Podatek liniowy – dla kogo jest i jakie są jego zalety i wady?

Polski system podatkowy dopuszcza cztery formy opodatkowania:

• na zasadach ogólnych (progresywna skala podatkowa – w zależności od wysokości dochodu podatnik podlega pod różne progi podatkowe),
• ryczałt (próg podatkowy zależy od rodzaju działalności),
• karta podatkowa (obciążenie podatkowe zależy od różnych czynników, np. rodzaju usług, wielkości zatrudnienia)
• podatek liniowy.

W tym artykule przyjrzymy się ostatniej formie opodatkowania.

Podatek liniowy – zasady

Podatek liniowy (nazywany również płaskim) jest formą opodatkowania, która przewiduje jeden próg podatkowy w wysokości 19% bez względu na to, czy podatnik zarabia mało, czy dużo. Należy to mieć na uwadze, gdy wybiera się tę formę rozliczenia z fiskusem. Podatkiem liniowym może się rozliczać zarówno podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie, jak i wspólnicy spółki, która nie ma osobowości prawnej. To forma rozliczenia dla osiągających dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z tzw. działów specjalnej produkcji rolnej (np. uprawy w szklarniach, tunelach foliowych itp.).

Warto podkreślić, że od 2019 roku zmieniły się zasady korzystania z podatku liniowego. Do tej pory wystarczyło zadeklarować do 20 stycznia, że w danym roku podatnik będzie się rozliczał podatkiem liniowym. Natomiast od 1 stycznia 2019 roku deklaracja o wyborze podatku liniowego musi zostać złożona do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód. Jeśli jednak pierwszy przychód zostanie osiągnięty w grudniu, informację o wyborze formy opodatkowania można złożyć do końca roku.

Podatek liniowy – co można odliczyć?

W przypadku podatku liniowego opodatkowaniu podlega dochód. Wylicza się go, odejmując od przychodu koszty jego uzyskania. Przychody oraz koszty ich uzyskania muszą być ewidencjonowane w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów (KPiR). Od dochodu można odliczyć składki na ubezpieczenia społeczne ZUS, składki IKZE, koszty związane z badaniami i rozwojem oraz straty z ubiegłych lat. Natomiast od podatku można odliczyć składki zdrowotne ZUS i ulgę abolicyjną. Nie można za to odliczyć kwoty zmniejszającej podatek.

Wybór podatku liniowego oznacza konieczność dokonywania wpłat zaliczek na poczet tego podatku. Można je płacić co miesiąc lub co kwartał – wtedy wyliczane jest 19% od dochodu. Istnieje również możliwość płacenia co miesiąc zaliczek w uproszczonej formie. Wówczas wysokość zaliczki jest stała niezależnie od wysokości dochodu i oblicza się ją na podstawie zeznań podatkowych z ostatnich 2 lat. Roczne zeznanie składa się do końca kwietnia roku następnego po roku podatkowym na formularzu PIT-36L.

Podatek liniowy – dla kogo?

Podatek liniowy nie zawsze jest korzystny dla podatnika. Wybierają go najczęściej duże podmioty i przedsiębiorcy, którzy w przypadku skali podatkowej podlegaliby pod drugi próg podatkowy, czyli 32%. Najlepiej wybrać podatek liniowy, gdy:

• roczny przychód przekracza co najmniej 85 528 zł, a najlepiej 100 000 zł;
• nie korzysta się z ulgi na dzieci;
• nie korzysta się z ulgi na Internet;
• podatnik nie rozlicza się wspólnie z małżonkiem;
• podatnik nie rozlicza się z samotnie wychowywanym dzieckiem;
• podatnik uzyskuje dochody także z innych źródeł, które są opodatkowane skalą podatkową, co pozwala korzystać z niektórych ulg, ale konieczne jest składanie dwóch deklaracji rocznych.

Należy również pamiętać, że z podatku liniowego nie mogą korzystać ci podatnicy, którzy świadczą usługi na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy. Chodzi tu o usługi o takim samym charakterze jak praca wykonywana na rzecz pracodawcy na etacie.

Podatek liniowy – wady i zalety

Podatek liniowy ma dobre i złe strony. Zastanawiając się nad tą formą opodatkowania, należy wziąć to pod uwagę i przeanalizować, czy rzeczywiście w przypadku konkretnego podatnika jest więcej zalet, czy też może przeważają wady.

Dużą zaletą podatku liniowego jest to, że bez względu na wysokość dochodu podatnik rozlicza się jedną stawką podatkową 19%. Do plusów należy także zaliczyć fakt, że podatek liniowy pozwala odliczyć od przychodu koszty jego uzyskania. Nie bez znaczenia jest także to, że dochody rozliczane podatkiem liniowym nie doliczają się do innych dochodów rozliczanych skalą podatkową i tym samym nie ma niebezpieczeństwa, że podatnik zostanie zakwalifikowany do wyższego progu podatkowego. Poza tym podatek liniowy łatwiej wyliczyć niż inne formy opodatkowania.

Niestety, podatek liniowy ma również wady. Do największych należy to, że podatnikowi nie przysługuje na przykład jedna z najpopularniejszych w Polsce ulg, czyli na dziecko; nie przysługują mu także niektóre inne ulgi. Przy niskich dochodach, które nie przekraczają 85 528 zł, podatek liniowy będzie wyższy niż rozliczenie według skali podatkowej. W przypadku podatku liniowego nie można także rozliczać się wspólnie z małżonkiem.

Podatek liniowy może być dobrym sposobem na zoptymalizowanie wysokości zobowiązania podatkowego. Warto jednak dokładnie przeanalizować, czy w konkretnym przypadku rzeczywiście będzie to dobre rozwiązanie i przyniesie więcej pożytku niż problemów.