Dodatek stażowy – komu przysługuje i jak go naliczać?

Spis treści

• Czym jest dodatek stażowy?
• Komu przysługuje dodatek za staż pracy?
• Dodatek stażowy – jak naliczać?
• Dodatek stażowy a minimalne wynagrodzenie
• Czy dodatek za staż pracy podlega opodatkowaniu?

Czym jest dodatek stażowy?

Dodatek stażowy to forma wynagrodzenia pracownika za czas zatrudnienia w danej firmie.

Ostateczna wysokość wypłaty, jaką otrzymuje osoba zatrudniona, może składać się z kilku składników. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141) reguluje kwestie wynagrodzenia osoby zatrudnionej. Można się z niego dowiedzieć, że oprócz wypłaty zasadniczej ma ona szansę również na różnego rodzaju świadczenia. Są one ustalane na podstawie warunków pracy, kwalifikacji zawodowych czy też stażu pracy. W takiej sytuacji maksymalna dopuszczalna wartość wynosi 20% wynagrodzenia zasadniczego. Jak widać, limit dotyczy również dodatku stażowego. Jednak w kodeksie pracy podkreśla się, że warunki ich wypłaty oraz przyznawania określają układy zbiorowe pracy lub regulaminy. Wyjątkiem są jednostki sfery budżetowej, które podlegają innym ustawom.

Dodatek stażowy wypłaca się na podstawie przepracowanego czasu w danym miejscu zatrudnienia. Prawo do takiego świadczenia wynika z rozporządzeń wewnętrznych danego przedsiębiorstwa i jest nieobowiązkowe, lub przepisów prawa. Kiedy informacje na temat świadczenia zawiera ustawa, wówczas zobowiązuje ona pracodawcę do jego wypłacenia.

Komu przysługuje dodatek za staż pracy?

Obowiązkowy dodatek stażowy dla pracowników jednostek sfery budżetowej przysługuje jedynie niektórym grupom zawodowym. Informacje na ten temat można znaleźć w następujących rozporządzeniach: ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych (Dz. U. 2008 Nr 223 poz. 1458) oraz ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela (Dz. U. 1982 Nr 3 poz. 19). Okres czasu, za który przysługuje wypłata pierwszego świadczenia ustalony jest indywidualnie w rozporządzeniach. Według nich dodatek za wysługę lat należy się:

• nauczycielom, po przepracowaniu 4 lat;
• pracownikom samorządowym, po 5 latach.

Najczęściej nieobowiązkowe dodatki stażowe są wprowadzane w większych zakładach pracy, które gwarantują swoim pracownikom również atrakcyjne pakiety socjalne.

Dodatek stażowy – jak naliczać?

Sposób obliczania wysokości świadczenia za wysługę lat jest uregulowany w wyżej wymienionych ustawach. Jeżeli chodzi o dodatek stażowy dla nauczyciela, wówczas stawka wynosi 1% wynagrodzenia zasadniczego. Zdarza się, że nauczyciele zatrudniani są w kilku szkołach jednocześnie. W takiej sytuacji staż pracy nie podlega zsumowaniu, a dla każdego miejsca pracy naliczany jest osobno. Oznacza to, że bez problemu można pobierać dwa wynagrodzenia z dodatkami za staż pracy.

Z kolei pracownicy samorządowi mogą liczyć na dodatek w wysokości 5% miesięcznej wypłaty bez innych świadczeń. Dodatkowo wraz z każdym kolejnym przepracowanym rokiem stawka zostanie podniesiona o 1%. Jednak zastrzega się, że ostateczna wysokość dodatku nie może przekroczyć 20%. Kogo zalicza się do grupy pracowników samorządowych? Są to wszystkie osoby zatrudnione w urzędach marszałkowskich, starostwach powiatowych, urzędach gminy oraz biurach i jednostkach podporządkowanych administracji samorządowej.

Zarówno nauczyciele, jak i pracownicy samorządowi, otrzymują wypłatę świadczenia raz w miesiącu jako składową wypłaty. Warto również zaznaczyć, że osoba, której przysługuje dodatek, nie musi składać żadnych wniosków w celu jego przyznania lub podniesienia stawki. Dzieje się to automatycznie.

Natomiast w pozostałych zakładach pracy zdarza się, że podstawą do wyliczenia składki jest najniższe wynagrodzenie obowiązujące wśród pracowników.

Dodatek stażowy a minimalne wynagrodzenie

Dotychczas dodatek za wysługę lat był traktowany jako składnik wynagrodzenia pracownika. W efekcie dochodziło do sytuacji, kiedy osoba z wieloletnim doświadczeniem miała niższe wynagrodzenie zasadnicze niż nowy pracownik bez wiedzy i zaawansowanych umiejętności na podstawie aktualnej kwoty najniższej krajowej.

Takie sytuacje zdarzają się nie tylko wśród zatrudnionych w budżetówce, ale także zwykłych zakładach pracy. Dlatego też w trosce o sprawiedliwe traktowanie pracowników oraz wynagrodzenie adekwatne do stażu i doświadczenia do sejmu trafiła nowelizacja ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. 2002 Nr 200 poz. 1679). Projekt ministra rodziny, pracy i polityki społecznej został przyjęty 2 lipca 2019 roku.

Czy dodatek za staż pracy podlega opodatkowaniu?

Na koniec warto również poruszyć kwestię opodatkowania. Dodatek za staż pracy jest postrzegany jako przychód na takich samych zasadach jak wynagrodzenie. Dlatego też podlega nie tylko zapisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350), ale również obowiązkowemu oskładkowaniu.