Umowa o dzieło – co musisz o niej wiedzieć?

Chociaż bywa nazywana potocznie “umową śmieciową”, to wiele osób się na nią decyduje. Umowa o dzieło to rodzaj umowy cywilnoprawnej tak samo jak umowa zlecenie.

Kiedy warto z niej skorzystać? Jakie niesie ze sobą konsekwencje? Dowiedz się o wadach i zaletach umowy o dzieło.

Czym jest umowa o dzieło?

Kiedy Twoim zadaniem jest:

• napisanie artykułu;
• wykonanie zdjęcia;
• przetłumaczenie tekstu;
• zaprojektowanie grafiki;
• nagranie filmu;

możesz rozliczyć się w ramach umowy o dzieło. Jej przedmiotem są zarówno czynności niematerialne (np.: zrobienie strony internetowej), jak i dające namacalny rezultat (np.: namalowanie obrazu).

Przy umowie o dzieło nie płaci się składek ZUS. Obowiązuje za to podatek dochodowy. Jeśli wynagrodzenie nie przekracza 200 zł, płacisz tzw. zryczałtowany podatek 17% bez uwzględnienia kosztów przychodu.

Umowa o dzieła dla pracodawcy

Z całą pewnością dla wielu pracodawców umowa o dzieło jest wygodną opcją. Podobnie jak w przypadku umowy zlecenia nie muszą oni stosować zapisów z Kodeksu Pracy. Dotyczy to np.: urlopu wypoczynkowego.

Co więcej, umowa o dzieło zwalnia z obowiązku odprowadzania składek do ZUS. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy umowa jest zawarta z dotychczasowym pracownikiem.

Przykładowo: pracujesz u pracodawcy na umowę o pracę i dodatkowo wykonujesz dla niego zlecenie na umowę o dzieło. Wtedy pracodawca musi odprowadzić składki za obie umowy.

Zgłoszenie umowy o dzieło do ZUS

Nie zapominaj, że z dniem 1 stycznia 2021 roku masz obowiązek poinformowania ZUS o zawarciu nowej umowy o dzieło. Zrób to w ciągu 7 dni od jej podpisania. Kiedy zaś praca ma inny charakter, ZUS będzie mógł ją przekwalifikować np.: na umowę zlecenie.

Poniżej dowiesz się, czym różnią się poszczególne umowy.

Umowa o dzieło a umowa zlecenie

Czym różni się umowa o dzieło od umowy zlecenia? Wiele osób nie widzi różnicy między jedną a drugą formą zatrudnienia. Jest ich jednak sporo – od kwestii podatkowych po sposoby wykonywania pracy.

Najprościej mówiąc, umowa o dzieło opiera się na wykonaniu danego zlecenia. Jest to tzw. umowa rezultatu, gdzie najważniejszy jest efekt. Zleceniodawca nie określa zatem warunków, miejsca ani godzin, w trakcie których będzie wykonywane dzieło.

Czymś innym jest za to umowa zlecenie. Definicja mówi o tym, że jest to zobowiązanie do wykonania opisanej w umowie czynności na określonych w warunkach. Ważne jest zaangażowanie oraz staranne podejście do pracy. Konkretny rezultat nie jest już oczekiwany.

Omówmy to na prostym przykładzie. Jesteś grafikiem komputerowym. Nie prowadzisz jednak działalności gospodarczej. Twoi klienci proszą Cię o wykonanie pojedynczych grafik i na tym kończy się Twoja współpraca. Nie jesteś rozliczany z tego, gdzie i w jaki sposób zrealizujesz zamówienie. Możesz pracować w kawiarni w ciągu dnia lub w domu późnym wieczorem. Kluczowy jest efekt. Tym samym możesz podpisać umowę o dzieło.

Czym innym jest jednak sytuacja, kiedy pracujesz jako osoba udzielająca cyklów wykładów na temat grafiki komputerowej. Efekt takiej pracy jest ciężko zmierzyć. Dlatego odpowiadasz za należycie wykonane obowiązki. Nie bierzesz jednak odpowiedzialności za rezultat tych działań. W takim przypadku używa się umowy zlecenia.

Umowa o dzieło a umowa o pracę

Pozostając w kwestii umów, warto podkreślić jeszcze jedną rzecz. ZUS może zainteresować się tym, czy Twoja praca przypadkiem nie powinna być regulowana przez Kodeks Pracy.

Jeśli Twoje obowiązki mają charakter pracy na etat, pracujesz stale w wyznaczonym miejscu oraz w określonych godzinach, umowa może zostać przekwalifikowana. Tym samym Twój pracodawca będzie musiał opłacić wszystkie zaległe składki wraz z odsetkami. W niektórych przypadkach część tej kwoty może zostać potrącona z Twojego wynagrodzenia.

Zalety i wady umowy o dzieło

Niewątpliwie jest wiele sytuacji, kiedy umowa o dzieło znajduje zastosowanie. Podobnie jak inne formy pracy wiąże się z pozytywnymi i negatywnymi konsekwencjami. O czym warto pamiętać?

Na pewno umowa o dzieło daje Ci swobodę wykonywania pracy bez ściśle określonych reguł. Możesz pracować w wybranym przez siebie miejscu i dogodnych dla Ciebie godzinach. Najważniejszy jest rezultat, a nie proces, jaki wykonasz, aby osiągnąć zamierzony efekt. Co również ważne, nie musisz wykonywać pracy osobiście.

Kiedy decydujesz się na umowę o dzieło, weź pod uwagę minusy. Brak składek ZUS to brak świadczeń na wypadek choroby, wypadku czy urodzenia dziecka. Nie odkładasz także na swoją emeryturę. Ponadto nie dotyczą Cię zapisy o urlopie ani o wypłacie za nadgodziny.

Podsumowanie

Umowa o dzieło znajduje uzasadnienie w wielu przypadkach. Nie są na niej odprowadzane składki, Tobie nie przysługują prawa z Kodeksu Pracy, a do tego ma inny charakter niż umowa o pracę. Pomimo tego może być korzystna dla obu stron, kiedy jest zawierana zgodnie z przepisami i charakterem pracy.