Podatek VAT – jak go obliczyć? Poradnik krok po kroku

Kto zobowiązany jest do rozliczania podatku VAT, a kto jest z niego zwolniony?

Zgodnie z ustawą o podatku VAT Podatek od Towarów i Usług, czyli od wartości dodanej, dotyczy podatników VAT. Obowiązek jego rozliczania mają wszystkie rodzaje spółek i przedsiębiorcy, których przychody za poprzedni rok podatkowy przekroczyły 200000 zł. Podatnikami VAT są także osoby fizyczne, które czerpią zyski z wynajmu lokali na cele użytkowe.

Z obowiązku zwolnieni są przedsiębiorcy, którzy nie osiągają przychodów rocznych, przekraczających 200000 zł. Mogą oni jednak dobrowolnie zrezygnować ze zwolnienia. Zwolnieniu podlegają natomiast usługi Poczty Polskiej, ochrona zdrowia, kwaterunek w internatach, nauczanie, pomoc społeczna, usługi kulturalne, ubezpieczeniowe i zarządzania funduszami inwestycyjnymi, a ponadto usługi związane ze sportem oraz niektóre usługi szkoleniowe.

Co podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Opodatkowaniu podatkiem VAT podlega obrót krajowy. Obejmuje on sprzedaż i inne czynności oraz świadczenie usług. Również obrót wspólnotowy podlega VAT. Tu wymienić należy sprzedaż towarów z Polski do krajów członkowskich Unii Europejskiej oraz sprowadzanie ich do kraju. Obrót zagraniczny z państwami spoza Unii Europejskiej nakłada obowiązek opodatkowania VAT na tego, kto importuje towary lub usługi do kraju.

Mechanizm naliczania podatku VAT

Jak obliczyć VAT? Chociaż formalnie podatek VAT rozliczają przedsiębiorcy, to faktycznie płaca go konsumenci. Podatek VAT doliczany jest do ceny netto produktów kupowanych w sklepach. Jednak na przedsiębiorcy ciąży obowiązek odprowadzania go do urzędu skarbowego. Przedsiębiorca dolicza podatek VAT do ceny swojego produktu. Wcześniej kupuje produkt w hurtowni i do ceny zakupu dopłaca podatek VAT. Aby uniknąć kilkukrotnego opodatkowania tego samego produktu w obrocie pomiędzy firmami, konieczne są rozliczenia podatku VAT. VAT naliczony to podatek zapłacony przez przedsiębiorcę przy zakupach, natomiast VAT należny to ten, który dolicza on do ceny netto sprzedawanego przez siebie produktu. Różnica pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym wymaga wpłaty do urzędu skarbowego. Gdy VAT naliczony jest większy od należnego, wtedy przedsiębiorca może uzyskać zwrot nadpłaty.

Płatności kartą mogą zwiększyć zyski Twojej firmy – zamów terminal płatniczy już dziś!

Stawki podatku VAT

Obliczanie podatku VAT wymaga znajomości obowiązujących stawek za towary i usługi. Stawka podstawowa to 23%. Produkty takie jak cukier, kawa, cytrusy, ciastka, konserwy, przetwory, artykuły higieniczne, wata, igły, pasza, nawozy i sprzęt przeciwpożarowy objęte są stawką podatku w wysokości 8%, podobnie jak usługi komunalne, transportowe i dostawa obiektów mieszkaniowych w ramach społecznego programu mieszkaniowego.

Sprawdź też: Terminal płatniczy za 0 zł

Mleko, mięso, ryby, kasza, warzywa, zboża, pieczywo chrupkie, tłuszcze zwierzęce, mapy, książki i nuty to z kolei 5% podatku. Ta sama stawka obejmuje usługi związane z rolnictwem, leśnictwem i rybołówstwem. Zerowa stawka obowiązuje dla eksportu, wewnątrzwspólnotowej odstawy towarów oraz usług transportu międzynarodowego, dostawy komputerów dla szkół i niektórych usług szkoleniowych.

Obliczanie podatku VAT

Jak obliczyć podatek VAT? Podatek na fakturze wylicza się, mnożąc wartość netto poszczególnych pozycji ujętych na fakturze przez stawkę VAT. Faktury niezbędne są do dokonania rozliczenia. Firmy działające dłużej niż rok mogą zdecydować się na rozliczenia kwartalne, natomiast nowopowstałe przedsiębiorstwa rozliczają się z urzędem skarbowym co miesiąc. Prawo do odliczenia VAT przysługuje podatnikowi, który zarejestrowany jest jako czynny płatnik VAT. W tym celu konieczne jest złożenie formularza VAT- R do urzędu skarbowego.

Jak obliczyć podatek VAT do zapłaty? Na podstawie faktur sumuje się wartość VAT-u naliczonego od zakupów dokonanych w okresie miesiąca, za który ma zostać wykonane rozliczenie. Następnie na podstawie prowadzonej ewidencji sprzedaży sumuje się wartość VAT-u należnego od dokonanej sprzedaży. Uzyskane wartości wpisuje się do deklaracji składanej do urzędu skarbowego. Wylicza się w niej różnicę i ewentualną dopłatę lub zwrot. Jeżeli występuje konieczność dopłaty, należy dokonać jej na konto urzędu. Gdy wystąpi nadwyżka, przenosi się ją do wykorzystania w następnym miesiącu. W wyjątkowych sytuacjach lub gdy zakupy przedsiębiorcy są opodatkowane wyższą stawką VAT niż jego sprzedaż, można uzyskać zwrot nadpłaty na konto bankowe. Jeżeli podatnik nie skorzystał z prawa do odliczenia VAT w okresie rozliczeniowym lub dwóch następnych okresach, może dokonać tego w ciągu 5 lat, składając korektę deklaracji za okres, w którym przysługiwało mu prawo do obniżenia należnego podatku.

Większość przedsiębiorców prowadzi elektroniczną księgowość, w której wyliczenia VAT dokonywane są automatycznie. Jednak obliczanie VAT powinno być proste i jasne dla przedsiębiorcy. Warunkiem jest, by znał on stawkę, którą powinien zastosować do danego produktu. Podstawą wyliczeń zawsze są posiadane faktury i ewidencja sprzedaży.