Limit płatności gotówkowych – do jakiej kwoty można płacić gotówką w 2024 roku?

Coraz więcej transakcji odbywa się bezgotówkowo, jednak wciąż wiele osób i firm preferuje płatności gotówkowe. W Polsce obowiązują przepisy określające maksymalną kwotę, do jakiej można dokonywać takich płatności, zarówno w przypadku transakcji między przedsiębiorcami, jak i między osobami prywatnymi. Zasady te są szczególnie istotne dla firm, które muszą przestrzegać określonych limitów, aby uniknąć konsekwencji podatkowych.

W 2024 roku obowiązujące limity płatności gotówkowych wciąż budzą zainteresowanie, zwłaszcza w kontekście zmian w prawie, które miały na celu promowanie obrotu bezgotówkowego. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy mogą regulować należności w gotówce bez ryzyka naruszenia przepisów, a konsumenci chcą wiedzieć, czy mogą swobodnie płacić gotówką za większe zakupy.

Ograniczenia dotyczące płatności gotówkowych są istotnym elementem polityki finansowej państwa, mającym na celu zwiększenie przejrzystości transakcji oraz walkę z szarą strefą. Dlatego warto dokładnie przeanalizować aktualne przepisy i dowiedzieć się, do jakiej kwoty można płacić gotówką w 2024 roku oraz jakie konsekwencje grożą za ich przekroczenie.

Jakie są nowe limity płacenia gotówką?

W 2024 roku limit płatności gotówką jest obiektem zainteresowania zarówno przedsiębiorców, jak i osób prywatnych. Jeszcze do niedawna można było znaleźć informacje o tym, że limit ten ma być zmniejszony do 8000 zł. Jak sytuacja wygląda obecnie?

Sejm uchwalił ważne zmiany, które zostały przyjęte 16 czerwca 2023 roku. Jest to Ustawa zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Według nich limit płatności gotówkowych został utrzymany na poziomie 15 tys. zł brutto.

Transakcje gotówkowe a jednorazowa wartość transakcji

To, co jednak istotne, to fakt, że jest to jednorazowa wartość transakcji. Każda transakcja przekraczająca tę kwotę musi zostać zrealizowana za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. Umożliwia to dokładne analizowanie przepływów finansów, a do tego ułatwia ewidencję w celach podatkowych.

Warto przy tym pamiętać, że rozróżniamy różne rodzaje płatności bezgotówkowej. Jest to nie tylko karta płatnicza, w przypadku której jest potrzebny terminal płatniczy, ale także płatności online, BLIK, czy internetowe zlecenie na przelew bankowy.

Przepisy regulujące płatność gotówką dotyczą między innymi:

• przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą;
• spółki handlowe i inne podmioty wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS);
• wspólników spółki cywilnej;
• zagranicznych przedsiębiorców;
• zagranicznego oddziału polskiego przedsiębiorcy;
• przedsiębiorców dokonujących transakcji za granicą, np. w ramach czasowego transgranicznego świadczenia usług.

Nie dotyczą one za to innych podmiotów niż przedsiębiorców – rolników ryczałtowych, przedsiębiorców zarejestrowanych poza Polską, stowarzyszeń, fundacji oraz innych organizacji społecznych i zawodowych, komorników czy osób fizycznych, którzy nie spełniają warunków definicji przedsiębiorcy.

Limity płatności gotówkowych między przedsiębiorcami

Pisząc o limitach płatności gotówką między przedsiębiorcami, pojawia się wiele wątpliwości. Dotyczą one między innymi kompensaty, czyli sytuacji, kiedy obie strony transakcji znoszą swoje zobowiązania.

Na przykład, jeśli firma A jest winna firmie B 20 tys. zł, a firma B jest winna firmie A 15 tys. zł, mogą one znieść swoje długi. W ten sposób firma A będzie zobowiązana zapłacić jedynie różnicę, czyli 5 tys. zł.

Jak do tego ma się limit płatności gotówką? Zgodnie z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców, termin „płatność” odnosi się tylko do aktu transferu środków pieniężnych, czyli bezpośredniej zapłaty wynikającej z transakcji.

Tym samym kompensata, netting czy wymiana barterowa nie podlegają przepisom dotyczących limitów płatności gotówką. Oznacza to, że transakcje te mogą być realizowane bez względu na ich wartość według powyższych zasad.

Limit płatności gotówką a kompensata – co musisz wiedzieć?

Płatność gotówką między firmami jest ustalana według ustawy. Jednak co w przypadku transakcji między firmą a konsumentem? W ramach polskiego ładu faktycznie pojawiła się idea, która dotyczyła obowiązku transakcji z wykorzystaniem rachunku bankowego przedsiębiorcy i konsumenta dla kwot powyżej 20 000 zł.

Zmiany miały wejść jeszcze w styczniu 2023 roku, następnie termin ten został przesunięty na kolejny rok. Jednak propozycja nie została ostatecznie przyjęta. Wszystko z uwagi na kontrowersje i negatywny odbiór konsumentów. W rezultacie, w Polsce, limit płatności gotówkowych obowiązuje jedynie w relacjach między przedsiębiorcami.

Płatność gotówką między osobami fizycznymi

Osoby fizyczne, czyli osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej ani spółki, również mogą rozliczać się między sobą za pomocą gotówki lub bezgotówkowo. Co się dzieje w przypadkach kiedy to one są stroną transakcji? Czy wtedy również występują ograniczenia i limity?

Mówi o tym Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Uchyliła ona przepisy, które miały wprowadzić ograniczenia w obrocie gotówkowym między konsumentami. Dokładnie chodzi o art. 18 ustawy z 2021. Oznacza to, że nie ma żadnego limitu płatności gotówkowych między osobami prywatnymi.

Co grozi za przekroczenie limitu płatności gotówkowego?

Przekroczenie ustanowionego limitu płatności gotówkowych może prowadzić do konsekwencji prawnych i finansowych dla firm. Mówią o tym przepisy, a dokładnie art. 22p ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).

Czytamy w nim, że w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku powyżej limitu, przedsiębiorca musi zmniejszyć swoje koszty uzyskania przychodów lub, jeśli nie jest to możliwe, zwiększyć przychody w miesiącu, w którym dokonano takiej płatności.

Co warto wiedzieć, to fakt, że zapis ten dotyczy również takiej sytuacji, kiedy tylko część faktury powyżej 15 000 zł została zapłacona gotówką, a częściowo za pomocą przelewu. A zatem kluczowa jest jednorazowa wartość transakcji.

Jaki cel ma limit płatności gotówkowych?

Wprowadzenie limitu płatności gotówkowej nie było nieprzypadkowe. Miało ono bowiem na celu m.in. skuteczniejsze monitorowanie transakcji, a tym samym poprawę transparentności finansowej.

Ponadto limit na płatność gotówką miał także na celu walkę z oszustwami podatkowymi. Część transakcji tego typu bowiem może ułatwiać ukrywanie dochodów, a co za tym idzie – unikanie płacenia podatków.

Co więcej, ustanowienie limitu płatności gotówkowych utrudnia przestępcom obracanie dużymi sumami w formie gotówkowej, zapobiegając tym samym praniu pieniędzy.

Warto zwrócić uwagę również na promowanie płatności realizowanych przez bezgotówkowe instrumenty płatnicze. Są one coraz częściej wybierane przez konsumentów ze względu na to, że są proste, wygodne oraz szybkie. Ustanowiony limit ma więc za zadanie zachęcenie do korzystania z tego typu transakcji.

Dlaczego płatności bezgotówkowe są coraz popularniejsze?

Płatności bezgotówkowe zyskują na popularności z kilku powodów, które przynoszą korzyści zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom. Najważniejsze zalety tego rozwiązania to:

• Wygoda i szybkość – transakcje bezgotówkowe są realizowane błyskawicznie, co znacząco skraca czas obsługi płatności. Wystarczy karta, telefon lub smartwatch, by zapłacić za zakupy bez konieczności noszenia gotówki.
• Bezpieczeństwo – brak gotówki zmniejsza ryzyko kradzieży, zgubienia pieniędzy lub oszustw związanych z fałszywymi banknotami. Ponadto, transakcje bezgotówkowe często są dodatkowo zabezpieczone, np. za pomocą kodów PIN, biometrii lub dwuskładnikowej autoryzacji.
• Dokładność i kontrola wydatków – realizowanie i przyjmowanie płatności związanych z kartami płatniczymi czy aplikacjami bankowymi pozwala łatwiej monitorować i kontrolować przychody i wydatki. Każda transakcja jest automatycznie zapisywana, co ułatwia planowanie budżetu i zarządzanie finansami.
• Brak ograniczeń związanych z limitem gotówki – transakcje elektroniczne umożliwiają swobodne dokonywanie większych transakcji bez konieczności przestrzegania limitów na płatności gotówkowe, które są obowiązkowe dla przedsiębiorców.
• Oszczędność czasu i pieniędzy dla firm – płatności bezgotówkowe zmniejszają konieczność obsługi gotówki, co ogranicza koszty jej przechowywania, transportu oraz zabezpieczenia.
• Możliwość dokonywania płatności zdalnych – transakcje bezgotówkowe są kluczowe w zakupach online, co daje klientom dostęp do szerokiej gamy produktów i usług bez wychodzenia z domu.
• Promocje i programy lojalnościowe – wiele banków i firm oferuje dodatkowe korzyści, takie jak cashback czy punkty lojalnościowe, za korzystanie z kart płatniczych lub aplikacji mobilnych.

Coraz większa dostępność nowoczesnych narzędzi do płatności elektronicznych, w połączeniu z ich wygodą i bezpieczeństwem, sprawia, że rozwiązania te stają się preferowanym wyborem dla wielu osób i firm.

Do jakiej kwoty można płacić gotówką w 2024 roku? Podsumowanie

Limit płatności gotówkowych to istotny aspekt zarówno dla przedsiębiorców, jak i konsumentów. Znajomość obowiązujących przepisów pozwala uniknąć problemów związanych z rozliczeniami oraz potencjalnych konsekwencji podatkowych. Warto pamiętać, że w przypadku firm regulowanie należności z pominięciem rachunku bankowego może prowadzić do ograniczenia możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów, co bezpośrednio wpływa na wysokość podatku do zapłaty.

Transakcje przekraczające ustalone limity powinny być realizowane z wykorzystaniem rachunku płatniczego, co zapewnia większą przejrzystość i zgodność z przepisami prawa. Dotyczy to zarówno rozliczeń między przedsiębiorcami, jak i innych sytuacji wymagających precyzyjnego udokumentowania przepływu środków. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku transakcji dokonywanych w walutach obcych przelicza się je według kursu z dnia poprzedzającego dzień dokonania transakcji, co ma znaczenie przy ustalaniu limitu.

Świadome zarządzanie płatnościami gotówkowymi i bezgotówkowymi pozwala uniknąć niepotrzebnych komplikacji oraz zwiększyć bezpieczeństwo finansowe. W dobie dynamicznych zmian prawnych przedsiębiorcy i konsumenci powinni na bieżąco śledzić obowiązujące regulacje, aby dostosować swoje działania do aktualnych wymogów i uniknąć ryzyka nieświadomego naruszenia przepisów.