Mechanizm podzielonej płatności (MPP)

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), zwany także split payment, stanowi szczególną metodę regulowania należności w kontekście podatku VAT, stosowaną przede wszystkim przy transakcjach związanych z towarami i usługami o charakterze wrażliwym. W ramach tego mechanizmu płatność za dostawy towarów bądź wykonane usługi jest podzielona – kwota netto trafia na rachunek VAT dostawcy towarów, podczas gdy kwota podatku VAT zostaje przekazana bezpośrednio na jego rachunek VAT. Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności jest obowiązkowe w niektórych przypadkach, kiedy dokonuje się transakcji dotyczących określonych towarów i usług, które są szczególnie narażone na nadużycia podatkowe. Jednak mechanizm ten może być również dobrowolnie stosowany w innych sytuacjach, jeśli nabywca zdecyduje się na jego wdrożenie, co ma na celu zabezpieczenie przed ryzykiem związanym z niewywiązaniem się z obowiązku zapłaty podatku VAT.

1. Mechanizm podzielonej płatności – definicja
2. Mechanizm podzielonej płatności – zasady działania – rachunek VAT
3. Obowiązkowy i dobrowolny mechanizm podzielonej płatności
4. Przelew przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności
5. Mechanizm podzielonej płatności (MPP), a faktury
6. Dysponowanie środkami dostępnymi na rachunku VAT – jak można wykorzystać znajdujące się na nim środki?
7. Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności, a sankcje prawne
8. Korzyści wynikające z zastosowania mechanizmu podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności – definicja

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), to model płatności, w którym kwota transakcji dzielona jest dwie części:

• kwotę netto towaru lub usługi,
• kwotę podatku VAT.

W ramach tego mechanizmu nabywca towarów i usług dokonuje płatności w taki sposób, że kwota netto trafia na rachunek rozliczeniowy dostawcy, a kwota podatku VAT zostaje przelana na specjalnie prowadzony rachunek VAT. Mechanizm ten stosowany jest głównie w transakcjach realizowanych za pomocą przelewów bankowych w polskich złotych, a jego celem jest ograniczenie ryzyka nadużyć podatkowych związanych z nieprawidłowym rozliczaniem podatku VAT.

Mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy w odniesieniu do określonych towarów i usług wrażliwych, które są narażone na ryzyko oszustw podatkowych, takich jak: materiały budowlane, elektronika czy paliwa. W przypadkach, gdy stosowanie tego mechanizmu jest wymagane, nabywca musi dokonać przelewu z użyciem specjalnego komunikatu przelewu, który uwzględnia zarówno kwotę netto, jak i kwotę podatku VAT. Należy jednak pamiętać, że mechanizm ten nie może być stosowany w transakcjach realizowanych przy użyciu kart płatniczych bądź gotówki. Dodatkowo, konsumentom, czyli osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, nie przysługuje możliwość korzystania z tego mechanizmu.

Mechanizm podzielonej płatności – zasady działania – rachunek VAT

W mechanizmie podzielonej płatności opłata za wybrany towar lub usługę przy pomocy specjalnego przelewu, określanego jako komunikat przelewu. Jak zostało wspomniane wyżej, płatność dzielona jest na dwie części: kwotę netto – przekazywana jest ona na rachunek bankowy sprzedającego oraz kwotę podatku VAT – wpłacana jest ona rachunek VAT sprzedawcy.

Rachunek rozliczeniowy wystarczy, aby dopisać do niego rachunek VAT

Co ważne, jeśli jesteś przedsiębiorcą, opłacasz podatek VAT, realizujesz przelewy w PLN i chcesz zastosować mechanizm podzielonej płatności, nie musisz samodzielnie zakładać odrębnego rachunku. Rachunek VAT tworzy bowiem automatycznie bank. Posiadając własną działalność, posiadasz również swój rachunek rozliczeniowy w banku lub w SKOK. Rachunek VAT jest natomiast dodatkowym kontem, które jest dopisywane właśnie do Twojego rachunku rozliczeniowego.

Nie ulega wątpliwości, że terminal płatniczy ułatwia korzystanie z ułatwionych płatności z zastosowaniem mechanizmu split payment!

Towary lub usługi, za które można zapłacić z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) obejmuje przede wszystkim wrażliwe sektory gospodarki. Omawiany model płatności może być zastosowany przede wszystkim w kontekście:

• oprogramowania oraz sprzętu komputerowego,
• usług, powiązanych z recyklingiem,
• paliwa i węgla,
• części samochodowych i/lub motocyklowych,
• artykułów chemicznych,
• wybranych artykułów spożywczych,
• usług i wyrobów jubilerskich,
• usług budowlanych.

Wszystkie towary i usługi wrażliwe określone są natomiast w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Obowiązkowy i dobrowolny mechanizm podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności podzielić możemy na obowiązkowy oraz dobrowolny. Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności obejmuje podatników VAT, którzy zajmują się sprzedażą wspomnianych wyżej towarów i usług wrażliwych, a jednocześnie wartość brutto faktury jest większa niż 15 tysięcy złotych. Należy zaznaczyć, że obowiązek realizacji płatności przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności występuje również wówczas, gdy nie wszystkie towary lub usługi z faktury to towary albo usługi wrażliwe. Mechanizm podzielonej płatności musi być stosowany nawet wtedy, gdy tylko jeden produkt lub usługę z faktury określić można jako wrażliwe, wartość brutto całej faktury wynosi więcej niż 15 tysięcy złotych. W takiej sytuacji split payment może (chociaż nie musi) obejmować jedynie towary lub usługi wrażliwe. Płatności za pozostałe pozycje z faktury można dokonać zarówno z, jak i bez dzielenia należnej za nie kwoty. Wyjątek od mechanizmu podzielonej płatności stanowią natomiast transakcje, dokonywane w oparciu o umowę partnerstwa publiczno-prywatnego oraz potrącenia, omawiane w artykule 498 Kodeksu cywilnego.

Dobrowolność w mechanizmie podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności może być również dobrowolny. W tej sytuacji (pod warunkiem spełnienia wymienionych wcześniej kryteriów) można stosować go zarówno odnośnie wszystkich, jak i jedynie wybranych towarów lub usług, znajdujących się na fakturze. Warto zaznaczyć jednak, że w tym przypadku to nabywca towaru albo usługi podejmuje decyzje o rodzaju płatności.

Przelew przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności

Płatność za pomocą mechanizmu podzielonej płatności odbywa się za pośrednictwem specjalnego przelewu – komunikatu przelewu. Realizując tego typu transakcję, musisz uwzględnić takie elementy, jak:

• kwota podatku VAT (bądź jej część),
• kwota sprzedaży brutto (albo jej część),
• numer faktury,
• NIP dostawcy.

W przypadku, gdy opłacana jest zaliczka, zamiast numeru faktury należy wpisać: „zaliczka”. W sytuacji, gdy mechanizm podzielonej płatności obejmuje natomiast kilka faktur, w polu numer faktury podać należy przedział czasowy, w którym wystawiane były interesujące nas faktury.

Mechanizm podzielonej płatności (MPP), a faktury

Jeżeli wystawiasz fakturę, która ma być opłacona przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności, musisz w pierwszej kolejności upewnić się co do tego, że znajdujesz się w Wykazie podatników VAT. Tylko wtedy możesz bowiem przyjąć mechanizm podzielonej płatności. Jeżeli zatem nabywca chce uregulować płatność, używając MPP, musisz posiadać rachunek VAT – to na niego trafia kwota VAT produktów bądź usług, które widnieją na fakturze. Pamiętaj o tym, że bank otwiera go automatycznie, jeśli tylko posiadasz konto firmowe i z niego korzystasz. Rachunek VAT nie jest natomiast aktywowany przez bank w sytuacji, gdy prowadząc własną działalność, korzystasz ze swojego konta prywatnego (ROR). Co, jeżeli nabywca zlecił transakcję za pośrednictwem MPP, a Ty nie posiadasz rachunku VAT? Wówczas przekazane środki wrócą na konto firmowe osoby, nabywającej produkt lub usługę, ponieważ split payment nie będzie mogło dojść do skutku.

Dysponowanie środkami dostępnymi na rachunku VAT – jak można wykorzystać znajdujące się na nim środki?

Środki, znajdujące się na rachunku VAT, mogą posłużyć Ci m.in.: do rozliczenia się z ZUS-em, urzędem skarbowym i/lub do opłacenia należności celnych. Aby móc przeznaczyć wspomniane środki na inne cele, musisz je uwolnić, a więc przenieść je ze swojego rachunku VAT na rachunek swojego konta firmowego. Aby tak się stało, należy złożyć wniosek o uwolnienie środków. Wniosek ten jest bezpłatny i przyjmuje go urząd skarbowy. Czas oczekiwania na decyzję urzędu skarbowego to maksymalnie 60 dni. W jakich przypadkach możesz otrzymać decyzję odmowną?

Przede wszystkim, urząd skarbowy może nie zgodzić się na uwolnienie środków, znajdujących się na rachunku VAT w sytuacji, gdy masz zaległości w zakresie opłacania podatku VAT. Co więcej, decyzję odmowną możesz uzyskać również wtedy, gdy urząd skarbowy podejrzewa, że otrzymasz dodatkowe zobowiązanie podatkowe VAT albo jeśli obawia się, że nie wywiążesz się ze swoich przyszłych zobowiązań podatkowych. Jeśli otrzymasz decyzję odmowną, możesz odwołać się od niej w ciągu 14 dni od jej doręczenia. Jeżeli natomiast urząd skarbowy zezwolił na uwolnienie innej kwoty niż ta, o jaką wnioskowałeś, możesz złożyć zażalenie (w ciągu 7 dni od doręczenia decyzji).

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności, a sankcje prawne

Co w sytuacji, gdy sprzedajesz towary lub usługi wrażliwe, a ich nabywca nie zapłaci za nie przy użyciu mechanizmu podzielonej płatności, mimo takiego obowiązku? Wówczas naczelnik urzędu skarbowego bądź naczelnik urzędu celno-skarbowego ma prawo przypisania Ci dodatkowego zobowiązania podatkowego. Będzie to zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% podatku VAT z faktury na towary bądź usługi, objęte MPP. Co więcej, jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, będziesz mógł otrzymać grzywnę, wynoszącą maksymalnie 180 stawek dziennych, a więc w przeliczeniu, nawet 5,4 mln złotych. Jakie sankcje może otrzymać nabywca, który nie zastosuje obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności?

W tym przypadku nabywca będzie zobowiązany do uregulowania dodatkowego zobowiązania podatkowego (wynoszącego 30% kwoty podatku VAT od towarów lub usług, objętych MPP) na rachunek urzędu skarbowego. Ponadto, na nabywcę, prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą, może zostać nałożona grzywna, wynosząca maksymalnie 720 dziennych stawek, a więc nawet 21,6 mln złotych.

Korzyści wynikające z zastosowania mechanizmu podzielonej płatności

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) staje się coraz bardziej popularnym narzędziem wśród przedsiębiorców, którzy chcą zwiększyć bezpieczeństwo swoich transakcji i zapewnić poprawne rozliczanie podatku VAT. Jego wdrożenie nie tylko chroni przed ryzykiem związanym z oszustwami podatkowymi, ale również ułatwia zarządzanie przepływami finansowymi w firmie. Dla wielu czynnych podatników VAT jest to sposób na optymalizację działalności, zwłaszcza w branżach narażonych na nieprawidłowości podatkowe, takich jak: handel materiałami budowlanymi, elektroniką czy paliwami.

Korzyści wynikające z zastosowania mechanizmu podzielonej płatności:

• brak odpowiedzialności solidarnej nabywcy – mechanizm podzielonej płatności chroni nabywcę przed koniecznością odpowiadania za zobowiązania podatkowe dostawcy, w przypadku niewłaściwego rozliczenia VAT.
• kontrola nad przepływem środków VAT – kwoty podatku VAT są bezpośrednio przelewane na rachunek VAT dostawcy, co umożliwia bieżące monitorowanie zobowiązań podatkowych.
• lepsza transparentność transakcji – zastosowanie mechanizmu split payment zapewnia, że każda transakcja jest właściwie rozliczona, zarówno w kontekście kwoty netto, jak i podatku VAT należnego.
• mniejsze ryzyko nadużyć podatkowych – mechanizm podzielonej płatności minimalizuje ryzyko wyłudzeń VAT, co zwiększa bezpieczeństwo transakcji z towarami i usługami podatkowymi.
• ochrona przed karami finansowymi – przedsiębiorcy stosujący mechanizm podzielonej płatności są chronieni przed nałożeniem dodatkowego zobowiązania podatkowego, które może wynosić nawet dwukrotność kwoty podatku naliczonego, w razie stwierdzenia nieprawidłowości w rozliczeniach VAT.
• poprawa płynności finansowej firmy – stosowanie rachunku VAT umożliwia zarządzanie środkami przeznaczonymi na zapłatę podatku VAT w sposób bardziej uporządkowany i elastyczny.
• szybsze zwroty podatku VAT – przedsiębiorcy korzystający z mechanizmu MPP mogą liczyć na szybsze zwroty podatku VAT od urzędów skarbowych, co dodatkowo wspiera płynność finansową ich działalności.

Mechanizm podzielonej płatności stanowi bezpieczne i skuteczne narzędzie dla przedsiębiorców chcących unikać problemów z rozliczaniem podatku VAT. Dla wielu firm jest to sposób na zabezpieczenie się przed ryzykiem odpowiedzialności podatkowej, jak również na zapewnienie większej transparentności finansowej w ramach transakcji. Wdrożenie MPP może być kluczowe w stabilizowaniu przepływów finansowych oraz w budowaniu zaufania w relacjach handlowych, zwłaszcza w branżach, gdzie kwoty VAT są znaczące.

Najczęściej zadawane pytania

Czym jest mechanizm podzielonej płatności?

Mechanizm podzielonej płatności (MPP) to metoda regulowania należności, w której kwota netto trafia na rachunek rozliczeniowy dostawcy, a kwota podatku VAT jest przelewana na specjalny rachunek VAT. Zastosowanie mechanizmu split payment pozwala na bezpośrednią zapłatę podatku od towarów i usług na rachunek VAT nabywcy towarów, minimalizując ryzyko powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego. Dzięki temu rozwiązaniu, zapłata zobowiązania podatkowego odbywa się poprzez oddzielne przekazanie kwoty podatku VAT, co daje lepszą kontrolę nad rozliczeniami z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej oraz zabezpiecza przed nieprawidłowościami w rozliczaniu podatku VAT.

Co zyskujemy przy mechanizmie podzielonej płatności?

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa transakcji, ponieważ kwota podatku VAT jest bezpośrednio przekazywana na rachunek VAT dostawcy, minimalizując ryzyko nadużyć. Dzięki podziałowi płatności na rachunek rozliczeniowy oraz rachunek VAT, przedsiębiorca unika dodatkowego zobowiązania podatkowego z tytułu nieprawidłowego rozliczenia podatku VAT. Mechanizm split payment zapewnia także lepszą kontrolę nad zapłatą zobowiązań podatkowych, co ułatwia współpracę z urzędem skarbowym i pomaga uniknąć kar finansowych.

Co wiąże się z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności?

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności wiąże się z obowiązkiem prowadzenia specjalnego rachunku VAT, na który trafia kwota podatku VAT wynikająca z transakcji towarów i usług. Nabywca dokonuje zapłaty kwoty netto na rachunek rozliczeniowy dostawcy, a kwotę podatku VAT na jego rachunek VAT, co zapewnia większą transparentność i bezpieczeństwo rozliczeń. W przypadku niewłaściwego rozliczenia, naczelnik urzędu skarbowego może nałożyć dodatkowe zobowiązanie podatkowe, co wymaga od przedsiębiorcy starannego monitorowania płatności i kwoty zapłaty zobowiązania podatkowego.