Transakcje bezgotówkowe – czym są?

Czym są transakcje bezgotówkowe?

Tak nazywamy rozliczenia finansowe, w których środki pieniężne są przenoszone z jednych rachunków bankowych na inne bez posługiwania się tradycyjną gotówką, a jedynie w formie zapisów na kontach bankowych rozliczających się stron.

Formy transakcji bezgotówkowych, z których coraz chętniej korzystają Polacy, to karty płatnicze (debetowa, kredytowa, obciążeniowa i przedpłacona) i przelewy elektroniczne. Jedną z najnowszych propozycji dotyczących płatności bezgotówkowych jest tzw. BLIK, czyli możliwość płacenia za usługi za pomocą smartfona.

Polska bezgotówkowa

Z wyników badania przeprowadzonego przez jednego z dostawców usług płatniczych na rynek Polski wynika, że już ponad połowa Polaków, bo aż 56%, preferuje bezgotówkowe metody płatności.

Nic dziwnego, gdyż oznaczają one nie tylko oszczędność czasu, ale również wygodę – dokonując ich, nie musimy nosić przy sobie portfela z bilonem i banknotami, a sama transakcja przebiega szybko i sprawnie. Możemy też w każdej chwili dysponować zawartością swojego konta bankowego, w przypadku karty kredytowej powiększonego o dodatkową kwotę przyznaną przez bank w ramach tzw. limitu. Polacy doceniają również rabaty i zwrot części transakcji, które coraz częściej otrzymują za realizowanie płatności bez używania gotówki. Rosnącą popularność transakcji bezgotówkowych potwierdziło również badanie Narodowego Banku Polskiego, którego wyniki opublikowano w roku 2018.

Przede wszystkim karty płatnicze

Operacje bezgotówkowe realizujemy przede wszystkim przy użyciu kart płatniczych. Z danych Związku Banków Polskich wynika, że w posiadaniu Polaków znajduje się obecnie około 38 mln takich kart. Ze względu na sposób użytkowania dzielimy karty na:

• debetowe (można nimi płacić do wysokości zgromadzonych na koncie środków),
• kredytowe (do konta przypisywany jest indywidualny limit, do którego wypłaty mogą przekroczyć wysokość środków),
• przedpłacone (wymagają wcześniejszego zasilenia kwotą, do której można następnie dokonywać transakcji),
• obciążeniowe (pozwalają dokonywać wypłat do wysokości ustalonej przez bank, który co jakiś czas rozlicza transakcje i ściąga należność z konta klienta).

Istnieją też karty wirtualne, które nie mają paska magnetycznego ani chipa i są przeznaczone do transakcji dokonywanych przez Internet. Nie można ich natomiast używać w sklepach ani bankomatach.

85% naszych rodaków posiada kartę z funkcją zbliżeniową, nazywane również „pay-pass” – od stosowanej w nich technologii. Dzięki chipowi (mikroprocesorowi) kontaktuje się ona z czytnikiem na odległość. Dla użytkownika jest to ogromna wygoda, ponieważ może dokonywać płatności, nie wypuszczając karty z rąk. Z danych Narodowego banku Polskiego wynika, że Polacy używają już około 31 mln kart pay-pass, a ich liczba rośnie wręcz lawinowo. W 2017 roku banki wydały ich ponad 2,5 mln.

Karty płatnicze można podzielić nie tylko ze względu na sposób, w jaki ich używamy, ale również na podstawie ich budowy. Banki wydają więc karty:

• wypukłe (tzw. embosowane) – dane posiadacza, numer i data ważności są wytłoczone na karcie, która posiada również pasek magnetyczny lub chip;
• karty magnetyczne – nośnikiem danych jest pasek magnetyczny;
• karty chipowe (zwane również mikroprocesorowymi) – są wyposażone w elektroniczny system przechowywania danych i są bezpieczniejsze od kart z paskiem magnetycznym;
• karty pay-pass (nazywane również zbliżeniowymi i bezstykowymi) – przypominają karty chipowe, ale dzięki wbudowanemu mikroprocesorowi komunikują się z terminalem płatniczym bezprzewodowo.

Środki finansowe płyną przelewem

Transakcją bezgotówkową są również wszelkie płatności dokonywane przez Internet, czyli przelewy elektroniczne. Mogą być dokonane nie tylko z jednego konta na inne, ale również z karty płatniczej na rachunek bankowy. Coraz większą popularnością cieszą się tzw. przelewy natychmiastowe, które gwarantują transfer środków niemal w czasie rzeczywistym, w czym upodabniają się do kart płatniczych.

Jak wynika z badania TNS Kantar zrealizowanego na zlecenie Związku Banków Polskich i Krajowej Izby Rozrachunkowej w 2017 r., dwóch na trzech klientów banków w Polsce uważa, że przelewy natychmiastowe to bardzo użyteczna dla nich opcja, zwłaszcza wtedy, gdy muszą szybko uregulować jakąś płatność i chcą mieć pewność, że odbiorca otrzymał przelew. Coraz większe zainteresowanie przelewami natychmiastowymi potwierdzają dane z obsługiwanego przez Krajową Izbę Rozrachunkową systemu Express Elixir.

BLIK – i płacisz!

Dane Głównego Urzędu Statystycznego donoszą, że w Polsce z roku na rok rośnie liczba użytkowników smartfonów. W 2014 roku takie urządzenie miał jeden na czterech naszych rodaków, a na początku 2018 r. – już jeden na dwóch. Smartfon to nie tylko telefon, ale przede wszystkim urządzenie mobilne, które zapewnia nam połączenie z Internetem, a co za tym idzie – możliwość realizowania transakcji bezgotówkowych. Jest to możliwe dzięki BLIK-owi – systemowi płatności mobilnych przygotowanemu na polski rynek. Umożliwia on posiadaczom smartfonów realizowanie płatności w sklepach stacjonarnych i internetowych, wypłacanie i wpłacanie gotówki w bankomatach oraz wykonywanie błyskawicznych przelewów międzybankowych.

Czy takie płatności są bezpieczne? Tak, bo każda z nich musi być autoryzowana przy pomocy jednorazowego kodu generowanego przez system Polskiego Standardu Płatności. Kod jest unikalną kombinacją 6 cyfr i jest ważny tylko przez 2 minuty. Po tym czasie klient musi wygenerować kolejny kod. Podobnie jak w przypadku kart zbliżeniowych, zakupy powyżej 50 zł (kwota obowiązująca w Polsce) należy każdorazowo potwierdzać takim właśnie kodem. Jak wynika z danych Polskiego Standardu Płatności, popularność płatności dokonywanych przy pomocy smartfona rośnie z roku na rok. Na początku 2018 roku BLIK miał już 33 mln użytkowników, którzy dokonali 6 mln transakcji.

Transakcje bezgotówkowe stają się z roku na rok coraz popularniejsze. Nic dziwnego, skoro są szybkie i proste, a przy tym wygodne, gdyż nie musimy nosić przy sobie gotówki.