiorcę środków.

O czym pamiętać, wykonując przelew zagraniczny?

Numer IBAN i kod SWIFT są niezbędne do wykonania przelewu zagranicznego. Przed zleceniem takiego przelewu, warto jeszcze sprawdzić koszt transakcji. Przelewy międzynarodowe mogą być bardzo kosztowne. W przypadku przelewu SEPA większość banków pobiera opłatę w wysokości 5 zł (np. mBank, ING Bank Śląski). Gdy jednak przelew realizowany jest w obcej walucie, pozostaje kwestia spreadu walutowego i prowizji banku, która najczęściej wynosi 0,25 proc. przesyłanej kwoty.

[1] Gemius dla e-Commerce Polska, E-commerce w Polsce 2018, http://ginter.pro/wp-content/uploads/2018/07/E-commerce_w_Polsce_2018.pdf (dostęp 22.05.2019).

[2] SWIFT.com, https://www.swift.com/about-us (dostęp 22.05.2019).