Podatek należy a naliczony – poznaj różnice między nimi

Co to jest podatek należny?

To wartość podatku wynikająca ze sprzedaży towarów lub usług. Jego wysokość zależy od ceny netto towaru oraz stawki podatku. Wylicza się go, mnożąc cenę netto przez stawkę VAT. Wykazuje się go na druku deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy. Podatnicy rozliczający się miesięcznie składają go do 25 dnia następnego miesiąca, natomiast rozliczający się kwartalnie – do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale rozliczanym.

Podatek należny płaci się do urzędu skarbowego po zmniejszeniu go o podatek naliczony. Warto mieć na uwadze, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie dostawy towaru lub wykonania usługi, a nie w momencie wystawienia faktury.

Podatek naliczony

Podatek naliczony płacony jest przez przedsiębiorcę z tytułu nabycia towarów lub usług z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Wydatek ten musi być potwierdzony otrzymaną przy zakupie fakturą lub – w przypadku importu – dokumentem celnym albo deklaracją importową. Przedsiębiorca będący czynnym płatnikiem VAT ma prawo pomniejszyć podatek należny o podatek naliczony.

Zgodnie z ustawą kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z posiadanych faktur z tytułu nabycia towarów i usług, dokonania zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi. Kwotę naliczonego podatku stanowi także różnica podatku z tytułu importu towarów i kwoty podatku, jaka byłaby należna z tytułu dostawy towarów na terytorium kraju. Przy okazjonalnej wewnątrzwspólnotowej dostawie nowych środków transportu kwota będąca równowartością 22% kwoty należnej z tytułu dostawy nowego środka transportu, jednak nie wyższa od kwoty podatku zawartego na fakturze stwierdzającej jego nabycie, albo podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka, również stanowić może kwotę podatku naliczonego.

VAT należny i naliczony

Obliczając VAT należny, należy odliczyć od niego VAT naliczony. Odliczenia można dokonać na podstawie prowadzonej ewidencji zakupów. Wykazuje się w niej wszystkie dokumenty uprawniające do odliczenia podatku. Zaliczają się do nich faktury zakupów, faktury przedpłatowe, korygujące, wewnętrzne oraz dokumenty celne. Po zsumowaniu podatku VAT z tych dokumentów otrzymujemy podatek naliczony. Podatek należny wyliczmy z ewidencji sprzedaży. Jeżeli wyliczenia wykazują, że podatek należny jest większy od naliczonego, wówczas różnicę należy dopłacić do urzędu skarbowego w ciągu 60 dni.

Gdy podatek naliczony jest większy od należnego, przysługuje podatnikowi przeniesienie nadwyżki na kolejny okres rozliczeniowy. Podatnik ma prawo wystąpić o zwrot nadpłaty na konto bankowe. Najczęściej zwrot na konto następuje w przypadku, gdy firma nie wykazuje żadnej sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym. W takim przypadku termin zwrotu to 180 dni. Termin podstawowy to 60 dni, natomiast przyśpieszony to 25 dni.

Komu przysługuje prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT?

Prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT przysługuje wyłącznie czynnym podatnikom podatku. Nie mogą z niego korzystać podatnicy nieprowadzący działalności gospodarczej oraz zwolnieni z podatku VAT.

Nie można odliczyć kosztów niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Prawo wyklucza możliwość obniżenia podatku należnego w przypadku nabycia usług noclegowych i gastronomicznych z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT nie przysługuje w przypadku faktur wystawionych przez nieistniejący podmiot, gdy transakcja niepodległa opodatkowaniu lub gdy na jedną usługę wystawiono więcej niż jedną fakturę, lub w przypadku faktur od czynności, od których nie wykazuje się kwoty podatku.

Odliczeniu nie podlegają darowizny i nieodpłatne świadczenia usług, zakup paliwa do samochodów osobowych, towary i usługi, których nabycie zostało udokumentowane fakturami otrzymanymi przed dniem utraty zwolnienia.

Podatek należny a naliczony – różnice

Chociaż obydwa te podatki są z sobą ściśle związane, znacznie się różnią. Podatek należny to podatek VAT pomniejszony o podatek naliczony, który należy odprowadzić do urzędu skarbowego. Podatek naliczony to z kolei podatek VAT pomniejszający podatek należny.

Podatek należny dokumentuje się fakturami wystawianymi przez przedsiębiorcę, natomiast podatek naliczony dokumentuje się fakturami wystawianymi przez sprzedawcę towarów i usług nabytych przez przedsiębiorcę. Oblicza się je tak samo – mnożąc cenę netto przez stawkę podatku VAT. Rozliczając należny podatek, odejmujemy od niego podatek naliczony. Odejmując podatek naliczony od należnego otrzymuje się różnicę, którą należy wpłacić do urzędu skarbowego lub nadwyżkę, którą można wykorzystać w następnym okresie rozliczeniowym.

Podatek naliczony jest podatkiem, który przedsiębiorca płaci wraz z ceną netto za towary i usługi, które nabywa. Podatek należny zaś to podatek, który przedsiębiorca pobiera wraz z ceną netto za sprzedaż swoich towarów i usług.