Beneficjent rzeczywisty – kto to taki?

Prowadzenie firmy wiąże się z licznymi obowiązkami wynikającymi z przepisów prawa, szczególnie w kontekście zaostrzających się regulacji dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W tym kontekście najważniejsze znaczenie ma pojęcie beneficjenta rzeczywistego, czyli osoby fizycznej, której przysługuje prawo własności bądź posiadającej możliwość wywierania decydującego wpływu na działalność danego podmiotu gospodarczego. W praktyce oznacza to, że beneficjent rzeczywisty to nie tylko właściciel większości udziałów albo akcji, ale również osoba dysponująca liczbą głosów w organie stanowiącym na poziomie co najmniej 25% ogólnej liczby udziałów lub 25% ogólnej liczby głosów w danej spółce.

Kto dokładnie spełnia kryteria beneficjenta rzeczywistego? Jakie okoliczności prawne decydują o konieczności zgłoszenia jego danych? Na jakiej podstawie centralny rejestr beneficjentów rzeczywistych (CRBR) gromadzi informacje na temat osób sprawujących kontrolę nad podmiotami prawnymi? Warto zrozumieć, jak odbywa się proces identyfikacji osób fizycznych określonych jako beneficjenci rzeczywiści oraz jakie obowiązki ciążą na firmach w zakresie zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego.

Dowiedz się, kim jest beneficjent rzeczywisty, jakie działania podejmowane są w ramach identyfikacji jego tożsamości oraz jakie konsekwencje grożą za brak zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego. To istotne nie tylko dla właścicieli firm, lecz także dla podmiotów prowadzących stosunki gospodarcze i nawiązujących współpracę z osobami prawnymi. W naszym artykule znajdziesz wszystkie najważniejsze informacje dotyczące Krajowego Rejestru Sądowego, procedur w zakresie identyfikacji beneficjenta rzeczywistego oraz wymogów związanych z zgłoszeniem beneficjenta rzeczywistego do właściwego organu.

1. Beneficjent rzeczywisty – kto to jest?
2. Centralny rejestr beneficjentów rzeczywistych – co to takiego?
3. Kiedy należy zgłosić beneficjenta rzeczywistego?
4. Kto ma obowiązek zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego?
5. Co zrobić w przypadku upadłości spółki z o.o.?
6. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i terroryzmu a płatności gotówkowe
7. Kim jest beneficjent rzeczywisty? Podsumowanie

Beneficjent rzeczywisty – kto to jest?

Definicja beneficjenta rzeczywistego mówi o tym, że jest to osoba fizyczna, która sprawuje faktyczny właścicielski lub zarządczy wpływ na podmiot gospodarczy, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na jego działalność.

Kontrola ta może wynikać z posiadania odpowiedniej liczby udziałów lub akcji, praw głosu, jak również z innych okoliczności prawnych, które pozwalają jej na podejmowanie działań nieodzownych dla funkcjonowania organizacji. Co istotne, osoba fizyczna czerpiąca korzyści może nie figurować bezpośrednio w dokumentach korporacyjnych jako właściciel, ale mimo to przysługuje jej prawo własności lub inne uprawnienia umożliwiający faktyczne sprawowanie kontroli.

W niektórych przypadkach fakt sprawowania kontroli może wynikać nie tylko z własności udziałów, ale także z porozumień zawartych między wspólnikami bądź z warunków wprowadzania instrumentów finansowych, które dają jednostce możliwość decyzyjną. Kontrola ta może być również sprawowana przez osoby zajmujące wyższe stanowisko kierownicze, jeśli nie można zidentyfikować innego beneficjenta rzeczywistego.

Kto może zostać beneficjentem rzeczywistym?

Polskie przepisy precyzyjnie określają, kim jest beneficjent rzeczywisty. Jest to osoba fizyczna, posiadająca bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności. Identyfikacja beneficjenta rzeczywistego następuje na podstawie liczby udziałów bądź akcji oraz jego możliwości podejmowania decyzji.

Aby dana osoba mogła zostać uznana za beneficjenta rzeczywistego, musi spełniać określone kryteria, takie jak posiadanie więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów w spółce lub dysponowanie więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie zarządzającym. W sytuacji, gdy żadna osoba fizyczna nie spełnia tych wymagań, rolę beneficjenta rzeczywistego może pełnić osoba zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w danym podmiocie.

Każda osoba fizyczna będąca udziałowcem i spełniająca te warunki musi zostać zgłoszona do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Ponadto, w przypadku zmiany struktury własności, rejestr beneficjentów rzeczywistych musi zostać zaktualizowany, co wynika z przepisów regulujących przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych – co to takiego?

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych to miejsce, które umożliwia zgromadzenie i publiczny dostęp do informacji o beneficjentach rzeczywistych.

Głównym celem CRBR jest zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego przez zapewnienie publicznego dostępu do informacji o beneficjentach rzeczywistych. Rejestr umożliwia identyfikację osób stojących za działalnością korporacyjną, co pomaga w eliminowaniu anonimowości, która może przyczyniać się do nadużyć finansowych, takich jak pranie pieniędzy czy unikanie odpowiedzialności podatkowej.

W CRBR rejestrowane są dane takie jak:

• imiona i nazwiska beneficjentów rzeczywistych,
• obywatelstwo,
• kraj zamieszkania,
• informacje o procentowej wartości udziałów lub głosów, które dają kontrolę nad podmiotem.

Rejestr może również zawierać daty urodzenia, numery PESEL, a także inne informacje umożliwiające jednoznaczne zidentyfikowanie osoby.

Dzięki temu zwiększa się przejrzystość działalności gospodarczej oraz umożliwia się organom ścigania efektywniejsze działanie w zakresie zapobiegania finansowaniu terroryzmu i praniu brudnych pieniędzy.

Kiedy należy zgłosić beneficjenta rzeczywistego?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, każda spółka prawa handlowego zarejestrowana w Polsce musi dokonać zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Informacje te muszą zostać przekazane w ciągu 7 dni od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Ważne jest, aby wszystkie zmiany dotyczące beneficjenta rzeczywistego były aktualizowane w CRBR również w terminie 7 dni od ich wystąpienia. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy zmienia się struktura własności, co może mieć wpływ na ustalenia struktury własności oraz identyfikację beneficjenta rzeczywistego.

Kto ma obowiązek zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego?

W Polsce obowiązek zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) dotyczy szerokiego zakresu podmiotów gospodarczych. Należą do nich:

• spółki jawne,
• spółki komandytowe,
• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• spółki akcyjne,
• spółki partnerskie,
• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,
• spółdzielnie,
• stowarzyszenia,
• fundacje,
• proste spółki akcyjne,
• trusty i fundacje rodzinne.

Zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego dokonuje osoba uprawniona do reprezentowania danego podmiotu, co oznacza, że w większości przypadków są to członkowie zarządu bądź osoby pełniące wyższe stanowisko kierownicze. Proces zgłoszenia odbywa się online, w systemie udostępnionym przez rejestr beneficjentów rzeczywistych.

Brak zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego w wyznaczonym terminie może skutkować konsekwencjami prawnymi, w tym nałożeniem kar finansowych. Dlatego nieodzowne jest, aby wszystkie działania podejmowane przez osoby zarządzające spółką były zgodne z przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Co zrobić w przypadku upadłości spółki z o.o.?

Upadłość spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to proces mający na celu uregulowanie zobowiązań finansowych wobec wierzycieli w sytuacji, gdy firma nie jest w stanie regulować swoich długów. Mimo ogłoszenia upadłości zarząd spółki nadal funkcjonuje, ale w ograniczonym zakresie, często pod nadzorem syndyka masy upadłościowej.

W kontekście obowiązków wobec Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR), odpowiedzialność za zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego nadal spoczywa na osobach uprawnionych do reprezentowania spółki. Jeśli dochodzi do zmiany struktury własności, również w warunkach postępowania upadłościowego, musi to zostać odnotowane w rejestrze beneficjentów rzeczywistych.

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i terroryzmowi a płatności gotówkowe

W Polsce przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu regulowane jest głównie przez Ustawę z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Przepisy te nakładają obowiązki na instytucje finansowe, w tym banki, instytucje pieniądza elektronicznego oraz inne podmioty gospodarcze, zobowiązując je do wdrożenia szczegółowych procedur identyfikacyjnych, monitorowania transakcji oraz raportowania podejrzanych działań.

Każdy podmiot zobowiązany musi stosować odpowiednie środki do identyfikacji beneficjenta rzeczywistego, co oznacza konieczność zbierania i weryfikowania tożsamości osób fizycznych określonych w przepisach. Obejmuje to: numery PESEL, obywatelstwo, miejsce urodzenia, a także weryfikację dokumentów tożsamości. W przypadku osób prawnych prymarne jest określenie struktury własności, w tym liczby udziałów lub akcji, a także sprawdzenie, czy osoba sprawująca kontrolę ma więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym.

Dodatkowo instytucje muszą regularnie aktualizować dane, aby zapewnić ich aktualność i zgodność z przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W szczególności dotyczy to transakcji realizowanych w warunkach stosunków gospodarczych, a także przeprowadzanych w ramach transakcji okazjonalnych, gdzie konieczne jest dokładne określenie beneficjenta rzeczywistego.

Inne działania dotyczące przeciwdziałania praniu pieniędzy i terroryzmowi

Jednym z istotnych aspektów przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu jest ograniczenie płatności gotówkowych, które pozwala na zwiększenie transparentności finansowej. Wprowadzenie limitów na płatności gotówkowe oraz upowszechnienie transakcji elektronicznych sprzyja monitorowaniu przepływu środków i zapobieganiu nielegalnym działaniom finansowym.

Oprócz tego przedsiębiorcy oraz instytucje finansowe zobowiązane są do zgłaszania beneficjentów rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR), co umożliwia identyfikację osób fizycznych czerpiących korzyści oraz określenie faktycznego właściciela pobierającego korzyści. Brak zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego w wyznaczonym terminie może skutkować sankcjami finansowymi.

Wszystkie te działania są częścią globalnych regulacji, których celem jest minimalizacja ryzyka finansowania terroryzmu oraz przeciwdziałanie procederowi prania pieniędzy. Przepisy wymagają, aby podmioty objęte obowiązkiem raportowania regularnie analizowały okoliczności mogących wskazywać na podejrzane działania, co ma prymarne znaczenie dla bezpieczeństwa systemu finansowego.

Co więcej, wiele firm ma obowiązek umożliwienia płatności bezgotówkowo swoim klientom. W tym celu mogą oni stosować płatności online, a także za pośrednictwem terminala płatniczego. Dzięki programom takim, jak Polska Bezgotówkowa możesz otrzymać urządzenie i wsparcie na jego wdrożenie. Warto sprawdzić, czy możesz z niego skorzystać.

Kim jest beneficjent rzeczywisty? Podsumowanie

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak niewidzialne nici kontroli splatają ze sobą globalne struktury biznesowe? Kim jest beneficjent rzeczywisty, jeśli nie cieniem, kształtującym decyzje podejmowane przez spółki, wpływa na ich kierunek, choć często pozostaje poza pierwszym planem? To nie tylko nazwisko w rejestrze, ale osoba, która w praktyce umożliwia wywieranie decydującego wpływu na działalność przedsiębiorstwa. W świecie regulacji finansowych i transparentności gospodarczej pojęcie to stało się nieodzownym elementem walki z praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Nie wystarczy już być formalnym właścicielem, aby mieć realną władzę – liczą się liczby udziałów lub akcji, liczba głosów w organie stanowiącym, powiązania kapitałowe i osobowe, a także subtelne mechanizmy kontroli. Tożsamości osób fizycznych określonych jako beneficjenci rzeczywiści muszą być jednoznacznie identyfikowane, a ich działania ujawniane w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Czy zatem transparentność to nowa waluta zaufania w gospodarce? A może to tylko kolejny sposób, by kontrolować kontrolujących? Jedno jest pewne – w erze cyfrowych rejestrów i surowych regulacji osoby fizyczne czerpiące korzyści nie mogą już działać w cieniu, a ich rola w gospodarce nigdy nie była tak przejrzysta – i tak uważnie monitorowana.