Podatek od dywidendy – jak rozliczyć?

Dywidenda to istotny element wynagrodzenia dla wspólników i akcjonariuszy, wynikający z udziału w kapitale spółki. Wypłata dywidendy wiąże się jednak z obowiązkiem uiszczenia podatku od dochodów z kapitałów pieniężnych, którego zasady rozliczania regulują szczegółowe przepisy prawa. W tym artykule wyjaśniamy, czym jest podatek od dywidendy, jakie warunki należy spełnić przy jego rozliczaniu oraz jakie zwolnienia mogą znaleźć zastosowanie.

Czym jest podatek od dywidendy?

Podatek od dywidendy to forma zryczałtowanego podatku dochodowego, pobieranego od dochodów z tytułu dywidendy, czyli zysków kapitałowych uzyskiwanych przez udziałowców lub akcjonariuszy spółek kapitałowych. Dywidenda stanowi część zysku spółki, wypłacaną na podstawie uchwały o podziale zysku, w wyniku zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie.

Dochody z tytułu dywidendy mają charakter pasywny i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów. Należy podkreślić, że podatek od dywidendy jest zryczałtowany, co oznacza, że nie uwzględnia kosztów uzyskania przychodów. W praktyce, wysokość dywidendy, jaką otrzymują wspólnicy lub akcjonariusze, jest pomniejszona o kwotę podatku, którą spółka wypłacająca należności ma obowiązek wpłacić na konto właściwego urzędu skarbowego.

Zgodnie z przepisami, dochody z kapitałów pieniężnych, w tym z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych. Oznacza to, że zysk z tytułu dywidendy wypłacanej wspólnikom spółek kapitałowych podlega zastosowaniu stawki podatku wynikającej z odpowiednich ustaw podatkowych. Stawka ta, obecnie wynosząca 19%, obowiązuje zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne będące podatnikami podatku dochodowego.

Wypłacająca dywidendę spółka ma obowiązek nie tylko obliczenia i pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego, ale także jego terminowego przekazania do urzędu skarbowego. Jednocześnie, w przypadku niektórych sytuacji, np. dywidend wypłacanych w ramach grup kapitałowych w Unii Europejskiej, możliwe jest zastosowanie zwolnienia z opodatkowania, zgodnie z zasadami unikania podwójnego opodatkowania.

Podatek od dywidendy – co mówią przepisy prawne?

Podatek od dywidendy regulowany jest przepisami zawartymi w kilku kluczowych aktach prawnych, takich jak Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), Ustawa z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT), a także Kodeks spółek handlowych. Przepisy określają zasady poboru podatku, stawki opodatkowania oraz obowiązki podatników i płatników.

W przypadku osób prawnych obowiązuje zasada unikania podwójnego opodatkowania, co oznacza, że podatnik może skorzystać ze zwolnień lub ulg wynikających z umów międzynarodowych. Warunki te szczegółowo opisuje art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdzie zawarto m.in. zasady dotyczące wypłat dywidend między podmiotami mającymi siedzibę w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Spółka wypłacająca dywidendę ma obowiązek sporządzenia odpowiednich deklaracji podatkowych, takich jak PIT-8AR w przypadku osób fizycznych lub CIT-6R dla osób prawnych. Termin ich złożenia to koniec stycznia roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku.

Ważnym aspektem jest także przestrzeganie zasad dotyczących terminu wpłaty kwoty podatku należnego. Dla osób prawnych podatek powinien zostać zapłacony do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Dla osób fizycznych termin ten przypada do 20. dnia miesiąca. Przepisy te nakładają również obowiązek na płatnika, którym jest spółka, aby dopełnił wszelkich formalności i złożył odpowiednie roczne zeznanie podatkowe.

Jak rozliczyć podatek od dywidendy?

Rozliczenie podatku od dywidendy wymaga przestrzegania określonych zasad oraz terminowego złożenia odpowiednich deklaracji podatkowych przez spółkę wypłacającą należności. Kluczowe regulacje dotyczące tego procesu znajdują się w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).

Spółka wypłacająca dywidendę jest płatnikiem zryczałtowanego podatku dochodowego i ponosi odpowiedzialność za obliczenie, pobranie oraz przekazanie należności do właściwego urzędu skarbowego.

W zależności od rodzaju odbiorcy dywidendy, konieczne jest złożenie odpowiedniego formularza:

• PIT-8AR – w przypadku osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w Polsce,
• CIT-6R – dla osób prawnych z siedzibą w Polsce.

Formularze te muszą być złożone do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym, w którym wypłacono dywidendę.

Terminy wpłaty podatku od dywidendy

Kwota podatku od dywidendy powinna zostać przekazana do urzędu skarbowego w następujących terminach:

• osoby prawne – do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu pobrania podatku,
• osoby fizyczne – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę na podatek od dywidendy.

Rozliczenie podatku przez odbiorców dywidendy

Podatek od dywidendy w przypadku osób fizycznych nie podlega ujęciu w rocznym zeznaniu podatkowym, ponieważ jest to forma podatku zryczałtowanego. Z kolei osoby prawne, w zależności od przepisów krajowych oraz umów międzynarodowych, mogą być uprawnione do zastosowania zwolnień lub ulg podatkowych, takich jak unikanie podwójnego opodatkowania.

Spółka wypłacająca należności zobowiązana jest również do:

• zachowania dokumentacji potwierdzającej pobór i przekazanie podatku,
• terminowego przekazania kwoty podatku należnego do właściwego urzędu skarbowego,
• sporządzenia i dostarczenia odpowiedniego rocznego zeznania podatkowego.

Warto pamiętać:

• przed wypłatą dywidendy należy upewnić się, że wszystkie formalności związane z uchwałą o podziale zysku oraz sporządzeniem sprawozdania finansowego zostały dopełnione,
• w przypadku wątpliwości dotyczących zwolnień podatkowych lub zastosowania stawek preferencyjnych warto skonsultować się z doradcą podatkowym,
• spółka powinna monitorować terminy oraz poprawność składanych deklaracji, aby uniknąć sankcji ze strony urzędu skarbowego.

Stawki opodatkowania dywidendy

Dochody z tytułu dywidendy podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, którego wysokość jest regulowana przepisami podatkowymi. Obecnie obowiązująca stawka podatku od dywidendy wynosi 19% zarówno dla osób fizycznych, jak i prawnych, niezależnie od formy dywidendy – pieniężnej czy rzeczowej.

Osoby fizyczne

W przypadku osób fizycznych podatek od dywidendy pobierany jest przez spółkę wypłacającą należności w momencie ich przekazania. Jest to podatek ostateczny, co oznacza, że nie podlega on rozliczeniu w rocznym zeznaniu podatkowym. Spółka wypłacająca dywidendę zobowiązana jest do sporządzenia deklaracji PIT-8AR i przekazania jej do urzędu skarbowego do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym.

Osoby prawne

Dla osób prawnych również obowiązuje stawka podatku w wysokości 19%, jednak przepisy umożliwiają zastosowanie ulg i zwolnień, takich jak unikanie podwójnego opodatkowania, jeżeli spełnione zostaną określone warunki. W tym przypadku spółka wypłacająca dywidendę jest zobowiązana do złożenia deklaracji CIT-6R oraz terminowego przekazania podatku.

W niektórych sytuacjach, np. w ramach wypłat dywidend między spółkami w krajach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, mogą mieć zastosowanie przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zwolnienie z opodatkowania dywidendy wymaga jednak spełnienia kilku warunków, takich jak:

• udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendę na poziomie co najmniej 10% przez minimum dwa lata,
• status podatnika podatku dochodowego zarówno w Polsce, jak i w kraju członkowskim UE lub EOG.

Jeśli dywidenda wypłacana jest w formie świadczenia niepieniężnego, jej wartość rynkowa podlega takim samym zasadom opodatkowania, jak wypłaty pieniężne. Wartość ta powinna być prawidłowo ustalona, a podatek odprowadzony zgodnie z obowiązującymi terminami.

Zwolnienia z opodatkowania dywidendy

W niektórych sytuacjach podatek od dywidendy może zostać obniżony lub całkowicie zniesiony, dzięki przepisom dotyczącym zwolnień z opodatkowania oraz zasadom unikania podwójnego opodatkowania. Zwolnienia te mają zastosowanie przede wszystkim w odniesieniu do wypłat dywidend pomiędzy podmiotami spełniającymi określone kryteria, wynikające z polskiego prawa oraz dyrektyw Unii Europejskiej.

Warunki zwolnienia z opodatkowania dywidendy

Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego, konieczne jest spełnienie następujących warunków:

1. Podmiot wypłacający dywidendę:
   • Spółka wypłacająca dywidendę musi być podatnikiem podatku dochodowego od całości swoich dochodów w państwie członkowskim UE lub EOG.
   • Spółka nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania całości swoich dochodów.
2. Podmiot otrzymujący dywidendę:
   • Odbiorcą dywidendy musi być spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, będąca podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych.
   • Spółka uzyskująca dywidendę powinna posiadać bezpośrednio co najmniej 10% udziałów w kapitale spółki wypłacającej dywidendę przez nieprzerwany okres co najmniej dwóch lat.
3. Ciągłość udziałów:

• Udziały w kapitale spółki wypłacającej dywidendę muszą być utrzymywane przez odbiorcę nieprzerwanie przez wymagany okres.

Zwolnienia z podatku mogą wynikać także z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę z innymi krajami. W takim przypadku zastosowanie odpowiednich ulg wymaga złożenia certyfikatu rezydencji podatkowej odbiorcy dywidendy.

Dyrektywa UE w sprawie dywidend

Dyrektywa UE w sprawie wspólnego systemu opodatkowania dywidend pomiędzy spółkami państw członkowskich (tzw. Dyrektywa Parent-Subsidiary) jest jednym z kluczowych aktów prawnych, które pozwalają na uniknięcie podwójnego opodatkowania w przypadku dywidend wypłacanych wewnątrz UE. Warunkiem skorzystania z tych przepisów jest spełnienie wymagań dotyczących statusu spółek oraz ich udziałów w kapitale.

Spółka, która spełnia powyższe warunki, powinna złożyć odpowiednią dokumentację potwierdzającą prawo do zwolnienia, w tym certyfikat rezydencji podatkowej odbiorcy oraz oświadczenie dotyczące spełnienia warunków ustawowych. Dokumenty te należy przedstawić przed wypłatą dywidendy, aby uniknąć potrącenia podatku.

Zwolnienia z opodatkowania nie mają zastosowania, jeśli odbiorca dywidendy korzysta z innych ulg podatkowych, które wykluczają podwójne opodatkowanie w ramach tej samej transakcji. W takich przypadkach należy dokładnie przeanalizować sytuację, aby uniknąć niezgodności z przepisami.

Podsumowanie

Podatek od dywidendy, jako dochód z kapitałów pieniężnych, podlega zryczałtowanemu opodatkowaniu i wymaga przestrzegania określonych zasad. Kluczowe znaczenie ma terminowe rozliczenie oraz zastosowanie zwolnienia w przypadku spełnienia warunków, takich jak spółka wypłacająca należności nieprzerwanie, spełniająca kryteria określone w przepisach.

Wypłaty z zysku kapitałów zapasowego wymagają szczególnej uwagi, ponieważ stanowią odrębną formę podziału zysków i mogą podlegać innym regulacjom. Dochody z kapitałów pieniężnych uważa się za niezależne od innych źródeł dochodów, co upraszcza proces ich opodatkowania.

Prawidłowe rozliczenie podatku oraz dokumentacja to fundamenty efektywnego zarządzania zyskami i zgodności z przepisami prawa podatkowego.